Domesticación: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Breogan2008 (conversa | contribucións)
Liña 98:
Trátase de carácteres morfolóxicos, como po exemplo un tamaño meirande ou máis cativo que o da especie salvaxe, coloracións novas, o pelo longo, rizado ou o rabo acurtado. Tamén son carácteres fisiolóxicos, como o aumento da fecundidade ou a precocidade do crecemento. Obsérvase tamén a perda de carácteres morfolóxicos com os [[corno]]s nalgunhas razas de cordeiro, ou de aptitudes como unha diminución da mobilidade, da velocidade de carreira ou da capacidade de [[voo]], así como a perda de aptitudes comportamentais. Isto fundamenta unha interpretación da domesticación como unha alteración do xenotipo, cousa que é indiscutible no caso do [[albinismo]]. [[Georges-Louis Leclerc, conde de Buffon|Buffon]] describe a domesticación como unha dexeneración.<ref>Patricia Pellegrini, ''De l'idée de race animale et de son évolution dans le milieu de l'élevage'', Ruralia, maio de 1999 ([http://ruralia.revues.org/document112.html Versión en liña]).</ref> A variabilidade morfolóxica é importante en certas especies, e moito menos noutras coma o [[camelo bactriano]]. Tamén se interpretan as transformacións da domesticación co concepto de [[neotenia]], segundo a cal os carácteres morfolóxicos (como as orellas que colgan) ou condutistas (como o agarimo), orixinalmente propios dos estadíos xuvenís, mantéñense até a idade adulta.
 
ComXa que lesas primeresprimeiras espèciesespecies domesticadesdomesticadas hanforon estatcriadas criadesdende deshai de fa algunsalgúns mil·lennismilenios, existeixexiste un debatdebate sobre sise aquestisto ésé realmentrealmente indispensable. ExperimentsExperimentos específicsespecíficos<ref>Un experiment dut a terme a Rússia al llarg de cinquanta anys consistí a seleccionar guineus segons criters comportamentals. Tendeix a mostrar la possibilitat d'una evolució ràpida vers la domesticació, així com la relació entre els caràcters comportamentals i els fenotípics. « Early canid domestication : the farm fox experiment », ''American Scientist'', Vol. 87 No. 2 (marçmarzo/abril 1999) ArticleArtigo de Lyudmila N. Trut, Ph.D. ([http://www.floridalupine.org/publications/PDF/trut-fox-study.pdf DocumentDocumento en línialiña]), (en anglèsinglés){{pdf}}.</ref> ie lesas domesticacionsdomesticacións mésmáis recentsrecentes demostrendemostran que, ambcunha una seleccióselección intensa, lesas transformacionstransformacións típiquestípicas deda la domesticaciódomesticación poden aparèixeraparecer relativamentrelativamente ràpidamentaxiña, ennun unintervalo interval d'unadunha oou algunesalgunhas desenesdecenas de generacionsxeracións.
 
DesDende d'un puntpunto de vista [[ecològicEcoloxía|ecolóxico]], algunesalgunhas espèciesespecies sónson criadescriadas en estatestado domèsticdoméstico ennun unmedio mediidéntico idènticou omoi moltsemellante similaró al delsdos seus avantpassatsdevanceiros salvatgessalvaxes, comcoma ara elo [[camellcamelo]] ou o el [[renreno]]. En canvitroques, calé remarcarpreciso subliñar que elo nombrenúmero relativamentrelativamente baixbaixo d'espèciesde domèstiquesespecies ésdomésticas compensaté percompensado lapola sevasúa distribuciódistribución, sovinta miúdo moltmoi àmpliaampla, en medismedios ie en climesclimas variatsvariados ie moltmoi diferentsdiferentes delsdende delo lloc d'origenlugar de l'espècieorixe da especie. LaA [[gallinagaliña]], originàriaorixinaria de regionsrexións tropicalstropicais, ésé criada finsaté alo [[cerclecírculo polar]] àrticártico, ie elo [[porcporco]], originariorixinario de regionsrexións temperadestemperadas, ésé criatcriado fins i totmesmo en climesclimas equatorialsecuatoriais, ononde ésé preferitpreferido a altresoutras espèciesespecies de [[suidsúidos]]s originàriesorixinarias d'aquestsdestes climesclimas peròpero nonon domesticadesdomesticadas. LaA [[dieta]] dedas lesespecies espèciesdomésticas domèstiques potpode variar moltmoito apor causamor dedo l'accésacceso alsós recursos naturalsnaturais d'undun nounovo medimedio, ie, evidentmentevidentemente, aá l'alimentacióalimentación artificial, enna laque qual elsos [[cerealscereal|cereais]] cultivatscultivados sónson primordialsprimordiais, finsmesmo ipara totos pel goscans. Resulta difícil determinar en quinaque mesuramedida aquestsestes canviscambios de clima ie de dieta forenforon acompanyatsacompañados perpor unaunha adaptacióadaptación fisiològicafisiolóxica hereditàriahereditaria verscara unaunha eventual tolerànciatolerancia delsdos animalsanimais domèsticsdomésticos a aquestesestas variacionsvariacións. DesCunha d'unaollada òptica diferentdiferente, determinats autorsdeterminados hanautores estimatestimaron que lesas espèciesespecies domèstiquesdomésticas forenforon seleccionadesseleccionadas entre lesas que estavenestaban menysmenos especialitzadesespecializadas desdende d'un puntpunto de vista alimentarialimentario ie ecològicecolóxico<ref>Jean-Sébastien Pierre ''[http://perso.univ-rennes1.fr:8080/jean-sebastien.pierre/cours/Domestication%2005.pdf Éthologie et domestication]'', 2005, UniversitatUniversidade de Rennes 1, classeclase, 34 p, pàginapáxina 20{{pdf}}.</ref> (espèciesespecies [[eurioc|eurioques]]euriocas). ElsOs desplaçamentsdesprazamentos ie introduccionsintroducións perpor partparte dedo l'ésserser humàhumano d'espèciesde especies domèstiquesdomésticas a llocslugares ononde nonon erenestaban presentspresentes hativo tingutconsecuencias conseqüències importantsimportantes sobre l'equilibrio ecològicequilibrio desecolóxico deldende neolítico [[neolítico]],<ref>Vigne J.-D., 1994. « Les transferts anciens de mammifères en Europe occidentale : histoires, mécanismes et implications dans les sciences de l’homme et les sciences de la vie », AEn : ''Des animaux introduïts par l’homme dans la faune de l’Europe'' (L. Bodson, editor). Colloque d’histoire des connaissances zoologiques, 5, Université de Liège, B : 15-38.</ref> carxa que poden convertir-seconverterse en [[espècieespecie invasora|espèciesespecies invasores]] ie provocar laa desapariciódesaparición d'espèciesde especies autòctoneslocais.
 
=== Aspecto comportamental ===