Porto Rico: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Elisardojm (conversa | contribucións)
*sierra>serra
Lameiro (conversa | contribucións)
corrixo
Liña 1:
{{outroshomónimos|Porto Rico (homónimos)}}
{{País
| nome_oficial = Estado Libre Asociado de Porto Rico<br />Estado Libre Asociado de Puerto Rico<br />Commonwealth of Puerto Rico' |
| nome_común = Porto Rico
| nome_curto = Porto Rico
Liña 75:
Existe a teoría de que ese comportamento debíase á crenza dos taínos de que os españois eran deuses, debido á cor da súa pel; pero a opinión moderna é que isto é un mito cultural. En realidade o que se desprende dos escritos dos colonizadores é a referencia a que foron tratados como deuses polos taínos, o cal é un enfoque propio do colonizador, pero non é un indicador obxectivo do que os taínos realmente pensaban sobre eles. Hai que recordar que nese momento non existían bos tradutores españois capaces de profundar nunha conversación cos taínos e que os que existían deixáronse levar polas súas impresións.
 
Outro incidente que vale a pena examinar é a morte de Diego Salcedo, un colonizador que mantivo un grupo de taínos esclavizadosescravizados. Estes rebeláronse contra el polo seu trato cruel e afogárono nun río. Moitas persoas cren que o acto levou a cabo para verificar a súa condición de deus, pero os académicos difiren. Un feito utilizado para rebater esta presunción é que en 1492 construír na actual República Dominicana o Fortín de Nadal cos restos da embarcación Santa María. Cando regresaron os españois no 1493 atoparon que o fortín fora destruído polo lume e que os taínos mataran a todos os colonizadores residentes nel. Os expertos no tema son da opinión que a morte de Salcedo foi un acto premeditado do Cacique [[Agüeybaná]], que representou o inicio da rebelión taína contra os colonizadores.
 
No 1508 [[Juan Ponce de León]] colonizó a illa e fundou o poboado de Caparra. Ponce de León foi benvido polo Cacique [[Agüeybaná]] e rapidamente tomou control da Illa, en contraste co intento errado de [[Vicente Yáñez Pinzón]], quen foi declarado [[Capitán Xeral]] e [[Corrixidor]] e limitouse a desembarcar animais domésticos no oeste da Illa. Logo da morte de Cristovo Colón, quen fora declarado "Gobernador das Indias", este título foille negado ao seu fillo Diego Colón e a Coroa Española nomeou a [[Juan Ponce de León]] como primeiro gobernador oficial da Illa.
Liña 198:
Os líderes do país intentaron desenvolver a Porto Rico por medio da industria liviá, alta en man de obra pero baixa en capital. Este intento fallou coa recuperación dos mercados europeos logo da Segunda Guerra Mundial. O goberno da década do 60 viu como o País sumíase nunha bancarrota económica e política e intentou rescatar a economía por medio do investimento na industria petroquímica. Coa subida dos prezos do petróleo realizada pola Organización de Países Produtores de Petróleo, a industria petroquímica do País viuse sumida nunha segunda crise, o que provocou que se revisase o modelo económico desenvolvido ata entón. Os gobernantes lanzaron unha terceira alternativa que era a extensión de contribucións das corporacións privadas por medio da sección 936 do Código de Rendas Internas. No [[2005]] venceu o prazo dado ás empresas que se acolleron ao Código de Rendas Internas dos Estados Unidos, sección 936. Ata o presente non se conta cun programa de desenvolvemento económico coherente que resolva o oco que deixou o peche da 936. Con todo, algúns grupos políticos expuxeron que a crise existente en Porto Rico só se pode resolver por medio dun desenvolvemento integral da economía que envolva a autosuficiencia agrícola xunto co desenvolvemento de industrias de alta tecnoloxía pero que contribúan á economía do País por medio das contribucións.
 
O goberno de [[Aníbal Acevedo Vilá]] introduciu cambios nos sistemas de impostos para normalizar a carga e distribuíla máis equitativamente a todos os sectores da economía do País. Exemplo diso é a recente creación dun [[Imposto sobre as Vendas e Uso (IVU)]] ou "sales tax" que fluctúaflutúa entre o 5,5% e o 7% (un 5,5% estatal e ata un 1,5% municipal) sobre as compras e os servizos, co fin de intentar aliviar os serios problemas fiscais que afectan á Illa. Este imposto se balanceó coa eliminación do arbitrio do 6,6% que se cobraba no punto de importación. Con todo, o sistema de arbitrios non era fiable e era de coñecemento público que non percibía as cantidades que deberían entrar ao erario, no seu maior parte por falta de persoal para levar a cabo inspecciones de carga.
 
Outra razón pola cal estableceuse o novo imposto á venda é para reducir de xeito drástico a farto documentada "economía subterranea", cuxo monto chegou a ser estimado polo Banco de Desenvolvemento Gobernamental como igual ao da economía legal. Ao requirirse o rexistro de todo comerciante para legalizar o cobro do IVU, inténtase reducir a evasión contributiva. Tamén se han instituidoinstituíron outros cambios, tallestales como o alza dos servizos de electricidade e auga para lograr reducir os subsidios que se lles daba ás axencias quasi-gobernamentais que os administran baixo monopolio legal. Novamente a lóxica é que estes servizos deben ser financiados a base de consumo no canto de subsidio con diñeiros do pobo, o cal afectaba aínda máis o desbalancedesequilibrio da carga contributiva cara á clase asalariada.
 
* O [[PIB per cápita]] para 2005 era de 20.231 dólares] cun crecemento de 2,7% deste.
* O PIB total é de 78.800.000.000 de dólares.
* A composición do PIB provén de:
Liña 230:
* A poboación asiática suma o 0,4% do total.
 
A raza Mestiza é a que máis abunda en Porto Rico, cun 48.5% da poboación, seguida pola raza Branca cun 48.2%. Os de raza afrocaribeña atópanse especialmente nos municipios de Loiza e Rio Grande. Os de raza mestiza atópanse en toda a Illa, pero é maismáis abundante no centro e norte da Illa. A branca atópase en toda a Illa tamén, pero é máis abundante no oeste e na área metropolitana. Os habitantes de raza asiática son moi poucos a nivel xeral. Tamén aparecen mesturadas outras razas e culturas: na Illa vive un sinnúmero de cubanos e dominicanos; tamén hai inmigrantes da [[Arxentina]], [[Colombia]], [[Venezuela]], [[México]], [[Costa Rica]], [[España]], [[Italia]], [[Vietnam]], [[China]], [[Perú]], [[Chile]] e [[Xamaica]], entre outros países.
 
== Infraestrutura ==
Porto Rico conta cunha das infraestruturas máis modernas do Caribe e [[América Latina]]. As súas [[cidade]]s principais, [[San Xoán, Porto Rico|San Xoán]], [[Bayamón]], [[Caguas]], [[Guaynabo]], [[Carolina, Porto Rico|Carolina]] e [[Ponce]] contan con modernos [[edificio]]s, e con grandes [[fábrica]]s de distintas compañías. [[San Xoán, Porto Rico|San Xoán]] é a metrópolimetrópole do Caribe, con grandes e modernos edificios, [[San Xoán, Porto Rico|San Xoán]] ocupa o lugar 71 como cidade de maior calidade de vida no mundo e é unha das cidades máis modernas de América Latina. Con todo, a pesar de ter unha infraestrutura moderna, o patrón de desenvolvemento sofre de falta de planificación, o cal afecta ao [[medio ambiente]], debido a non prover a protección dos recursos naturais da Illa. Algúns estudos demostran que se o patrón de desenvolvemento continúa, en menos de 70 anos a Illa será unha illa-cidade. A Illa tamén conta cun sistema ferroviario metropolitano moi moderno chamado Tren Urbano, o cal está concentrado na área metropolitana de [[San Xoán, Porto Rico|San Xoán]], percorre desde [[San Xoán, Porto Rico|San Xoán]] ata o municipio de [[Bayamón]] e atópase en vías de expansión nos próximos anos, con tres liñas adicionais, unha das cales chegará ata o Aeroporto Internacional. O sistema do Tren Urbano conta con modernas facilidades. As súas estacións están equipadas cos máis modernos sistemas electrónicos.
 
=== Transporte ===