393.002
edicións
m (isbn) |
m (Bot: Cambio o modelo: Cita publicación) |
||
[[Ficheiro:1GZX Haemoglobin.png|miniatura|dereita|A hemoglobina, un exemplo de metaloproteína, con grupos hemo que conteñen ferro en verde.]]
Unha '''metaloproteína''' é unha [[proteína]] que contén un [[ión]] [[Metal (material)|metálico]] como [[cofactor]].<ref name=AS>{{cita libro |autor=Shriver, D.F.; Atkins, P.W.|título=Inorganic chemistry|editor=Oxford University Press|data=1999|edición=3rd.|capítulo=Chapter 19, Bioinorganic chemistry|ISBN=9780716734383 }}</ref> As funcións das metaloproteínas son moi variadas nas células, actuando como [[encima]]s, proteínas de transporte e almacenamento, e na [[transdución de sinais]]. De feito, aproximadamente dun cuarto a un terzo de todas as proteínas requiren metais para levar a cabo as súas funcións,<ref>{{
== Química de coordinación nas metaloproteínas ==
A [[hemoglobina]] (Hb) é o principal transportador de oxíxeno en humanos. Ten catro subunidades nas que o ión de ferro(II) está coordinado polo ligando plano macrocíclico [[protoporfirina IX]] (PIX) e o átomo de nitrógeno do [[imidazol]] dun residuo de [[histidina]], formando un grupo [[hemo]]. O sesto sitio de coordinación contén unha molécula de auga ou unha molécula de dioxíxeno (O<sub>2</sub>). O sitio activo encóntrase nun peto [[hidrofóbico]], o que é importante, xa que doutro modo o ferro(II) se oxidaría de forma irreversible a ferro(III). A constante de equilibrio para a formación de HbO<sub>2</sub> ten un valor que permite que o oxíxeno sexa captado ou liberado en función da [[presión parcial]] de oxíxeno nos [[pulmón]]s ou nos [[músculo]]s. Na hemoglobina as catro subunidades mostran un efecto cooperativo, que permite unha doada transferencia de oxíxeno da hemoglobina sanguínea á [[mioglobina]] muscular.
A [[hemeritrina]] é outro transportador de oxíxeno que contén ferro. O sitio de unión do oxíxeno é un centro de ferro binuclear. Os átomos de ferro están coordinados á proteína a través de [[carboxilato]]s das cadeas laterais de [[glutamato]], [[aspartato]] e cinco residuos de [[histidina]]. A incorporación de O<sub>2</sub> pola hemeritrina está acompañada da oxidación de dous electróns do centro reducido binuclear, coa produción de [[peróxido]] (OOH<sup>-</sup>). Os mecanismos de captura e liberación de oxíxeno coñécense en detalle. <ref>{{
As [[hemocianina]]s transportan oxíxeno no sangue da maioría dos [[molusco]]s e algúns [[artrópodo]]s como o [[cangrexo ferradura]] (''Limulus polyphemus''). É o segundo encima transportador de oxíxeno máis abundante, despois da hemoglobina. Na oxixenación os dous átomos de cobre(I) do [[sitio activo]] oxídanse a cobre(II) e as moléculas de dioxíxeno (O<sub>2</sub>) redúcense a peróxido (O<sub>2</sub><sup>2-</sup>).<ref name=Karlin>{{
=== Citocromos ===
=== Almacenamento e transferencia de ferro ===
O ferro é almacenado como ferro(III) na [[ferritina]]. A natureza exacta do sitio de unión non se determinou aínda. O ferro parece estar presente como un produto de [[hidrólise]], como FeO(OH) e é transportado pola transferrina cuxo sitio de unión consiste en dúas [[tirosina]]s, un [[ácido aspártico]] e unha [[histidina]].<ref>{{
O corpo humano non ten ningún mecanismo de excreción de ferro, e isto pode orixinar problemas de sobrecarga de ferro en pacientes tratados con transfusións de sangue, como, por exemplo, os pacientes de β-[[talasemia]].
:CO<sub>2</sub> + OH<sup>-</sup> <big>←→</big> HCO<sub>3</sub><sup>-</sup>
Unha reacción semellante a esta é case instantánea coa anhidrase carbónica. A estrutura do sitio activo coñécese ben; componse dun ión cinc coordinado por tres átomos de nitróxeno do imidazol de tres unidades de histidina. O cuarto sitio de coordinación está ocupado por unha molécula de auga. Esta coordinación de ións cinc é aproximadamente tetraédrica, a carga positiva dos ións cinc polariza a molécula de auga coordinada e prodúcese un [[ataque nucleofílico]] pola porción hidróxido cargado negativamente sobre o dióxido de carbono. O ciclo catalítico produce ións de bicarbonato e de hidróxeno, xa que o equilibrio favorece a disociación do [[ácido carbónico]] a valores de [[pH]] fisiolóxico.<ref name="Lindskog_1997">{{
:H<sub>2</sub>CO<sub>3</sub> <big>←→</big> HCO<sub>3</sub><sup>-</sup> + H<sup>+</sup>
=== Encimas dependentes da vitamina B12 ===
A [[vitamina B12]] cataliza a transferencia de [[metilo]] (-CH3) entre dous grupos de moléculas, o que implica a rotura de enlaces C-C, un proceso que é enerxeticamente costoso en reaccións orgánicas. Os ións de metal diminúen a enerxía de activación para o proceso de transición por medio da formación dun enlace transitorio [[Cobalto|Co]]-CH<sub>3</sub>.<ref>{{cita libro|título=''Metal Ions in Life Sciences'' - Metal-carbon bonds in enzymes and cofactors |editor=Astrid Sigel, Helmut Sigel and Roland K.O. Sigel|editor=Wiley|data=2008|volume=6|isbn=978-1-84755-915-9}}</ref> A estrutura deste [[coencima]] determinouna Dorothy Hodgkin, polo cal recibiu o [[premio Nobel]].<ref>{{cita web | título = The Nobel Prize in Chemistry 1964 | editor = Nobelprize.org | url = http://nobelprize.org/nobel_prizes/chemistry/laureates/1964/index.html}}</ref> Consta dun ión [[cobalto]] (II) coordinado por catro átomos de nitróxeno dun anel de [[corrina]] e un quinto átomo de nitróxeno do grupo imidazol. No estado de repouso hai un enlace σ Co-C co carbono 5 ' da [[adenosina]].<ref>{{
=== Nitroxenase ===
:N<sub>2</sub> +16 Mg[[Adenosín trifosfato|ATP]] +8e<sup>-</sup> → 2NH<sub>3</sub> + 16 Mg[[ADP]] +16 P<sub>i</sub> + H<sub>2</sub>
A estrutura exacta do sitio activo foi difícil de determinar. Parece conter un centro de MoFe<sub>7</sub>S<sub>8</sub> que pode unirse á molécula de dinitróxeno e, probablemente, permitir que comece o proceso de redución.<ref>{{cita libro |autor=Orme-Johnson, W.H.|título=''Advances in chemystry, Symposium series no. 535'' - Molybdenum enzymes, cofactors and model systems|editor=Steifel, E.I; Coucouvannis, D.; Newton, D.C.|editor=American Chemical Society|lugar=Washington, DC|data=1993|páxinas=257}}</ref> Os electróns son transportados polo centro asociado "P", que contén dous centros cúbicos Fe<sub>4</sub>S<sub>4</sub> unidos por pontes de xofre.<ref>{{
=== Superóxido dismutase ===
:Redución: M<sup>n+</sup> + O<sub>2</sub><sup>−</sup> + 2H<sup>+</sup> → M<sup>(n+1)+</sup> + H<sub>2</sub>O<sub>2</sub>.
En humanos o metal activo é cobre, en forma de Cu<sup>2+</sup> ou de Cu<sup>+</sup>, coordinado tetraedricamente por residuos de histidina. Este encima ten tamén ións cinc. Outras [[isoencima]]s poden conter ferro, manganeso ou níquel. A Ni-SOD é especialmente interesante, xa que presenta níquel(III), o que é un estado de oxidación inusual para dito elemento. A xeometría do sitio activo de Ni cíclase desde o Ni(II) cadrado plano, con tiolato (Cys2 e Cys6) e nitróxeno (His1 e Cys2), a un Ni(III) cadrado piramidal cunha cadea lateral His1 axial como ligando.<ref>{{
=== Proteínas que conteñen clorofila ===
Nun bucle de man EF os ións de calcio están coordinados nunha configuración pentagonal bipiramidal. Na unión participan seis residuos de [[ácido glutámico]] e [[ácido aspártico]] situados nas posicións 1, 3, 5, 7, e 9 da cadea do polipéptido. Na posición 12 hai un ligando de glutamato ou aspartato, que se comporta como un ligando bidentado, proporcionando dous átomos de oxíxeno. O noveno residuo no bucle debe ser necesariamente unha [[glicina]] debido a esixencias conformacionais da cadea polipeptídica. A esfera de coordinación do calcio contén só átomos de oxíxeno do [[carboxilato]] e ningún átomo de nitróxeno.
A proteína ten dous dominios aproximadamente simétricos, separados por unha rexión "bisagra" flexible. A unión de calcio provoca un cambio conformacional na proteína. A calmodulina participa nos sistemas de sinalización intracelular ao actuar como un [[segundo mensaxeiro]] difusible do estímulo inicial.<ref>{{
=== Factores de transcrición ===
[[Ficheiro:Zinc finger rendered.png|miniatura|300px|Representación de fitas dun motivo estrutural de [[dedo de cinc]], consistente nunha [[hélice alfa]] e unha [[lámina beta]] [[antiparalelo (bioquímica)|antiparalela]]. O ión [[cinc]] (verde) está coordinado por dúas [[histidina]]s e dúas [[cisteína]]s.]]
Moitos [[factor de transcrición|factores de transcrición]] conteñen unha estrutura coñecida como [[dedo de zinc]], que se trata dun módulo estrutural onde unha rexión da proteína se prega en torno a un ión cinc. O cinc non toma contacto co [[ADN]] ao que se unen estas proteínas, senón que o [[cofactor]] é esencial para a estabilidade da cadea da proteína pregada moi axustadamente.<ref>{{
== Outros metaloencimas ==
|