Âryabhata: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Anton45 (conversa | contribucións)
m elimino a Categoría:India mediante HotCat
Jglamela (conversa | contribucións)
Arranxos
Liña 1:
{{VT|Aryabhata (homónimos)}}
[[Ficheiro:2064 aryabhata-crp.jpg|miniatura|Estatua de Aryabhata en [[Patna]] ([[India]]).]]
'''Aryabhata''' ou '''Âryabhata''' (आर्यभट en [[sánscrito]], Āryabhaṭa no sistema ''AITS'',<ref>Alfabeto Internacional de Transliteración Sánscrita ou AITS (do inglés ''International Alphabet of Sanskrit Transliteration, IAST''), sistema de transliteración que permite a romanización de escrituras índicas sen perda de información.</ref>) foi un [[matemático]] e [[astronomía|astrónomo]] da era clásica [[India]].
Non existe documentación para determinar exactamente a súa data de nacemento. Parece que naceu contra [[476]] en Ashmaka. Hai evidencias que suxiren unha viaxe a [[Kusumapura]] para realizar estudos superiores. Nesta cidade, na que viviu a maior parte da dúasúa vida eé áa calque o seu comentarista [[Bhaskara I]] (no ano [[629]] d.C.) identifica como [[Pataliputra]] (actual [[Patna]]), na que morre en [[550]].
 
Aryabhata foi sen dúbida o máis grande matemático indio. Foi coñecido polos [[Arabia|árabes]] co nome de ''Aryabha'' e, na [[Idade media|Europa medieval]], co de ''Ardubarius''
 
O primeiro [[satélite|satélite artificial]] indio e un cráteecráter da [[Lúa]] levan o seu nome.
 
== Obra ==
O libro principal de Aryabhata é ''Āryabhaṭīya''. Outro dos seus libros, o ''Ārya-Siddhānta'' (''"Siddhānta"'' era o nome xenérico que se daba ás obras astronómicas da India clásica), non se coñece máis que por traducións e comentarios.
 
O '''Āryabhaṭīya'' divídese en catro partes:
# as constantes astronómicosastronómicas e a táboa dos senos
# as matemáticas necesarias para os cálculos
# a división do tempo e as regras para calcular as [[lonxitude (física)|lonxitudes]] dos [[planeta]]s utilizando as [[Excentricidade orbital|excéntricas]] e os [[epiciclo]]s
# a [[esfera armilar]], as regras concernentes aos problemas de [[trigonometría]] e o cálculo das [[eclipse]]s.
 
Nel presenta as súas teorías astronómicas e matemáticas nas cales a TerreTerra considérasese considera como cirandoxirando ao redor do seunseu eixe e as distancias dos planetas exprésanse en relación á distancia [[Terra]]/[[Sol]], nun sistema [[heliocentrismo|heliocéntrico]]. Aryabhata pensa que os planetas xiran ao redor do Sol seguindo órbitas [[elipse (xeometría)|elípticas]]. Afirma que a luz emitida pola [[Lúa]] e os planetas é a do Sol refectida por estes astros. Así mesmo, explica correctamente as eclipses de Sol e de Lúa, cando a crenza india da época pensaba que estes fenómenos eran causados por un demo, [[Rahu]]. No mesmo libro, o día considérase desde unha saída do Sol á seguinte, mentres que no seu ''Ārya-Siddhānta'', cóntao desededesde unha medianoitemedia noite á seguinte. Dá unha duración de 365 días 6 horas 12 minutos e 30 segundos para o ano, un valor lixeiramente maior que o considerado hoxe como correcto (a diferenza é de tan só algúns minutos).
 
Aryabhata escribe que {{formatnum:1 582 237 500}} rotacións da Terra equivalen a {{formatnum:57 753 336}} órbitas lunares.
Liña 23 ⟶ 24:
Trátase dunha estimación moi precisa dunha relación astronómica fundamental (<math>\frac{1 582 237 500}{57 753 336} = 27,3964693572</math>) que é quizais a constante astronómica máis antiga calculada con tal exactitude.
 
Aryabhata dá igualmente unha aproximación precisa de '''[[π]]'''. No ''Āryabhaṭīya'', escribe:
{{cita|"''Engada catro a cen, multiplique seguidamente o resultado por oito, e despois engada sesenta e dous mil. O resultado é entón aproximadamente a circunferencia dun círculecírculo de dimátro de vinte mil. Por esta regra, a relación da circunferencia aoco diámetro queda dada.''}}
 
Noutras palabras, <math>\pi = \frac{62832}{20000} = 3,1416</math>. Como <math>|\pi-3,1416|\leq 0.0000075</math> trátase dun resultado notábel, con exactitude de case <math>10^{-5}</math>.
 
== Notas ==
{{listaref|2}}