Cobaia: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Inserted dates and archived one ref |
|||
Liña 1:
{{Taxobox
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
}}
[[Ficheiro:Cavia porcellus002.JPG|miniatura|240px|Dous exemplares de pelo curto.]]
Liña 35:
O seu nome científico débese á descrición de [[Johann Christian Erxleben|Erxleben]] en [[1777]], e é unha mestura da designación do xénero de [[Peter Simon Pallas|Pallas]] (1766) e o nome específico dado por [[Linneo]] (1758).<ref name=weir>Weir, Barbara J. (1974): "Notes on the Origin of the Domestic Guinea-Pig" en Rowlands, I. W. & Weir, Barbara J. ''The Biology of Hystricomorph Rodents''. [[Waltham, Massachusetts|Waltham]], [[Massachusetts]], [[EE. UU.]]: Academic Press, ISBN 0-12-6133334-4, pp. 437–446.</ref>
==
A especie foi descrita por primeira vez en [[1777]] polo [[naturalista]] [[Alemaña|alemán]] [[Johann Christian Erxleben]], baixo o nome de ''Mus porcellus''.<ref name=M/>
Posteriormente foi adscrita ao xénero ''[[Cavia (xénero)|Cavia]]''.
===
Ao longo do tempo foi coñecida polos seguintes [[sinónimo]]s:<ref name=M/>
Liña 49:
* ''Cavia longipilis'' <small>Fitzinger, 1879</small>
==
===
A [[domesticación]] deste roedor, para consumo [[Homo sapiens|humano]] deuse hai 7 000 anos nos [[Andes|Andes Centrais]], especificamente no actual departamento de [[Junín, Perú|Junín]], [[Perú]], na mesma rexión onde se produciu a domesticación da [[alpaca]].<ref name="pepascientificas">[http://pepascientificas.blogspot.com.es/2009/06/el-cuy-fue-domesticado-hace-7-000-anos.html "El cuy fue domesticado hace 7 000 años en Junín] en Conocer Ciencia. 8 de setembro de 2015.</ref> Ao longo do tempo, o home andino criou cobais para consumir a súa carne e incluso, nalgunhas zonas, para facer roupa coa súa pel. Nos países andinos existe unha poboación estábel de máis ou menos 35 millóns de cobaias, sendo o Perú onde maior boboación hai, e onde máis se consome este animal, máis de 65 millóns, producidos por unha poboación máis ou menos estábel de 22 millóes de animais criados basicamente con sistemas de produción familiar.<ref>[http://www.fao.org/docrep/w6562s/w6562s01.htm "Produccion de cuyes (''Cavia porcellus'')] FAO.</ref> A poboación estimada de autoconsumo en [[Ecuador]] é de de 15 millóns de cabezas de cobaias,<ref>[http://agronegociosecuador.ning.com/page/importancia-de-la-cuyicultura "Importancia de la cuyicultura en Ecuador]".</ref> bastante inferior á produción comercial, que se estima en 50 millóns.
===
Outra das razóns para a crianza deste roedor é para comercializalo como animal de compañía. Na actualidade críase cada vez máis para telo como mascota, ao poder convivir con nenos pequenos. Como tales prefíense os denominados ''cuy de tipo 3'', é dicir, as cobaias de pelo longo e lacio chamadas "cobaias de Angora".
===
A cobaia é un animal moi común para a experimentación en investigación biomédica, de aí que a expresión ''cobaia'' ou ''coello de Indias'' se utilice popularmente como sinónimo de obxecto de experimentación.<ref name=R1/> <ref name=R2/>
===
As cobaias son animais [[herbívoro]]s, polo que a achega de [[Fibra alimentaria|fibra]] no alimento é indispensábel. Por outro lado, a achega de [[vitamina C]] é altamente necesaria, pois as cobaias, os [[primates]] e os [[Chiroptera|morcegos]] son as únicas especies que non sintetizan esta [[vitamina]].
Liña 69:
As cobaias son animais que realizan [[cecotrofia]], forma de [[coprofaxia]] específica a certos roedores; é dicir, comen as [[Excremento|feces]] directamente do [[ano (anatomía)|ano]], antes de que cheguen ao solo. Esta é unha boa forma de aproveitar todos aqueles nutrientes que pasaron directamente polo tracto gastrointestinal sen seren absorbidos, como algunhas vitaminas, por exemplo.
====
Para ter as cobaias sans e evitar enfermidades débese:
* Alimentalas ben.
Liña 76:
* Poñer en [[corentena]] durante catro días aos animais novos que se adquiran, para observar o seu comportamento antes de xuntalos cos que xa se teñen.
===
En [[Bolivia]], no suroeste de [[Colombia]], en [[Ecuador]]<ref>
Cresee que posúe niveis elevados de [[ácido graxo omega 3|omega 3]]. Ademais, a súa carne posée un alto valor nutritivo: pouca [[graxa]] (só 7,6 %) e moita [[proteína]] (20,3 %).<ref>Movimiento Manuela Ramos: [https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:RbDn1EjlDJ8J:www.manuela.org.pe/wp-content/uploads/2008/06/57212298-El-Cuy-Encuentro-de-Culturas.pdf+&hl=es&gl=ar&pid=bl&srcid=ADGEEShBebYcy2umIekguenYlak_nwFYpCuptsqVWnde_NtPQQauaGtgg47cq565gHwdB702Yrp1CcrB5ULO2Rk1in4dWs2NYoBAnyPxrGQ4B9wwD1uY46AlYvN8mbi7E0GPelnwg2V6&sig=AHIEtbResITQlSYO2l2dwCWbaDAjpPSo6Q ''El cuy. Encuentro de culturas y sabores''.] Lima (Perú): Movimiento Manuela Ramos, primera edición, 2008. ISBN 978-9972-763-49-6.</ref>
==
{{listaref|2}}
==
{{commonscat}}
{{wikispecies}}
===
* Ballard, B. & R. Cheek (2003): ''Exotic animal medicine for the veterinary technician''. Ames, Iowa, USA: Blackwell Publishing Professional.
* Behrend, Katrin (2000): ''Cochon d'Inde, bien le comprendre et bien le soigner''. Paris: Hachette, coll. Petits Pratiques - Animaux.
Liña 95 ⟶ 96:
* Woods, C. A. & Kilpatrick, C. W. (2005): "Infraorder Hystricognathi". En Wilson, D. E.; Reeder, D. M. ''[[MSW|Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference]]'' 3rd ed. Baltimore, Maryland, USA: The Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-8221-0, pp. 1552–1555.
===
* [[Roedores]]
* [[Histricomorfos]]
Liña 101 ⟶ 102:
* [[Caviinos]]
===
* [http://animaldiversity.org/site/accounts/information/Cavia_porcellus.html ''Cavia porcellus''] na [[ADW]]. Con abundantísima información, imaxes e bibliografía {{en}}
* [http://eol.org/pages/326924/overview ''Cavia porcellus''] na [[EOL]]. Informacións, imaxes e mapas de distribbuición {{en}}
| |||