Tocopilla: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
https://es.wikipedia.org/wiki/Tocopilla |
||
Liña 1:
[[Ficheiro:Escudo de Tocopilla.svg|miniatura|O escudo de Tocopilla.]]
'''Tocopilla''' é unha cidade e concello do norte de [[Chile]]
A súa área é de 4.038,8 km<sup>2</sup> e en [[2002]], a cidade tiña un total de 23.986 habitantes (INE [[2002]]).
[[Ficheiro:Tocopilla-Puerto.jpg|miniatura|300px|Vista parcial de Tocopilla: ao fondo, guindastres do molle de desembarque da Central Termoeléctrica.]]
== Historia ==
=== Época da República de Bolivia ===
Foi fundada como caleta en [[1843]] polo enxeñeiro [[Francia|francés]] [[Domingo Latrille Loustauneau]], cónsul do seu país en Cobija, cando se instalou unha pequena fundición de [[cobre]], a ''Sociedad Mineralógica de Tocopilla'', explotábanse as guaneiras de Punta Paquica, e a súa baía servía como porto de embarque para o [[guano]] e o cobre.
En [[1870]] realizáronse os primeiros embarques de [[salitre]] do Cantón Toco e, en [[1871]], foi denominada "Porto Menor" por [[Bolivia]].
En [[1877]], novamente o enxeñeiro Latrille trazou o pobo por encargo das autoridades bolivianas asentadas no porto de [[Cobija]].
==== Guerra do Pacífico ====
{{AP|Guerra do Pacífico (1879-1883)}}
Para Bolivia o contrato de 1873 coa "Compañía de Salitres y Ferrocarril de Antofagasta" aínda non se atopaba vixente, porque de acordo á [[constitución]] boliviana, os contratos sobre [[recursos naturais]] debían ser aprobados polo [[congreso]].<ref name="Valdivieso">{{cita web|apelidos = Valdivieso|nome = Patricio|título = Relaciones Internacionales. Relaciones Chile-Bolivia-Perú: La Guerra del Pacífico|ano = 2004|url = http://www.puc.cl/icp/eticapolitica/documentos/Relaciones%20Chile%20Bolivia%20Perú.PDF|dataacceso = 31 de xaneiro de 2007}}</ref> En [[1878]] a [[Asemblea Nacional Constituínte]] boliviana, no medio dunha crise económica, estudou o acordo celebrado polo goberno en 1873. Decidiu ratificar o contrato se se pagaba un imposto de 10 centavos sobre quintal exportado de territorio boliviano. Esta decisión que afectaba os intereses da Compañía de Salitres e Ferrocarrís de Antofagasta, finalmente foi considerada polo goberno chileno como unha violación do artigo IV do tratado de 1874. Devandito imposto de 10 centavos, que afectaba a esta empresa é considerado como o ''[[casus belli]]'' da [[Guerra do Pacífico (1879-1883)|Guerra do Pacífico]]. E así a escuadra chilena ocupou militarmente Antofagasta o [[14 de febreiro]] de [[1879]].
O [[13 de marzo]] o coronel chileno [[Cornelio Saavedra]] solicítalle ao [[Aníbal Pinto|presidente Pinto]] poder ocupar máis alá do paralelo 23. Pinto autorízao. Así, o coronel Sotomayor parte cara a Cobija, Tocopilla e Calama.<ref name="bulnes">{{cita libro|apelidos=Bulnes|nome=Gonzalo|título=Guerra del Pacífico. De Antofagasta a Tarapacá|url=http://www.memoriachilena.cl/archivos2/pdfs/MC0007407.pdf|formato=PDF|dataacceso=26 de outubro de 2008|ano=1911}}</ref> Tanto Cobija como Tocopilla estaban ao norte do paralelo 23 e eran definitivamente territorio boliviano que non estaba en disputa.<ref>{{cita web |url=http://www.la-razon.com/versiones/20080220_006188/nota_246_551329.htm |título= La toma de Antofagasta |dataacceso=26 de outubro de 2008 |apelidos= Lizón |nome= Ramiro |ano= 2008}}</ref> O [[22 de marzo]] desembarca en Tocopilla a tripulación do Cochrane ao mando de Enrique Simpson.
O monitor [[perú|peruano]] [[monitor Huáscar|Huáscar]], en viaxe ao norte ([[8 de agosto]] de 1879), inspecciona os portos de Cobija e Tocopilla, en busca de transportes ou [[Buque de carga|buques mercantes]] chilenos. En Cobija pasa visita a tres buques mercantes ancorados na baía e requisa catro lanchas. O [[30 de outubro]] de 1879, tanto a canoneira chilena [[Goleta Covadonga|Covadonga]], como o transporte [[Transporte Angamos|Angamos]], embarcan en Tocopilla o batallón de [[artillería de mariña]] e [[tropa de cabalería]] chilenos até pola noite, con moita actividade no porto.
Os preparativos bélicos que mobilizaron tropas e pezas de [[artillaría]] serviron para enfrontar o [[Desembarco e combate de Pisagua]], o [[2 de novembro]] de 1879. Até ese momento, a localización de Tocopilla xogara un papel moi activo na guerra. Co inicio da [[campaña de Tarapacá]], Tocopilla perde o seu valor estratéxico para o mando chileno que mantivera desde o comezo da loita.
O [[4 de abril]] de [[1880]], o vixilante chileno do porto anunciaba: ''Vapor do norte!''. Unha nave aproximábase no horizonte sobre as nove da mañá. Unha hora despois, apreciábase claramente que era un barco de guerra peruano. Tratábase do [[BAP Oroya|Oroya]], un transporte de roda, semellante ás naves ''Chile'' e ''Perú'' do ano 1840, un sobrevivente da [[Mariña de Guerra do Perú|armada peruana]].
O Oroya unha vez que capturou o [[remolcador]] ''Duendes'', dirixiuse ao centro da baía. En augas de Tocopilla, atopábase o pequeno vapor chileno [[Taltal]], armado na guerra, que antes da entrada do Oroya á baha, acendeu os lumes das súas [[Caldeira (máquina)|caldeiras]] para evadir a súa captura. Nunha ardua batalla o Taltal evade os disparos do Oroya. Os tripulantes do Oroya non abordan o Taltal para evitar encallar como a [[BAP Independencia|Independencia]], e sae en retirada cara ao sur.
=== Época da República de Chile ===
[[Ficheiro:Tocopilla bolivia.jpg|miniatura|300px|Vista de Tocopilla ([[Bolivia]]) ao pé da cordilleira da costa (1876).]]
O apoxeo do ciclo salitreiro significou un forte impulso para o crecemento urbano. En [[1890]] construíse un ramal ferrroviario até Toco, de maneira que a exportación de salitre se intensificou. O final do ciclo salitreiro deixou como único porto operativo do mineral a Tocopilla, pois nel se embarcaba o salitre producido nas dúas únicas oficinas aínda activas: Pedro de Valdivia e María Elena. Un [[ferrocarril]] enlazaba o porto con estas minas. Tamén o cobre influíu na cidade, pois desde [[1915]] funciona alí a gran [[termoeléctrica]] que abastece de enerxía a [[Chuquicamata]]. Esta pasou a ser de propiedade de [[CODELCO]] durante a estatización do cobre chileno, e posteriormente fíxose Sociedade Anónima en 1995.
Coa construción da central termoeléctrica, a cidade desenvolveu nesta última década un importante avance no ámbito enerxético da rexión, abastecendo a importantes sectores mineiros, industriais e urbanos do norte de Chile
Tras o [[Golpe de Estado do 11 de setembro de 1973|Golpe de Estado de 1973]], moitos tocopillanos, do mesmo xeito que moitos outros chilenos, tiveron que emigrar ao estranxeiro, radicándose especialmente en [[Suecia]], onde existe unha numerosa colonia chilena residente, que en gran proporción é tocopillana, residindo principalmente na cidade de [[Norrköping]].
A partir da [[década de 1980]] comezaron a pecharse as [[Oficina salitreira|salitreiras]] que quedaran logo da caída do salitre nos [[década de 1930|anos trinta]]. Tamén unha sobrexplotación dos recursos pesqueiros do lugar provocou que as industrias do ramo tiveran que pechar quedando só unha na actualidade, causande desemprego e pobreza, provocando o éxodo de máis de 10.000 habitantes, que principalmente emigraron cara á capital rexional [[Antofagasta, Chile|Antofagasta]].
==== Terremoto de 2007 ====
{{AP|Terremoto de Tocopilla de 2007}}
O mércores [[14 de novembro]] de [[2007]], ás 12:45 (hora local, aproximadamente), un forte [[sismo]] con epicentro a 35 [[km]] ao leste de Tocopilla, alcanzou unha magnitude de MW 7,7 graos, afectando sobre todo as cidades da [[Rexión de Antofagasta]].
Tocopilla foi a cidade máis afectada polo terremoto, como consecuencia houbo dúas persoas falecidas, 115 feridos, 2500 casas danadas e polo menos 10.000 afectados dalgún xeito.<ref>[http://diario.elmercurio.com/2007/11/15/nacional/especial/noticias/8651EC7C-A031-4FB9-928D-8B60612AA497.htm 1]</ref>
== Notas ==
{{referencias}}
== Véxase tamén ==
| |||