El Niño: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
algo máis desde a wiki .es
Liña 3:
'''El Niño''' é un fenómeno climático relacionado co calentamiento do [[Pacífico]] oriental ecuatorial, o cal maniféstase erráticamente cíclico -Arthur Strahler fala de ciclos de entre tres e oito anos-,<ref>Arthur N. Strahler. ''Geografía física''. Barcelona: Ediciones Omega, 2005, terceira edición, sétima reimpresión</ref> que consiste en realidade na fase cálida do patrón climático do Pacífico ecuatorial denominado [[El Niño-Oscilación do Sur]] (''El Niño-Southern Oscillation'', ENSO polas súas siglas en inglés),<ref>S. George Philander 1990. El Niño, La Niña, and the Southern Oscillation. Academic Press, Inc. USA</ref> onde a fase de enfriamiento recibe o nome de [[La Niña]]. Este fenómeno, nas súas manifestacións máis intensas, provoca estragos na [[trópico|zona intertropical]] e ecuatorial debido ás intensas choivas, afectando principalmente á rexión costeira do Pacífico de [[América do Sur]].
 
Günther D. Roth defíneo como unha irrupción ocasional de augas superficiais cálidas, situadas no océano Pacífico xunto á costa dos territorios de [[Perú]] e [[Ecuador]], debido a inestabilidades na presión atmosférica localizada entre as seccións Oriental e Occidental do océano Pacífico próximas á [[liña do Ecuador]]. Sendo este fenómeno o suposto causante de máis dunha anomalía climática.<ref>Günter D. Roth ''Meteorología. Formaciones nubosas y otros fenómenos meteorológicos. Situaciones meteorológicas generales. Pronósticos del tiempo''. Barcelona: Ediciones Omega, 2003, p. 300 (edición original alemana: Múnich, 2002)</ref> O seu papel no [[quecemento global|quentamento]] e enfriamento global é unha área de intensa investigación, aínda sen un consenso.
 
O nome de "El_Niño" débese á asociación deste fenómeno coa chamada [[corrente do Neno]], anomalía xa coñecida polos [[pesca]]dores do porto de [[Paita]], no norte de Perú, quen observaron que as augas aumentaban a súa temperatura durante «a época das [[Nadal|festas navideñas]]» (de aí a designación, referíndose ao “Neno Xesús”, relacionado co [[Nadal]]. ) e os [[cardume]]s ou bancos de peixes desaparecían da superficie oceánica, deducindo que dita anormalidade era debida a unha corrente de aire quente procedente do [[golfo de Guaiaquil]] ([[Ecuador]]).
O seu papel no [[quecemento global|quentamento]] e enfriamento global é unha área de intensa investigación, aínda sen un consenso.
 
O meteorólogo [[Jacob Bjerknes]] postulou en 1969 que El Niño está normalmente relacionado coa [[Oscilación do Sur]], xa que está presente unha relación física entre a fase de alta presión anómala no Pacífico occidental, coa fase de quecemento pouco frecuente do Pacífico oriental, o que vai acompañado cun debilitamento dos ventos aliseos do leste; polo que a baixa presión do Pacífico occidental vincúlase cun enfriamento do Pacífico oriental (fenómeno La Niña), co fortalecemento dos ventos do leste.
== Características ==
El Niño foi orixinalmente recoñecido por [[pesca]]dores da costa oeste da [[América do Sur]], observando as baixas capturas, asociadas á ocorrencia de temperaturas máis altas do normal no [[mar]], normalmente na fin do ano. De aí a designación, referíndose ao “Neno Xesús”, relacionado co [[Nadal]].
 
== Características ==
Durante un ano "normal", ou sexa, sen a existencia do fenómeno El Niño, os [[vento]]s [[aliseo]]s sopran na dirección oeste a través do [[océano Pacífico]] [[tropical]], orixinando un exceso de auga no Pacífico occidental, de xeito que a superficie do mar é preto de 1/2 metro máis alta nas costas da [[Indonesia]] ca no [[Ecuador]]. Isto provoca a [[resurxencia]] de augas profundas, máis frías e cargadas de [[nutriente]]s na costa occidental da América do Sur, que alimentan o [[ecosistema]] mariño, promovendo inmensas poboacións de [[peixe]]s: pesquería de [[anchoveta]] en [[Chile]] e [[Perú]] xa foi a maior do mundo, cunha captura superior a 12 millóns de toneladas por ano. Estes peixes, á súa vez, tamén serven de sustento aos paxaros mariños abundantes, cuxas feces depositadas en terra, o [[guano]], serven de materia prima para a industria de [[fertilizante]]s.