|
== Traxectoria ==
Era fillo de [[Lino Velo Castiñeiras]], que fora alcalde conservador da vila, e Manuela Mosquera, quedando orfo de pai en 1926. Nos seus tempos de estudante no colexio dos Escolapios de Celanova fixo amizade con [[Celso Emilio Ferreiro]], con quen a finais de 1932 organizou as Mocidades Galeguistas en Celanova e formou parte do primeiro Consello Nacional da [[Federación de Mocedades Galeguistas]], edas cales foi elixido secretario xeral da FMG en abril de 1935. e oO [[24 de abril]] casa con Jovita Pérez González.
Tralo [[Alzamento Nacional]] de 1936, a [[Garda Civil]] detívoo o [[21 de xullo]], aínda que saíu libre ao pouco tempo, e o [[14 de marzo]] de [[1937]] tivo que se incorporar ao exército sublevado na División Acoirazada Brunete ata 1938, ano no que volta a Celanova, emarchando ao pouco tempo marchou á [[Guinea Ecuatorial|Guinea Española]],. volveuVolveu ao remate da [[Guerra civil española]], e en novembro de 1939 abriu unha academia de ensino na súa vila. En 1943 trasladouse a Vigo, onde abriu outra academia, e por manter contactos con organizacións da oposición galeguista no exilio a policía detívoo en 1944. Beneficiado por unha amnistía, sae en 1945 e permaneceupermanece durante un ano agochado preto de Celanova.
== Exilio ==
En 1948 fuxiu a [[Portugal]], onde o detivo a [[PIDE]], a policía política portuguesa, e tras a súa posta en liberdade conseguiu saír cara [[Venezuela]], onde chegou o [[9 de outubro]] de [[1948]],. aoAo ano seguinte uníuselle a súa familia, que mantivo traballando como profesor en academias e colexios privados, e mesmo en 1959 foi profesor na Escola de Suboficiais do Exército venezolano. Xosé Velo foi presidente do [[Lar Gallego]] (1956) e participou no primeiro [[Congreso da Emigración Galega]] que se celebrou entre o [[24 de xullo|24]] e o [[31 de xullo]] de 1956 en [[Bos Aires]].
Entrou en contacto coaco grupo da oposición española que dirixía [[Alberto Bayo]] dende [[Cuba]], e participou na súa emisora de radio, ''Radio Claridad''. Pero, descontento coa actuación deste grupo, organizou con membros da oposición portuguesa ao réxime de [[António de Oliveira Salazar|Salazar]] exiliados en Sudamérica, como [[Humberto Delgado]] e [[Henrique Galvão]], e con outros galegos como [[José FernándezFernando Fernández Vázquez]] (Jorge de''Comandante Sotomayor''), o [[Directorio Revolucionario Ibérico de Liberación]] en 1959. Velo vai ser o cosecretario xeral xunto a Humberto Delgado dende xaneiro de 1960, e vai participar con outros membros galegos e portugueses desta organización na toma do navío portugués ''Santa María'' entre o [[22 de xaneiro]] ede o[[1961]], en ruta entre [[4Curaçao]] e [[San Xoán, Porto Rico|San Xoán de febreiroPorto Rico]], dena coñecida como [[1961Operación Dulcinea]], co obxectivo de dirixirse a África e iniciar unha revolta antisalazarista, ao tempo que pretendía chamar a atención internacional sobre os réximes ditatoriais da [[Península Ibérica]]. Fracasada a operación por diversos motivos, logoo dun[[4 de febreiro]] de [[1961]] acordoacordouse co goberno brasileiro, este recoñeceurecoñecer a Velo e ao resto dos secuestradores como refuxiados políticos. Aséntase co seu fillo Víctor, que tamén participara na toma do navío, na cidade de [[São Paulo]].
En 1962 estableceu en SanSão Paulo a librería Nós, e en 1966 a Editora Nós, que tan só publicou unha tradución de [[Rosalía de Castro]]. En 1971 fundou a revista mensual ''Paraíso 7 días'', que só publicou 5 números, e. oO 31 de xaneiro dese mesmo ano morreu de [[cancro]] de pulmón.
{{ORDENAR:Velo, Xose}}
|
