Alfabetización: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m ligazón
Breogan2008 (conversa | contribucións)
engado máis da en.wiki
Liña 1:
{{1000}}
[[Ficheiro:World illiteracy 1970-2005Analfabetismo2013unesco.gifpng|miniatura|300px|dereita|300px|ÍndiceMapa emundial traxectoriaindicando daa analfabetizaciónalfabetización apor nivelpaís mundialno 2013.]]
[[Ficheiro:World illiteracy 1970-2010.svg|300px|miniatura|Analfabetismo no mundo entre 1970 e 2005.]]
A '''alfabetización''' é a [[habilidade]] de usar [[texto]] para comunicarse a través do [[espazo]] e o [[tempo]]. Redúcese con frecuencia á habilidade de ler e escribir, ou ás veces, só á de ler. Os estándares para os que se constitúen os niveis de alfabetización varían entre as diferentes [[sociedade]]s. Algunhas outras destrezas coma a [[informática]] ou as nocións elementais de [[Aritmética|cálculo aritmético]] básicas tamén se poden incluír.
A '''alfabetización''' enténdese tradicionalmente como a habilidade de [[lectura|ler]] e [[escritura|escribir]].<ref>"Literate." Merriam-Webster.com. Merriam-Webster, n.d. Web. 19 Aug. 2014. <http://www.merriam-webster.com/dictionary/literate>.</ref> Este significado inicial expandíuse para incluír a habilidade de empregar a lingua, os números, imaxes e outros elementos para entender e empregar o sistema dominante de símbolos dunha cultura.<ref name="Ed for All, UNESCO">{{cita web|autor1=UNESCO|título=Education for All: A Global Monitoring Report|url=http://www.unesco.org/education/GMR2006/full/chapt6_eng.pdf|editor=UNESCO}}</ref> O concepto de alfabetización estendéuse nos países da [[Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico|OCDE]] para incluír habilidades de coñecemento a través da tecnoloxía e a habilidade de avaliar contextos complexos.<ref name="Ed for All, UNESCO"/>
 
A alfabetización representa o proceso intelectual ó longo da vida de conseguir coñecemento dende unha intepretación crítica dun escrito ou dun [[Lingua escrita|texto]] impreso. A chave de todo proceso de alfabetización é o desenvolvemento da lectura, unha progresión de habilidades que comeza coa aprendizaxe das palabras faladas e a decodificación das palabras escritas, e que culmina nun entendemento profundo do texto. O desenvolvemento da lectura abrangue un amplo rango de bases lingüísticas complexas como o coñecemento dos sons da fala ([[fonoloxía]]), dos patróns de escrita ([[ortografía]]), do significado das palabras ([[semántica]]), da gramática ([[sintaxe]]) e dos patróns de formación de palabras ([[morfoloxía (lingüística)|morfoloxía]]), todos os cales achegan unha base precisa para a fluidez de lectura e comprensión. Unha vez estas habilidades son adquiridas, o lector pode acadar a alfabetización completa da linguaxe, que inclúe as habilidades para aplicar unha análise crítica, inferencias e sínteses a un material impreso; escribir con precisión e coherencia e empregar información e puntos de vista de texto como base para as decisións informadas e o pensamento creativo.<ref>Margie Gillis, Ed.D., President, Literacy How, Inc., and Research Affiliate, Haskins Laboratories at Yale University; Sally Grimes, Ed.M., Executive Director, Literate Nation and Founder, Grimes Reading Institute; Cinthia Haan, Author and Chair, The Haan Foundation for Children and President, Power4Kids Reading Initiative; Peggy McCardle, Ph.D., M.P.H., Chief, Child Development and Behavior Branch, National Institute of Child Health and Human Development; Louisa Moats, Ed.D., President, Moats Associates Consulting, Inc.; Anthony Pedriana, Author and retired urban schoolteacher and principal; Susan Smartt, Ph.D., Senior Research Associate, National Comprehensive Center for Teacher Quality, Vanderbilt University; Catherine Snow, Ph.D., Author, Researcher and Professor of Education, Harvard Graduate School of Education, Harvard University; Cheryl Ward, M.S.M., C.A.L.P., Co-founder of Wisconsin Reading Coalition and academic language practitioner; Maryanne Wolf, Ed.D., Author and Director, Center for Reading and Language Research, Tufts University.</ref> A incapacidade de facelo chámase [[analfabetismo]].
 
== Historia e características ==
[[Ficheiro:Literacy rate world.svg|400px|miniatura|Porcentaxe da poboación alfabetizada.]]
O alfabetismo, ou máis ben o seu contrario, o [[analfabetismo]], serve como indicador da [[cultura]] dun país; é un factor máis a ter en conta en canto ao grao de [[desenvolvemento]]. Mídese o número de persoas adultas que non lograron os niveis mínimos de alfabetización. Esta cifra incide na capacidade de producir [[riqueza]], en acceso a novas oportunidades e na [[igualdade social]].