Moisés (Michelangelo): Diferenzas entre revisións

O '''''Moisés''''' é unha escultura de [[mármore]] branco encargada en [[1505]], realizada en [[1513]]-[[1515]], e retocada en [[1542]], obra de Miguel Ángel[[Michelangelo]] ([[1475]]-[[1564]]), centrada na [[biblia|figura bíblica]] de [[Moisés]]. Orixinariamente concibida para a tumba do [[Xulio II, papa|papa Xullo II]] na [[Basílica de San Pedro]], o [[Moisés]] e a tumba colocáronse finalmente na igrexa menor de [[San Pietro in Vincoli]], na zona do [[Esquilino]], tras atrala morte do papa. A familia [[della Rovere]], da que o papa procedía, foron os mecenas desta igrexa, e o mesmo papa fora [[cardeal]] titular antes do seu nomeamento como representante do [[Cidade do Vaticano|Vaticano]].

A estatua represéntase con cornos no seuna cabeza2súa 3 4 5cabeza. Cre que esta característica procede dun erro na tradución por parte de [[Xerome de Estridón|San JerónimoXerome]] do capítulo do [[Éxodo]], 34:29-356. Neste texto, Moisés caracterízase por ter karan ohr panav ("un rostro do que emanaban raios de luz")7 8, o que San JerónimoXerome na [[Vulgata]] traduciu por ''cornuta esset facies sua'' ("o seu rostro era cornudo"). O erro na tradución é posibleposíbel debido a que a raíz trilítera hebrea ''krn'' (en hebreo osas vogais non se escriben) pode ser interpretada "keren", luminosidade, resplandor, ou "karan", corno. Cando Miguel ÁngelMichelangelo esculpiu o Moisés o erro de tradución fora advertido, e os artistas da época substituíra, na representación de Moisés, os cornos por dous raios de luz. Non obstante Miguel ÁngelMichelangelo preferiu manter a iconografía anterior.

A tumba de Xullo II, unha estrutura colosal que debía dar a Miguel ÁngelMichelangelo o suficiente espazo para os seus seres superhumanos e tráxicos, converteuse nunha das grandes decepcións da vida do artista cando o papa, sen ofrecer explicación ningunha, interrompeu as doazóns, posiblemente desviando os devanditos fondos á reconstrución de [[basílica de San Pedro|San Pedro]] por parte de [[Bramante|Donato Bramante]]. O proxecto orixinal estaba formado por unha estrutura independente, sen apoio, de tres niveis, con aproximadamente 40 estatuas. Tras a morte do papa en 15139[[1513]], a escala do proxecto reduciuse paulatinamente ata que, en [[1542]], un contrato final especificou unha tumba cun muro sinxelo e con menos dun terzo das figuras incluídas no proxecto orixinal.

O espírito da obra, non obstante, pódese observar na figura do ''Moisés'', finalizado durante unha das reanudacións do traballo en 1513. Deseñado para ser visto dende abaixo, e equilibrado por outras sete enormes formas de temática similar, o ''Moisés'' actual, no seu contexto irrisorio comparado co proxecto orixinal, dificilmente pode ter o impacto desexado polo artista. O líder de Israel preséntase sentado, coas Táboas da [[tora|Lei]] debaixo do brazo, mentres que coa outra man acaricia os rizos da súa barba. A imaxinación pode situar esta representación de Moisés na pasaxe de éxtase tras recibir os [[dez Mandamentos|Mandamentos]] no [[Monte Sinaí]], mentres que, no val ao pé do monte, o pobo de Israel se entrega unha vez máis á idolatría. De novo, Miguel ÁngelMichelangelo utilizaemprega unha cabeza volta, concentrando unha expresión de tremenda ira que se reflicte tamén na poderosa constitución da estatua e aos seus ollos.

A relevancia dos detalles do corpo e das dobras das roupaxes, que provocan certa tensión psíquica, pódese apreciar estudando minuciosamente a escultura: a protuberancia dos músculos, o inchazo das veas, as grandes pernas, pesadas ao empezar a moverse. Tal e como afirma un escritor, se este titán se erguese, o mundo rompería en anacos. Miguel ÁngelMichelangelo leva a cólera sagrada de Moisés ata o seu punto máis álxido. Non obstante, contena, posto que os pasionais seres do artista teñen prohibida a liberación das súas enerxías. É unha representación neoplatónica, a parte dereita está estable, é a parte divina, por onde lle vén a inspiración, en contraposición a parte esquerda é a parte por onde lle vén o perigo e o mal. Está tenso, vendo como o seu pobo caeu na idolatría. Ten catro elementos neoplatónicos, a terra, representada na perna coas dobras da roupa a xeito de cova. O aire cando respira, percíbese nas aletas do seu nariz, que se expanden. A auga representada nas súas barbas a xeito de fervenza. O lume representados con eses "cornos" (en pintura era doado de representar, cunha luz detrás do personaxe, pero en escultura tivo que empregar este artificio). O sangue flúe de xeito contido, parece que está a apunto de estalar e empezar a berrar, pon cara de non, a súa psique pódese captar a través do seu xesto e o seu mirada,podemos ver o seu pensamento, é un traballo psicolóxico moi estudado.

Miguel ÁngelMichelangelo pensaba que o Moisés era a súa creación máis realista. A lenda conta que, ao rematalo, o artista golpeou o xeonllo dereito da estatua e lle dixo " porque non me falas? " sentindo que a única cousa que faltaba por extraer do mármore era a propia vida. No xeonllo pódese encontrar a marca de Miguel ÁngelMichelangelo ao golpear ao seu Moisés.

O traballo de Miguel ÁngelMichelangelo inspirou outra estatua de Moisés na [[Fonte da auga feliz|Fontana dell'Acqua Felice]], pero esta de moi discreta calidade.

Non obstante, como comenta María Barbero, outros investigadores e tradutores dan por boa a versión de San JerónimoXerome e sosteñen a vixencia da tradución de "cornos". En culturas antigas, coetaneas á escritura da Biblia ou San JerónimoXerome, o feito de representar con cornos algún personaxe importante era unha forma de indicar a súa autoridade e, mesmo, a súa divindade.