Revisión como estaba o 19 de setembro de 2014 ás 06:43 editar Norrin strange (conversa \| contribucións) 72.369 edicións Sen resumo de edición ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 8 de setembro de 2015 ás 15:29 editar desfacer BanjoBot 2.0 (conversa \| contribucións) Bots 393.002 edicións m Bot: Substitución automática de texto (-Amsterdam +Ámsterdam); cambios estética Edición máis nova →
Liña 1: [[Ficheiro:%C3%96d%C3%B6n%20von%20Horv%C3%A1th.jpg\|miniatura\|dereita\|Ödön von Horváth]] '''Edmund Josef von Horváth''' (coñecido como '''Ödön von Horváth'''; nado o 9 de decembro de [[1901]] en [[Fiume]], hoxe [[Rijeka]]; morto o 1 de xuño de [[1938]] en [[París]]) foi un escritor [[Imperio Austrohúngaro\|austrohúngaro]] en [[lingua alemá]]. == Traxectoria == Edmund (en [[Lingua húngara\|húngaro]] "Ödön") Josef von Horváth foi o primeiro fillo do diplomático austrohúngaro Dr. Ödön Josef von Horváth e de Maria Lulu Hermine, nada Prehnal. O pai era orixinario da rexión de [[Eslavonia]], hoxe pertencente a [[Croacia]] e era membro da pequena nobreza da zona (o indicativo nobiliario faise en húngaro engadindo unha ‚H‘ á fin do apelido). A mai viña dunha familia húngaro-alemá, seu pai era médico militar do exercito austro-húngaro.. A familia trasladouse en [[1902]] a [[Belgrado]] e en [[1908]] a [[Budapest]], onde Ödön foi educado (en [[lingua húngara]]) por un profesor particular. Cando seu pai foi transferido a [[Múnic]] en [[1909]], Ödön permaneceu en Budapest estudando no internado episcopal, o ''Rákóczianum''. En [[1913]] marchou vivir con seus pais e comezou a aprende-lo alemán. A familia mudouse a [[Pressburg]], despois a Budapest e Ödön asentouse, despois dun novo traslado dos pais a Múnic, en [[Viena]], baixo a protección de seu tío Josef Prehnal. Alí concluíu en [[1919]] os estudos secundarios nun ximnasio privado e no mesmo ano matriculouse na universidade de Múnic, onde asistiu a seminarios de psicoloxía, literatura, teatro e belas artes ata o semestre de inverno de [[1921]]/[[1922]]. Horváth comezou a escribir en [[1920]]. A partir de [[1923]] viviu en sobre todo en [[Berlín]], [[Salzburgo]] e con seus pais na cidade [[Bavaria\|bávara]] de [[Murnau am Staffelsee]], dedicándose de xeito cada vez máis intenso á literatura, por ben que moitos textos desa época foron destruídos polo propio autor. Malia que non estaba vinculado a ningún partido político, simpatizaba coias esquerdas. Foi testemuña nun xuízo conta o [[partido nacionalsocialista]] e nas súas pezas teatrais, como ''Sladek, der schwarze Reichswehrmann'' ([[1929]]), os avisos contra os perigos do [[fascismo]] fixéronse habituais. En 1929 abandonou a [[Igrexa Católica]]. A sona literaria Horváths acadou o seu primeiro punto culminante en [[1931]], cando recibiu o [[Kleist-Preis\|premio Kleist]] e foi representada a súa obra teatral máis coñecida ''Geschichten aus dem Wiener Wald'' (Historias dos bosques de Viena). En [[1933]] despois da toma do poder por [[Adolf Hitler]] a [[SA]] fixo unha pescuda na casa de seus pais en Murnau Horváth abandonou [[Alemaña]]. Os anos que seguiron pasounos en Viena e [[Henndorf]], preto de Salzburgo, e converteuse nun dos membros máis importantes do [[círculo de Henndorfer]], formado ó redor de [[Carl Zuckmayer]]. A prohibición de representar as súas obras en Alemaña provocou que a súa situación económica fora difícil. O seu segundo gran éxito chegoulle en [[1937]], despois da publicación da súa novela ''Jugend ohne Gott'' (Xuventude sen Deus) en [[~~Amsterdam~~Ámsterdam]]. A obra foi traducida a moitas linguas, pero en [[1938]] foi incluída na lista de obras prohibidas nos territorios do [[Terceiro Reich]]. Despois do [[Anschluss]], a anexión de Austria a Alemaña, en marzo de [[1938]], Horváth marchou primeiro a [[Budapest]] e [[Fiume]], para instalarse a finais de maio en [[París]]. O primeiro de xuño de encontrouse co director [[Robert Siodmak]], para falar da adaptación cinematográfica da novela ''[[Jugend ohne Gott]]''. Esa mesma tarde morreu na [[avenida dos Campos Elisios]] a consecuencia do golpe dunha póla desprendida polo aire durante unha tormenta. Foi enterrado o [[7 de xuño]] no cemiterio de Saint-Ouen de París. Liña 17: As obras de Horváth viviron un renacemento nos anos 60 e o autor estableceuse como un dos clásicos modernos da literatura en lingua alemá. == Características da súa obra == Os temas sociais e políticos forman o núcleo da obra dramática de Horváth. Partindo das figuras de pequenos burgueses depauperados e sen futuro e de mulleres suxeitas a unha drástica dependencia patriarcal, debuxa retratos dunha sociedade socialmente depravada e allea. En obras serodias aparecen como tema cuestións relixiosas relativas á culpa e a responsabilidade. Nas obras ''Jugend ohne Gott'' e ''Ein Kind unserer Zeit'' (Un neno do noso tempo) Horváth trata o tema do ascenso do fascismo. Horváth é considerado un renovador do teatro popular. Nas súas pezas dramáticas critica a linguaxe culta artificial, que trata de desenmascarar cunha linguaxe dialogada artificiosa e que pon de manifesto a falta de comunicación.<ref> Henk J. Koning: Nestroy und Horváth: eine ungleiche Brüderschaft? In: Orbis Linguarum Vol. 21/2002 [http://www.orbis-linguarum.net/2002/21_02/bbb7koninggot.html#_ftnref51] (eingesehen [26.01.2006]) </ref>: „Entre a pequena burguesía produciuse a destrución da fala auténtica por medio da xerga culta. Por iso, para representar de xeito realista ós homes de hoxe, téñolles que facer falar na xerga culta. A xerga culta (e as súas causas) esixen naturalmente a crítica, e así nace o diálogo das novas obras de teatro populares e con el o Home e a acción dramática: unha síntese do serio e o irónico.“<ref> Ö.v.HORVÁTH : Gebrauchsanweisung (1932) [http://www.zum.de/Faecher/D/BW/gym/Horvath/mats1.htm]</ref> == Obra == === Pezas teatrais === * ''Das Buch der Tänze'', (o libro das danzas)1920 * ''Mord in der Mohrengasse'', (Asasinato na Mohrengasse)1923 * ''Zur schönen Aussicht'' (Ás vistas panorámicas), 1926 * ''Die Bergbahn'', (O tren de montaña) 1926, orixinalmente ''Revolte auf Côte 3018'' (revolta na coat 3018) * ''Sladek der schwarze Reichswehrmann'', (Sladek o home negro do exercito imperial) 1929, orixinalmente ''Sladek oder Die schwarze Armee'' (Sladek ou O exercito negro). * ''Rund um den Kongreß'', (O redor do Congreso) 1929. * ''Italienische Nacht'', (Noite italiana) 1931 * ''Geschichten aus dem Wiener Wald'', (Historias dos bosques de Viena) 1931 * ''Glaube Liebe Hoffnung'', (Crenza Amor Esperanza)1932 * ''Kasimir und Karoline'', 1932 * ''Die Unbekannte aus der Seine'', (A descoñecida do [[río Sena\|Sena]]) 1933 * ''Hin und her'', (Dun lado a outro)1934 * ''Mit dem Kopf durch die Wand'', (Querendo imposibles) 1934 * ''Don Juan kommt aus dem Krieg'', (Don Juan ven da guerra) 1936 * ''Figaro lässt sich scheiden'', (Fígaro divórciase) 1936 * ''Pompeji. Komödie eines Erdbebens'', (Pompeji. Comedia dun terremoto)1937 * ''Ein Dorf ohne Männer'', (Unha vila sen homes) 1937 * ''Himmelwärts'', (Contra o ceo) 1937 * ''Der jüngste Tag'', ( O día máis novo) 1937 === Novelas === * ''Sechsunddreißig Stunden'', (Trinta e seis horas) 1929 * ''Der ewige Spießer]', (O eterno burgués) 1930 * ''Jugend ohne Gott'', (Xuventude sen Deus) 1937 * ''Ein Kind unserer Zeit'', (Un neno do noso tempo) 1938 === Outras obras en prosa === * ''Sportmärchen'', (Contos deportivos) 1924-1926 * ''Interview'', 1932 * ''Gebrauchsanweisung'', (Instrucións de uso)1932 == Notas == <references/> == Véxase tamén == === Bibliografía === * Kurt Bartsch: ''Ödön von Horváth.'' Sammlung Metzler. Bd 326. Metzler Stuttgart 2000. ISBN 3-476-10326-9 * Peter Baumann: ''Ödön von Horváth "Jugend ohne Gott" - Autor mit Gott? Analyse der Religionsthematik anhand ausgewählter Werke.'' Lang, Bern 2003. ISBN 3-906770-82-6 * Johanna Bossinade: ''Vom Kleinbürger zum Menschen. Die späten Dramen Ödön von Horváths.'' Abhandlungen zur Kunst-, Musik- und Literaturwissenschaft. Bd 364. Bouvier, Bonn 1988. ISBN 3-416-01982-2 * Angelika Führich: ''Aufbrüche des Weiblichen im Drama der Weimarer Republik. Brecht - Fleißer - Horváth - Gmeyner.'' Germanistische Abteilung. Bd 109. Winter, Heidelberg 1992. ISBN 3-533-04494-7 * Herbert Gamper: ''Horváths komplexe Textur. Dargestellt an frühen Stücken.'' Ammann, Zürich 1987. ISBN 3-250-10048-X * Ute Karlavaris-Bremer (Hrsg.): ''Geboren in Fiume, Ödön von Horváth 1901-1938. Lebensbilder eines Humanisten.'' Löker, Wien 2001. ISBN 3-85409-356-X * Janusz Golec: ''Alltag und Glück im Werk Ödön von Horváths.'' Uniw. Marii Curie-Sklodowskiej. Wydawn, Lublin 2002. ISBN 83-227-2018-1 * Peter Gros: ''Plebejer, Sklaven und Caesaren. Die Antike im Werk Ödön von Horváths.'' Europäische Hochschulschriften. Reihe 1. Deutsche Sprache und Literatur. Bd 1550. Lang, Bern 1996. ISBN 3-906755-65-7 * Ingrid Haag: ''Ödön von Horváth, Fassaden-Dramaturgie. Beschreibung einer theatralischen Form.'' Literarhistorische Untersuchungen. Bd 26. Lang, Frankfurt am Main 1995. ISBN 3-631-48390-2 * Martin Hell: ''Kitsch als Element der Dramaturgie Ödön von Horváths.'' Europäische Hochschulschriften. Reihe 1. Deutsche Sprache und Literatur. Bd 617. Lang, Bern 1983. ISBN 3-261-03252-9 * Dieter Hildebrandt: ''Ödön von Horváth. Mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten.'' Rowohlts Monographien. Bd 231. Rowohlt, Reinbek bei Hamburg 1998, 2001 (10.Aufl.). ISBN 3-499-50231-3 * Ansgar Hillach: ''Ödon von Horváths dramatische Anfänge. Zur inhaltlichen Grundlegung seiner Dramaturgie''. Nachwort zu Horváths frühe Stücke ''Mord in der Mohrengasse'' und ''Revolte auf Côte 3018''. Suhkamp Verlag, Frankfurt am Main 1981, S.91-137. ISBN 3-518-01768-3 Liña 75: * Siegfried Kienzle: ''Ödön von Horváth.'' Köpfe des 20. Jahrhunderts. Bd 87. Colloquium, Berlin 1984 (2. Aufl.). ISBN 3-7678-0633-9 * Henk J. Koning (2002): Nestroy und Horváth: eine ungleiche Brüderschaft? In: Orbis Linguarum Vol. 21/2002 [http://www.orbis-linguarum.net/2002/21_02/bbb7koninggot.html#_ftnref51] (eingesehen [26.01.2006]) * Jürgen Kost: ''Geschichte als Komödie. Zum Zusammenhang von Geschichtsbild und Komödienrezeption bei Horváth, Frisch, Dürrenmatt, Brecht und Hacks.'' Epistemata, Literaturwissenschaft. Bd 182. Königshausen u. Neumann, Würzburg 1996. ISBN 3-8260-1182-1 * Traugott Krischke: ''Ödön von Horváth. Kind seiner Zeit.'' Ullstein-Buch. Bd 26525. Ullstein, Berlin 1998. ISBN 3-548-26525-1 * Traugott Krischke: ''Horváth auf der Bühne. 1926-1938. Dokumentation.'' Verl. der Österr. Staatsdr. Wien 1991. ISBN 3-7046-0172-1 Liña 87: * Elisabeth Tworek-Müller: ''Kleinbürgertum und Literatur. Zum Bild des Kleinbürgers im bayerischen Roman der Weimarer Republik.'' tuduv-Studien. Reihe Sozialwissenschaften. Bd 37. tuduv, München 1985. ISBN 3-88073-179-9 === Ligazóns externas === {{Wikiquote\|Ödön von Horváth}} * [http://www.literaturhaus.at/autoren/H/horvath/fotografien/ Fotografías de Ödön von Horváth] Liña 93: {{ORDENAR:Horvath, Odon von}} [[Categoría:Escritores en lingua alemá]] [[Categoría:Escritores de Austria]]

Ödön von Horváth: Diferenzas entre revisións