Galeón: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Nachonion (conversa | contribucións)
Castelao (conversa | contribucións)
m Sustitución de "flota" (navíos) por "frota"
Liña 32:
En España o estaleiro entregaba o navío á coroa baleiro e sen aparellar. Era responsabilidade do Estado equipar o barco, un longo e custoso proceso que podía prolongarse moitos meses. O último paso era decorar e bautizar a nave. A elaboración da decoración variaba segundo a importancia do barco e os fondos dispoñibles. Na frota española da época era habitual nomear aos barcos de importancia con nomes de santos, virxes ou outra figura relixiosa. Adoitábase pintar o [[espello de popa]] cunha imaxe do santo ou algunha escena alusiva. A parte máis decorada era o castelo de popa e adoitaba consistir en volutas ou grilandas e pequenas figuras talladas que se repetían seguindo as formas do barco. A obra morta xeralmente protexíase cunha pintura ocre escuro pero a miúdo pintábanse franxas de cores vivas ao longo das bordas e castelos. As partes labradas dourábanse con frecuencia.
 
Alzábase unha bandeira en cada mastro ademais doutros estandartes e gallardetes noutras partes do navío. Estas bandeiras variaban segundo as nacións, as frotas e as misións segundo un complexo sistema heráldico que incluía ademais das armas reais a insignia do comandante da flotafrota na nave capitá.
 
=== Armamento ===
Liña 52:
Durante a época dos galeóns a armada española seguía a norma de dotar un tripulante por cada tonelada de carga, con todo isto o número podía variar significativamente segundo as necesidades e as circunstancias financeiras. Así, en [[1550]] a razón adoitaba ser dun ''home de mar'' por cada 5 toneladas e media e en [[1629]] de 1 mariñeiro por 6 e 1/4 toneladas. Así un galeón típico de principios do século XVII, dunhas 500 toneladas dotaría uns 90 homes de mar, dos que 15 serían oficiais, 25 mariños, 20 grumetes ou aspirantes a mariño, 10 paxes ou nenos aprendices e 20 artilleiros. Aparte destes hai que engadir aos soldados embarcados que sumarían unha compañía duns 125 homes, unha cifra moi superior á habitual en calquera outra nación europea, e que podía aumentar moito máis en tempo de guerra ou en misións de risco. Por exemplo, os barcos [[pirata]]s caribeños da época podían ter unha dotación comprendida entre os 20 e os 30 mariñeiros, mentres que un galeón contaba, só en artillería, con 160 soldados ou ata máis,<ref>[[Mariano González Arnao]], A proba de piratas, nº 61 de [[A aventura da Historia]], [[O Mundo|Arlanza Edicións]], novembro de [[2003]]</ref> quedando deste xeito, protexidos contra calquera ameaza menor, como por exemplo outros barcos de igual porte, só ao alcance dos estados europeos ou [[corsario]]s licenciados por estes.
 
Nas flotasfrotas que facían a Carreira das Indias o mando ostentábao un ''capitán xeral'', xeralmente homes de nobre berce e con experiencia na mar, que se embarcaba a bordo da nave ''capitá'' xunto cun séquito que incluía oficiais reais. O capitán xeral nomeaba ao ''almirante'', o segundo home na liña de mando e que comandaba a súa propia nave, ''a almiranta'', que tradicionalmente se situaba en retagarda na formación ou no extremo oposto á capitá. O capitán dunha das naves, chamada ''goberno'', era o gobernador, militar de maior rango tras o capitán xeral. Cada flotafrota contaba cun ''piloto maior'' que estaba a cargo da derrota ou rumbo da flotafrota e que ía a bordo da capitá. Para os ''galeóns da prata'', que transportaban a prata do Perú, a [[Casa de Contratación]] de Sevilla nomeaba un ''maestre de prata'' que supervisaba a carga propiedade do rei a bordo da capitá e era asistido por uns ''fiadores'' no resto da frota. Ademais en cada frota había un ''veedor'', representante dos intereses do rei, e un ''escribano'' que rexistraba todos os movementos de carga a bordo.
 
A diferenza doutras nacións europeas durante os séculos XVI e XVII os galeóns españois tiñan un mando dobre: o ''capitán de mar'', de maior rango, e o ''capitán de guerra'', xeralmente un soldado que estaba ao mando da tropa. Ambos os cargos uníronse nas ordenanzas de 1633 no ''capitán de mar e guerra''. O goberno da nave, así como o seu aprovisionamento e mantemento residía de facto no ''maestre'', xa que o capitán adoitaba dedicarse principalmente a tarefas administrativas. A diferenza doutros cargos que eran nomeados pola duración da viaxe ou da misión, o maestre adoitaba servir no mesmo barco durante toda a súa carreira. O seu asistente e seguinte na liña de mando era o ''alférez de mar'', tras el o piloto, a cargo do rumbo de cada nave e tras o piloto o contramaestre. Outros oficiais de menor rango eran o ''gardián'' (a cargo entre outras cousas da seguridade a bordo) e o ''despenseiro''. Ademais en cada barco había un cirurxián nomeado polo capitán e un capelán nomeado polo capitán xeral. A ''maestranza'' estaba formada por mariños especializados e incluía un carpinteiro, un calafate, un ferreiro, un mergullador e un corneta. Os artilleiros estaban mandados por un oficial chamado ''condestable''.
Liña 65:
 
=== A Carreira das Indias ===
Os galeóns españois tiveron a importante misión de formar a columna vertebral da [[Frota de Indias]] que anualmente alimentaba as arcas da coroa española coas mercancías preciosas traídas desde [[A Habana]] a [[Sevilla]] e que estaba organizada pola [[Casa de Contratación]] da cidade andaluza. Esta era unha presa cobizada polos corsarios ingleses, franceses e holandeses. Para súa defensa a frota organizáronse en [[convoi]] desde [[1520]], con gran éxito, xa que a flotafrota só foi capturada en contadas ocasións nos case tres séculos que estivo en funcionamento.
 
A orixe do sistema de flotafrota está nunha súplica ao rei por parte dos armadores de [[Sevilla]] en 1522 que demandaban protección para os seus barcos, os cales adoitaban facer a travesía do atlántico en solitario. Isto é debido a que un ano antes comezaran os ataques dos corsarios franceses [[Fleury]] e [[Jean Ango]]. Para iso empézase a cobrar un imposto ou ''[[dereito de avaría]]'' sobre a carga transportada. Ao principio a escolta só se realizaba ata as [[Azores]] pero en 1526 Carlos V establece convois regulares desde Sevilla cara á ''Terra Firme'' (norte de Sudamérica) en agosto e [[Nova España]] ([[México]]) en abril, escoltados por unha soa nave armada. A nave capitá encabezaba o convoi. Pola noite acendía un gran farol que servía de guía ao resto da frota.
 
A frota facía escala nas [[illas Canarias]], xeralmente en [[La Gomera]] onde facían augada. A velocidade da travesía dependía dos buques máis lentos. Facían escala na illa [[Dominica]] ou na [[Martinica]]. A frota de Terra firme dirixíase logo a [[Cartagena de Indias]], [[Nome de Deus]] e [[Portobelo]] e a de Nova España a [[Veracruz]]. Adoitaban regresar cara á outubro e novembro respectivamente. A partir de 1555 o aumento da actividade dos corsarios obriga a aumentar o número de naves armadas (naves ou galeóns) a catro por convoi. Esta escolta chamada ''Frota da Garda'' afacía abandonar aos barcos mercantes ao chegar ao Caribe e dirixíase á [[A Habana|Habana]] para regresar coa frota do ano anterior. A escolta da frota de Terra Firme adoitaba ser máis numerosa xa que incluía os ''galeóns da prata'' que transportaban o cargamento de prata real proveniente das minas do [[Perú]]. A frota de Nova España pola súa banda, transportaba as mercancías provenientes de Filipinas, un valioso cargamento de especias, seda, porcelana e outros bens de luxo. Estes eran transportados desde [[Manila]] ata [[Acapulco]] e desde alí por terra ata Veracruz. Ambas as flotasfrotas facían escala ao seu regreso nas Azores e posteriormente dirixíanse a Sevilla.
 
En caso de necesidade a FlotaFrota da Garda era apoiada pola ''Armada da Mar Océana'', a flotafrota peninsular española formada principalmente polos galeóns da Escuadra de Portugal. Aparte destes contaba con tres ou máis escuadróns con base en [[Cádiz]], [[A Coruña]], Sevilla, [[Santander]] e [[Lisboa]]. A frota consistía tanto de barcos da Coroa como de naves contratadas e só unha pequena parte eran galeóns, sendo o resto navíos armados de distinto porte.
 
En ocasións destacábase unha ''Galifrota'' ou frota de galeóns para misións específicas nas indias, por exemplo, en 1625 e 1629.