Galiña: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Engado {{Control de autoridades}}; cambios estética |
|||
Liña 27:
[[Ficheiro:Coq orpington fauve.JPG|miniatura|Galiña da raza Orpington dourada.]]
Posúen dous tipos de protuberancias [[carúncula|carunculares]] na cabeza: unha [[crista (carúncula)|crista]] no [[
Os galos e as galiñas mostran un evidente [[dimorfismo sexual]],<ref>[http://www.criadoresdelgallodeleon.com/estudio.htm O galo Bankiva manifesta plenamente o dimorfismo sexual. Consultado o 24 de xaneiro de 2009.]</ref> e poden distinguirse ambos a primeira vista. Os machos son máis grandes, miden aproximadamente 50 [[centímetro|cm]] de altura e chegan a pesar até 4 [[kg]]. Posúen unha gran crista avermellada na cabeza, a cal se interpreta como símbolo de dominancia. A cola está composta por plumas escuras grandes e arqueadas que brillan de cor azul, púrpura ou verde baixo a luz. A ambos os dous lados da súa cabeza aparecen dúas manchas brancas, que o distinguen doutras especies próximas, ademais das patas agrisadas. Nalgunhas razas as patas están provistas tamén de [[esporón (ave)|esporóns]].
Liña 151:
[[Ficheiro:Gallus gallus male Kaziranga 1.jpg|miniatura|Os pitos domésticos son descendentes dos galos silvestres do sueste asiático.]]
Considérase ao galo bankiva (''[[Gallus gallus]]''), do [[sueste asiático]], como o devanceiro dos galos e galiñas domésticos, con algo de hibridación do galo gris (''[[Gallus sonneratii]]'').<ref name= Eriksson>{{Cita web| doi = 10.1371/journal.pgen.1000010.eor | last1 = Eriksson | first1 = Jonas | last2 = Larson | first2 = Greger | last3 = Gunnarsson | first3 = Ulrika | last4 = Bed'hom | first4 = Bertrand | last5 = Tixier-Boichard | first5 = Michele | last6 = Strömstedt | first6 = Lina | last7 = Wright | first7 = Dominic | author8 = Eriksson J, Larson G, Gunnarsson U, Bed'hom B, Tixier-Boichard M, et al | last9 = Vereijken | first9 = Addie | title = Identification of the Yellow Skin Gene Reveals a Hybrid Origin of the Domestic Chicken | publisher = PLoS Genet | pages = e10 | volume = preprint | date = 23 de enero de 2008 | journal = ''PLOS Genetics'' | url = http://genetics.plosjournals.org/perlserv/?request=get-document&doi=10.1371%2Fjournal.pgen.1000010.eor&ct=1 | displayauthors = 8 | last10 = Randi | first10 = Ettore | last11 = Jensen | first11 = Per | last12 = Andersson | first12 = Leif | issue = 2008 }}</ref> A domesticación produciuse no sueste asiático polo menos hai 7.400 anos a partir do grupo nativo, e difundiuse en ondas tanto ao leste como ao oeste.<ref name="Storey" /> Os primeiros restos arqueolóxicos indiscutidos de pitos domésticos corresponden a uns ósos de aproximadamente 5400 a.C. asociados a un sitio arqueolóxico en [[Chishan]], na provincia [[China|chinesa]] de [[Hebei]]. Na rexión do [[Ganxes]], na [[India]], os galos bankiva eran usados polos humanos xa hai 7000 anos. En cambio, non se identificaron pitos domésticos máis antigos de 4000 anos no [[val do Indo]], aínda que aínda se debate a antigüidade dos pitos atopados nas [[escavación
[[Ficheiro:Teanum Sidicinum Minerva Æ 2210342.jpg|miniatura|esquerda|Galo nunha moeda grega do [[século III a. C.]]]]
Liña 184:
[[Esopo]] escribiu unha [[fábula]] titulada ''[[A galiña dos ovos de ouro]]'', acerca dunha galiña que puña un ovo de ouro diario; o seu propietario, como era tan [[cobiza|cobizoso]], matouna pensando que ía ser millonario ao instante, porque dentro ía atopar un tesouro, pero descubriu que era igual que todas as demais galiñas e a consecuencia perdeu o froito abundante que lle daba.
== Simbolismo ==
[[Ficheiro:Cup Mercury caduceus CdM.jpg|miniatura|200px|[[Mercurio (mitoloxía)|Mercurio]] con galo e [[caduceo]]]]
Liña 212:
* ''Polo amor do voso galo,/ traidora, mala veciña,/ polo amor do voso galo/ perdín a miña galiña.''
== Galería de imaxes ==
{{Artigo principal|Galería de imaxes de galiñas de Galicia}}
<center><gallery>
Liña 221:
</gallery></center>
== Notas ==
{{Listaref}}
Liña 227:
{{Commonscat}}
{{wikispecies}}
=== Outros artigos ===
* [[Avicultura]]
* [[Lista de razas de galiñas]]
* [[Galiña de Mos]]
=== Bibliografía ===
* {{cita publicación|título=Histofisiología del estómago glandular del "Gallus domesticus"|publicación=Analecta Veterinaria|ano=1969|volume=1|número=3|url=http://sedici.unlp.edu.ar/handle/10915/10976|autor=Redeionghi, Remo B.|páxinas=111-123|títulotrad=Histophysiology of the proventriculus of the "Gallus domesticus"|lingua=es|issn=0365-5148|outros=Resumo divulgativo: Neste traballo realízase a investigación histoquímica de diversos elementos (mucopolisacáridos, lípidos, proteínas, RNA e encimas) tanto no epitelio superficial como nas glándulas do proventrículo de ''Gallus domesticus''. Efectúase, ademais, un estudo seriado de distintas porcións do órgano, coa finalidade de determinar posibles modificacións rexionais. Os resultados detállanse, interrelaciónanse e analízanse comparándoos cos doutros investigadores}}
=== Ligazóns externas ===
* [http://animaldiversity.ummz.umich.edu/site/accounts/information/Gallus_gallus.html Páxina con datos sobre a galiña] {{en}}
* [http://www.granjaonline.es/web/index.php Información xeral sobre galiñas e fichas de razas] {{es}}
* [http://www.actualidadavipecuaria.com Actualidade Avipecuaria] contén novas e artigos técnicos do sector.
{{Control de autoridades}}
[[Categoría:Avicultura]]
| |||