Nasalización: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
|||
Liña 4:
No [[Lingua galega|galego]] común actual só hai restos de nasalidade vocálica. A lingua antiga nasalizaba a vogal anterior a -N- intervocálico, e esta desaparecía. Mais logo o galego aproximouse ao [[Lingua castelá|castelán]], apartándose do [[Lingua portuguesa|portugués]], que é hoxe o romance que posúe maior cantidade de fonemas nasais. O galego moderno, ou eliminou a nasalidade pura e simplemente: GENUCULU > ''xeollo'', ou transformou devandita nasalidade en ''n'': ''xeonllo''. Así temos outro xogo de alternancias: ''gado/gando, coello/coenllo, mollo/monllo''. O sufixo -ANU deu nalgúns sitios -''ã'', e modernamente perdeuse a nasalidade, de xeito que tamén dáse a alternancia ''irmá/irmán, ma/man''.
Ás veces foi pérdida dunha consoante distinta de -N- a que produciu a nasalización ou a aparición dun ''n''. No caso de ''póla/ponla'', ''esquecer/esquencer'', ou ''sella/senlla''.
En todos estes caso, como déixase ver, a nasalidade pertence á [[fonética histórica]].
De xeito que en galego actual non hai vogais nasais como [[Fonema|fonemas]]. Hai, si, vogais nasalizadas por consoantes nasais contiguas. Falouse, coma dun caso especial,
As formas verbais ás que engádense os pronomes enclíticos ''o'', ''a'', ''os'', ''as'' cando aquelas rematan en ''n'', como ''fan'', ''din'', ''ten'', ''pon'', ''fun'', etc., asimilan o seu ''n'' co ''l''- histórico -hoxe perdido- dos [[Pronome|pronomes]]; de xeito que ''fan-los'' cambiouse en ''fan-nos'', sendo velar o primeiro ''n'' e alveolar o segundo. Finalmente, o ''n'' velar conservouse só coma unha nasalización da [[vogal]] anterior. Hoxe escribimos ás veces ''fano'', ''tena'', ''dinos'', ''ponas'', mais as vogais anteriores ao ''n'' son dende logo nasais ou, cando menos, están nasalizadas. Por iso algúns escritores marcaron e marcan a nasalidas con outro ''n'': ''fannos'', ''tenna'', etc.
|