Banda Oriental: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m de Arxentina]] -> da Arxentina]]; cambios estética
Liña 2:
'''Banda Oriental''' ou '''A Banda Oriental''' é a denominación que recibiu ata aproximadamente 1815 coa creación por [[José Gervasio Artigas]] da [[Provincia Oriental]], o territorio [[Río da Prata|rioplatense]] situado ao leste do [[Río Uruguai]] no tramo final do seu curso e ao norte do [[Río da Prata]], abarcando unha zona que se corresponde en forma aproximada coa actual [[República Oriental do Uruguai]] e parte de [[Río Grande do Sur]]. Era a terra máis ''oriental'' do [[Vicerreinado do Río da Prata]] e a súa extensión diminuíu a medida que partes do seu territorio foron incorporados a [[Portugal]] como parte da [[Capitanía de Río Grande de San Pedro]].
 
== Antecedentes ==
A principios do século XVII os habitantes de [[Asunción|Asunción do Paraguai]] falaban de ''A Banda Oriental'' ou ''Banda dos [[charrúa]]s'' (está última denominación era aplicada tamén a [[Entre Ríos]]) para significar os territorios que nesas latitudes daban a "A Mar do Nord" (nome que se daba entón ao [[Océano Atlántico]]). A área norte da Banda Oriental era o territorio chamado coa palabra de orixe [[lingua guaraní|guaraní]] ''Mbiazá'', ''Ybiazá'' ou ''[[Ibiazá]]'' que, ao parecer, por unha remotísima parofonía foi "castelanizada" co nome de ''La Vera''. Ao norte destes territorios estendíase o territorio da [[Guayrá]] ou ''La Pinería'' que se corresponde co actual estado sur brasileiro de [[Estado do Paraná|Paraná]], territorio que se atopaba tamén baixo xurisdición de Asunción do Paraguai.
 
A fins do século XVII ''La Vera'' ou ''Ibiazá'' correspondíase coas costas de [[Santa Catarina, Brasil|Santa Catarina]] e do actual [[Estado do Paraná]], mentres que ao sur falábase directamente da Banda Oriental (incluíndo a chamada ''Campaña do Río Grande de San Pedro'' -na versión portuguesa, ''região da Campanha do Rio Grande do Sul''-. En [[1618]] a Banda Oriental quedou integrada na [[Gobernación do Río da Prata]]. En [[1750]] creouse a [[Gobernación de Montevideo]] con xurisdición nos departamentos do sur do actual Uruguai. Os territorios do resto do actual [[Uruguai]] xunto con parte do actual estado brasileiro de [[Río Grande do Sur]] continuaron formando parte da [[Intendencia de Bos Aires]]. En [[1777]], polo [[Tratado de San Ildefonso (1777)|Tratado de San Ildefonso]] esta rexión foi delimitada con [[Portugal]] e integrada máis plenamente ao [[Vicerreinado do Río da Prata]].
 
=== Límites ao concluír a Guerra dos Sete Anos ===
 
Ao concluír a [[Guerra dos Sete Anos]], os límites cos territorios ocupados polos lusobrasileiros fluctúan case constantemente. En liñas xerais o límite da Banda Oriental nesa época é ao noroeste o [[río Piratiny]] ata a súa desembocadura no Atlántico e ao norte a [[coitela de Santa Ana]] (non como aparece na cartografía do s XX e inicios de s XXI, senón como a liña de altos cumes que fan parte do ''divortium aquarum'' entre a [[Cuenca do Prata]] e as concas directamente afluentes ao Océano Atlántico). Deste xeito, o [[Forte de Santa Tecla]], poucos quilómetros ao noroeste da actual cidade de [[Bagé]] (chamada polos españois, arxentinos e uruguaios no s XIX : Vales), practicamente nas nacentes do [[río Negro (Uruguai)|río Negro]], era un dos límites precisos da Banda Oriental. Logo, ao norte, xa integrada A Banda Oriental no [[Vicerreinado do Río da Prata]], a liña fronteiriza coas posesións portuguesas do Brasil seguía polo mencionado ''divortium aquarum'', de modo que a metade occidental do actual estado de [[Rio Grande do Sul]] era parte da Banda Oriental ou da [[provincia de Misiones]], sendo algunhas das fortificadas poboacións fronteirizas en devandita rexión: [[São Gabriel, Río Grande do Sur|Batovy]], [[Santa Maria, Río Grande do Sur|Santa María]], [[Cruz Alta, Río Grande do Sur|Cruz Alta]] e a [[Garda de San Martín]].
 
=== Límites durante o Virreinato do Río da Prata ===
Dentro do [[Vicerreinado do Río da Prata]] os límites setentrionais da Banda Oriental tamén variaban segundo as circunstancias: en certo momento o río Negro era o límite sur da provincia militarizada das Misións, aínda que no fáctico o goberno de [[Montevideo]] -e da Banda Oriental- estendíase ata a valgada ou ''[[talweg]]'' do [[río Ibicuy]] e o seu curso alto, chamado río Santa María. Ao norte deste límite atopábanse as [[Misiónes Orientales]] chamadas tamén ''Os Sete Pobos'', ''As Once Estancias'' ou [[El Tapé]].
 
== Desde a Independencia ==
Co triunfo dos patriotas ao mando do Xeneral [[José Gervasio Artigas]] a Banda Oriental pasou a ser a [[Provincia Oriental]] reclamando entón Artigas os límites históricos establecidos no [[Tratado de San Ildefonso]] (incluíndo así as [[Misións Orientais]]).
 
== Véxase tamén ==
=== Outros artigos ===
* [[Historia do Uruguai]]
* [[Historia deda Arxentina]]
 
[[Categoría:Historia do Uruguai]]