Claudio Abbado: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Banjo (conversa | contribucións)
Banjo (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 17:
| web =
}}
'''Claudio Abbado''', nado en [[Milán]] o [[26 de xuño]] de [[1933]] e finado en [[Boloña]] o [[20 de xaneiro]] de [[2014]],<ref>{{Cita web novas|url=http://www.lavozdegalicia.es/noticia/ocioycultura/2014/01/20/muere-director-orquesta-claudio-abbado/00031390210421236779885.htm |título=Muere el director de orquesta Claudio Abbado |editorxornal=[[La Voz de Galicia]] |data=21 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref> foi un director de orquestra [[Italia|italiano]]. En [[2013]] foi nomeado [[senador vitalicio]] no [[Senado de Italia]].<ref name=EP>{{Cita web novas|url=http://cultura.elpais.com/cultura/2014/01/20/actualidad/1390209352_076525.html |título=El último silencio de Claudio Abbado |editorxornal=[[El País]] |data=20 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref> Abbado estivo á fronte de catro das institucións máis importantes da música [[Europa|europea]], o [[Teatro alla Scala]] de [[Milán]], a [[London Symphony Orchestra]], a [[Wiener Staatsoper]], e a [[Berliner Philharmoniker]].<ref name=Telegraph>{{Cita web novas|url=http://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/10583860/Claudio-Abbado-obituary.html |título=Claudio Abbado - obituary |editorxornal=[[The Telegraph]] |data=20 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> O seu interese por formar e achegar a música clásica á xente nova materializouse en proxectos como a [[European Union Youth Orchestra]] en [[1978]] ou a [[Gustav Mahler Jugendorchester]] en [[1986]].<ref>{{Cita web |url=http://www.euyo.org.uk/euyo-history |título=EUYO HISTORY |editorpáxina-web=EUYO |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.gmjo.at/Home/AbouttheGMJO/Biographie/tabid/70/language/en-US/Default.aspx |título=Gustav Mahler Jugendorchester Biography |editorpáxina-web=GMJO |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> Abbado destacou tamén pola difusión da música contemporánea, especialmente do compositor italiano [[Luigi Nono]], de quen estreou varias obras.<ref name="Encarta">''Claudio Abbado'', [[Microsoft Encarta]] 2009 [DVD]. [[Microsoft|Microsoft Corporation]] 2008 {{es}}</ref>
 
Abbado foi considerado por moitos, xunto con [[Riccardo Muti]], un dos sucesores da tradición italiana encarnada por [[Arturo Toscanini]] e [[Victor de Sabata]].<ref name=ED>{{Cita web |url=http://www.eldiario.es/politica/Sony-Classical-principales-Claudio-Abbado_0_223977844.html |título=Sony Classical recopilará las principales grabaciones de Claudio Abbado |data=31 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref>
Liña 27:
A súa vocación musical chegou a unha idade moi curta, como lembraba nunha entrevista a ''La Symphonie des chefs'':
 
{{Cita centrada|Eu tiña sete anos; estabamos ás portas da guerra cando asistín, grazas a meu irmán, ao primeiro concerto da miña vida: foi dado en La Scala por un grande artista, [[Antonio Guarnieri]], que dirixía os tres ''[[Nocturnes (Debussy)|Nocturnes]]'' de [[Claude Debussy]]. Cando, en ''"Fêtes"'', o segundo movemento, escoitei as trompetas e as madeiras, sentín un golpe máxico, inesquecible. Coa miña inxenuidade infantil pensei: "Un día, ti tamén, serás capaz de crear esas fabulosas harmonías". Esta revelación convertérase nunha irresistible vocación. Hoxe aínda, adícolle a Debussy unha admiración sen límite: eu hoxe en día tal vez non chegaría a ser o que son sen ''"Fêtes"''.|autor= Entrevista de Claudio Abbado por Robert Parienté en 2002, en ''La Symphonie des chefs''.<ref name="Pariente">{{Cita libro |título= La symphonie des chefs |nome= Robert |apelidos= Parienté |ligazónautor= |coautores= |ano= 2004 |editoreditorial= Éditions de La Martinière |localizaciónlugar= [[París]] |isbn= |páxinapáxinas= 249-259 |páxinas= |dataacceso= |url= |lingua=fr}}</ref>}}
 
O pequeno Claudio foi ver moitos grandes músicos do seu tempo, e lembraba como odiaba ver a [[Arturo Toscanini|Toscanini]] nos ensaios: "El era horrible para as súas orquestras, todo era berrando".<ref name=Telegraph/>
 
Mais a súa infancia estivo marcada pola ditadura de [[Benito Mussolini|Mussolini]] e a [[Segunda Guerra Mundial]] no seo dunha familia antifascista que realizou actos de resistencia ao réxime. En [[1944]], durante a Guerra, súa nai foi prendida e torturada por axudar unha familia xudía a escapar da deportación, ademais seu pai, que tocaba na radio, foi acusado de colaboracionismo.<ref name=Lebrecht>{{Cita libro |título= Maestro. Mythes et réalités des grands chefs d'orchestre |nome= Norman |apelidos= Lebrecht |ligazónautor= |coautores= |ano= 1991 |editoreditorial= Éditions Jean-Claude Lattès |localización= |isbn= |páxinas= 247-258 |dataacceso= |url= |lingua=fr}}</ref><ref name="Mat61">{{Cita Harvard|Matheopoulos, |sp=sí|pp. =61-62}}</ref> O propio Claudio escribiu nunha parede dun edificio público "Viva Bartók", o que motivou que a [[Gestapo]] fose na busca do "partidario de Bartók".<ref name=Telegraph/>
 
=== Estudos e debut ===
[[Ficheiro:2966MilanoConservatorio.jpg|miniatura|dereita|250px|Fachada do Conservatorio Giuseppe Verdi de Milán.]]
Recibiu as súas primeiras leccións de música da man de seu pai, quen lle ensinou a el e a seu irmán. Aínda que seu pai esperaba que Claudio elixise unha carreira máis doada e lucrativa que a esixente, frustrante e frecuentemente mal pagada profesión de músico, grazas á axuda de súa nai, o xove Claudio conseguiu convencelo para que puidese estudar música, o que conlevou grandes sacrificios económicos á familia.<ref name="Mat61"/> Aos 16 anos ingresou no conservatorio milanés, onde estudou [[piano]] (a súa man abarcaba 14 notas),<ref name="Mat61"/> composición e dirección orquestral con [[Carlo Maria Giulini]].<ref name=bios>{{Cita web |url=http://www.biografiasyvidas.com/biografia/a/abbado.htm |título=Claudio Abbado |editorpáxina-web=www.biografiasyvidas.com |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref><ref name="Micronet">"Abbado, Claudio (1933- )", [[Enciclopedia Universal Micronet]] 2006 en DVD, en castelán. [[Micronet]], [[San Sebastián de los Reyes]]</ref><ref name="Harvard Bio">{{cita libro|apelidos=Randel|nome=Don Michael|título=The Harvard biographical dictionary of music|ano=1996|editoreditorial=Belknap Press of Harvard Univ. Press|localizaciónlugar=Cambridge, Mass.|isbn=0-674-37299-9|páxinaspáxina=1|capítulo=Claudio Abbado |lingua=en}}</ref><ref>Helena{{Cita Harvard|Matheopoulos|sp=sí}} cita como profesor de Abbado a [[Bruno Bettinelli]].</ref> Durante o tempo de estudos no conservatorio milanés, Abbado comezou a tocar o [[órgano (música)|órgano]] en varias igrexas para gañar algúns cartos, como posteriormente lembraba:<ref name="Mat61"/>
 
{{Cita centrada|Sempre tocaba Bach, o compositor co que máis profundamente me identificaba na época. E como sabía moi pouco sobre a misa ou canto tempo tiña que tocar, tocaba e tocaba as miñas pezas favoritas, ata que un día a xente se enfadou porque estaba desexando irse á casa e me interrompeu na metade dun ''Sanctus''.}}
 
Aos 18 anos tocou e dirixiu dende o teclado un concerto para piano de [[Johann Sebastian Bach|Bach]] na casa de Toscanini, e ao ano seguinte remataba a carreira de piano.<ref name="Mat61"/> En [[1955]] graduouse no Conservatorio "Giuseppe Verdi" de Milán.<ref name=allmusic>{{Cita web |url=http://www.allmusic.com/artist/claudio-abbado-mn0000760782/biography |título=Artist Biography by Joseph Stevenson |autor=Joseph Stevenson |editorpáxina-web=www.allmusic.comAllMusic |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> Posteriormente trasladouse a [[Siena]], onde continuou a súa formación como director nos prestixiosos cursos de verán da [[Accademia Musicale Chigiana]], onde coñecería ao director [[India|indio]] [[Zubin Mehta]], que estudaba dirección en [[Viena]] e que se convertería nun grande amigo seu.<ref name="Mat61"/> Mehta faloulle cun gran entusiasmo das clases de dirección e do seu mestre Swarowsky, o que animou a Abbado a trasladarse a Viena ao considerar que xa aprendera todo o que podía aprender en Italia, se ben xa recibira clases de piano en [[Salzburgo]] con [[Friedrich Gulda]].<ref name="Mat61"/> Finalmente, e grazas a dúas bolsas de estudos que gañou para dous anos consecutivos de [[1956]] a [[1958]], Abbado trasladouse a Viena, onde estudou co director austríaco [[Hans Swarowsky]] na [[Universität für Musik und darstellende Kunst Wien]] da capital [[Austria|austríaca]].<ref name="EnBrit">*"Abbado, Claudio", [[Encyclopædia Britannica|Encyclopædia Britannica Student and Home Edition]] 2009 en DVD, en [[lingua inglesa|inglés]]. Encyclopædia Britannica, [[Chicago]]</ref> Outra influencia moi destacable na formación de Abbado como director foi a asistencia aos ensaios dos grandes directores da época, nos que se coaba xunto con Mehta.<ref name="Mat64">Matheopoulos,{{Cita Harvard|Matheopoulos|sp=sí|pp. =64-65.}}</ref>
 
Tras gañar a Serge Koussevitzky Competition no [[Tanglewood Music Festival]] ([[Estados Unidos]]) por diante de [[Zubin Mehta]] en [[1958]], xurdíronlle numerosos compromisos para dirixir óperas en Italia, debutando como director en [[Trieste]].<ref name=ABC>{{Cita novas|url=http://www.abc.es/cultura/musica/20140120/abci-claudio-abbado-201401201017.html |título=Fallece el director de orquesta Claudio Abbado |xornal=ABC (xornal) |data=20 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref> Despois declararía:
Liña 45:
{{Cita centrada|Tiña medo de ser eliminado rapidamente; fronte ao xurado, estaba moi contraído; non me liberei ata que me puxen diante do público. Durante esta primeira visita aos Estados Unidos puiden, en [[Boston]], ver a [[Pierre Monteux]] e [[Charles Munch]], cuxa arte moi persoal me influíu: así eles interpretaron obras de Claude Debussy.<ref name="Pariente"/>}}
 
Dende ese momento o éxito da súa carreira, tanto como director sinfónico como operístico, foise incrementando, se ben ao seu regreso a Europa ensinou [[música de cámara]] en [[Parma]]. Nestes inicios como director comezou dirixindo diversas orquestras na súa Italia natal, antes de aceptar invitacións de orquestras estranxeiras na segunda metade dos anos 60.<ref name=EB>"Abbadio, Claudio". Encyclopedia Britannica. I: A-Ak - Bayes (15th ed.). Chicago, IL: Encyclopedia Britannica, Inc. 2010. p. 8. ISBN 978-1-59339-837-8</ref><ref name=bravo>{{Cita libro |título= Bravo! Greatness of italian music |nome= Guy |apelidos= Graybill |ligazónautor= |coautores= |ano= 2008 |editoreditorial= Dante University Press |localización= Boston |isbn= 978-0-937832-49-3 |páxina= 179 |páxinas= |dataacceso= 29 de xaneiro de 2014 |url= http://books.google.es/books?id=ZEm-XW1-Hz4C&pg=PA179&dq=claudio+abbado&hl=es&sa=X&ei=CCTpUuHxGMfMywORwYH4BA&ved=0CE8Q6AEwBTgK#v=onepage&q=claudio%20abbado&f=false }}</ref> Mais non foi ata [[1960]] cando Abbado debutou na súa cidade natal, Milán, no emblemático [[Teatro alla Scala]] con motivo do tricentenario do nacemento de [[Alessandro Scarlatti]].<ref name=BBC>{{Cita web |url=http://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-25807203 |título=Claudio Abbado, renowned Italian conductor, dies at 80 |editorpáxina-web=[[BBC]] |data=20 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref><ref name="Micronet"/>
 
En [[1963]], despois de dous anos como profesor, gañou en [[Nova York]] o Dimitri Mitropoulos Prize para directores, o que lle permitiu traballar durante cinco meses como axudante de [[Leonard Bernstein]] na [[New York Philharmonic]].<ref name=Telegraph/><ref name="Mat69">Matheopoulos, pp.{{Cita Harvard|Matheopoulos|sp=sí|p=69.}}</ref><ref>Naquela época nas grandes orquestras, os axudantes raras veces conseguían ter a oportunidade de dirixir concertos importantes a non ser que un director cancelase algunha actuación a última hora, como ocorreu no caso do propio Bernstein que o levaría á fama.</ref> Porén, a oportunidade de Abbado non chegou ata [[1965]], cando tras escoitalo dirixir á Radio-Symphonie-Orchester Berlin, debutaba coa [[Wiener Philharmoniker]] nun concerto do [[Festival de Salzburgo]] por invitación de [[Herbert von Karajan]].<ref name=EB/> Ese mesmo ano foi o seu debut [[Reino Unido|británico]] coa [[Hallé Orchestra]] en [[Manchester]].<ref name="EnBrit"/> O [[20 de outubro]] de [[1966]] no [[Royal Festival Hall]] debutou coa [[London Symphony Orchestra]] (orquestra á que volvería en [[1968]] para participar no [[The Proms|Proms]] nun programa con obras de [[Gustav Mahler]], [[Maurice Ravel]] e [[Modest Mussorgsky]]), <ref name=Telegraph/><ref name=LSO>{{Cita web |url=http://www.lso.co.uk/claudio-abbado-1933-2014 |título=Claudio Abbado 1933-2014 |editorpáxina-web=LSO |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> e ao ano seguinte facíao á fronte da [[Berliner Philharmoniker]].<ref name=OM>{{Cita web |url=http://www.orchestramozart.com/index.php?page=claudio-abbado-2 |título=Claudio Abbado |editorpáxina-web=[[Orchestra Mozart]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref>
 
=== La Scala ===
{{VT|Teatro alla Scala}}
[[Ficheiro:20110725 Milano La Scala 5507.jpg|miniatura|esquerda|300px|O [[Teatro alla Scala]] de [[Milán]].]]
En [[1968]], despois dunha nova aparición no [[Festival de Salzburgo]] dirixindo a produción de [[Jean-Pierre Ponelle]] de ''[[Il barbiere di Siviglia]]'', Abbado era designado director permanente do [[Teatro alla Scala]] de Milán, un posto dificil e esgotador que poría de manifesto, non só o seu valor como director senón a súa capacidade para forxar orquestras de primeira categoría. Posteriormente ocuparía consecutivamente os cargos de director musical ([[1971]]), e director artístico e musical (entre [[1977]] e [[1979]]).<ref name=RBA>{{Cita libro |título= Prokofiev - Shostakovich |nome= Josep |apelidos= Pascual |ligazónautor= |coautores= |ano= 2006 |editoreditorial= RBA Coleccionables, S.A. |localización= |isbn= 84-473-4599-8 |páxina= 44 |dataacceso= |url= }}</ref><ref name="Mat71">{{Cita Harvard|Matheopoulos, |sp=sí|pp. =71-73.}}</ref>
 
Chegou daquela, con 35 anos, o seu primeiro contrato como director permanente, antes de ser nomeado director musical en 1971. Os seus vínculos políticos e locais eran valiosos en Milán, onde os sindicatos eran omnipresentes e onde seu irmán Marcello dirixía o Conservatorio. A xubilación do antigo superintendente [[Antonio Ghiringhelli]] deixou o camiño aberto á toma de posesión con outros dous "radicais": [[Paolo Grassi]] (intendente) e [[Massimo Bogianckino]] (director artístico). Chegaba deste xeito o momento para o cambio: modificou profundamente a organización dos programas, ampliando o repertorio aos compositores do [[século XX]] (concertos ''Musica del nostro tempo''), alongando a tempada, e baixando os prezos das entradas. Abriu o teatro durante as seis semanas de peche anual para presentar de xeito gratuíto óperas filmadas aos obreiros, estudantes, escolares que descubriron a ópera, e mesturando de forma natural a [[Ludwig van Beethoven|Beethoven]] coa música contemporánea, e permitindo o acceso ao teatro a un público totalmente novo, grazas tamén á adopción dunha política de entradas baratas.<ref name=RTVE1>{{Cita web |url=http://www.rtve.es/noticias/20110606/claudio-abbado-recibira-este-viernes-premio-don-juan-borbon-musica/437595.shtml |título=Claudio Abbado recibirá este viernes el Premio Don Juan de Borbón de la Música |editorpáxina-web=[[RTVE]] |data=6 de xuño de 2011 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref> Coa orquestra, ofreceu concertos en fábricas, universidades, escolas superiores, tanto en Milán como noutras cidades como [[Reggio Emilia]] (talleres ''Musica/realtà'').<ref name=Lebrecht/><ref name="Pariente"/><ref name=dz>{{Cita web|lingua=de|url=http://www.zeit.de/2013/26/interview-claudio-abbado-80-geburtstag|páxina-web=zeit.deDie Zeit|título=Claudio Abbado: Der Fluss des Ganzen|editordata=Die Zeit, 20 de xuño de 2013|dataacceso=31 de xaneiro de 2014}}</ref>
 
En [[1977]], despois da marcha de Grassi á [[RAI]], Abbado foi nomeado director artístico e musical, sendo Grassi substituído por [[Carlo Maria Badini]].<ref name="Mat71"/> Posteriormente, en [[1979]], Abbado deixou a dirección artística, mantendo a dirección musical. Permaneceu neste cargo ata [[1986]], ano no cal abandonou La Scala, en maio, cunha "Homenaxe a [[Claude Debussy|Debussy]]" xunto co coreógrafo [[Maurice Béjart]],<ref>{{Cita web novas|url=http://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/1986/06/11/il-lungo-addio-di-abbado-sotto-una.html?ref=search |título=Il lungo addio di Abbado sotto una pioggia di fiori |editorxornal=[[La Repubblica]] |data=11 de xuño de 1986 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=it}}</ref> deixando o seu posto ao [[Nápoles|napolitano]] [[Riccardo Muti]]. Deixaba deste xeito o teatro milanés logo de ter conseguido musicalmente a mellora da súa orquestra e a inclusión do repertorio sinfónico, así como a ampliación do repertorio operístico do teatro, engadindo aos títulos máis destacados do século XX obras contemporáneas como ''[[Le Grand Macabre]]'' de [[György Ligeti]], ''[[Paradise Lost (Penderecki)|Paradise Lost]]'' de [[Krzysztof Penderecki]], ''[[Donnerstag aus Licht]]'' de [[Karlheinz Stockhausen]], ou a ópera de Luigi Nono ''[[Al gran sole carico d'amore]]'', encargada especialmente para La Scala.<ref name="Mat71"/>
 
En [[1982]] fundou a [[Filarmonica della Scala]], unha orquestra independente do teatro que se encarga da tempada sinfónica do mesmo.<ref name=RBA/><ref>{{Cita web |url=http://www.filarmonica.it/biografia.php |título=Orchestra Biografia |editorpáxina-web=Filarmonica della Scala |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=it}}</ref> Ademais, durante o seu período no coliseo milanés fundaría tres institucións para promover a música entre a xente nova e impulsar a súa formación: a [[European Community Youth Orchestra]] ([[1978]]), a [[Chamber Orchestra of Europe]] ([[1981]]) e a [[Gustav Mahler Jungendorchester]] ([[1986]]).
 
=== Milán, Londres e Viena ===
Liña 65:
Ao pouco tempo da súa chegada á LSO, a orquestra foi convidada a ser a orquestra residente do aínda por finalizar [[Barbican Centre]] de [[Londres]], onde puido acadar a estabilidade que lle faltara nos seus 75 anos de historia e que crearía unha audiencia fiel. Coa orquestra londiniense realizou numerosas xiras arredor do Reino Unido, e unha xira mundial que a levou aos Estados Unidos, [[Australia]] ou [[Xapón]]. Entre as iniciativas que Abbado levou a cabo coa LSO salientan os festivais temáticos de concertos relacionados denominados ''Mahler, Vienna and the Twentieth Century'' ([[1985]]) que examinan a noción de [[Viena]] como impulsora do modernismo artístico e musical, organizando tamén en [[1983]] o ''Webern Festival'', e ao ano seguinte un ciclo sobre Beethoven.<ref name=LSO/> Estes festivais puxeron á LSO e ao Barbican Centre no centro da atención internacional polo comezo desta sociedade. Porén, a Xunta da orquestra expresou as súas inquedanzas polos custos, mais Abbado disipou os seus medos coa súa habitual serenidade: "Se vostede non asume riscos para acadar altos ideais artísticos, logo cal é o punto da orquestra?" preguntou, "Coa música non debera haber ningún compromiso". Finalmente os seus plans para o festival prosperaron e a súa actitude mudou o pensamento da LSO respecto da planificación artística. Dous anos despois, en [[1987]], Abbado deixaba o seu posto na orquestra londiniense, coa que realizou a estrea mundial da obra de [[Luigi Nono]] ''Intolleranza'' (en [[1969]], antes de ser nomeado director titular), a estrea británica de ''A Carlo Scarpa architetto'' ([[1985]]), tamén de Nono, e a estrea en Londres de ''La Terre est un home'' de [[Brian Ferneyhough]] ([[1979]]). Ao ano seguinte de deixar a orquestra ofreceu o seu último concerto coa LSO, concretamente o [[27 de novembro]] de [[1988]] no Barbican Hall.<ref name=LSO/> Durante todos os anos que estivo á fronte da orquestra británica compaxinou o posto co de Director Principal do Teatro alla Scala de Milán (agás en [[1987]]) e coa [[Wiener Staatsoper]] (durante os anos [[1986]] e [[1987]]).
 
En [[1986]] foi nomeado director musical da [[Wiener Staatsoper]] de [[Viena]], cargo que ocupou ata o ano [[1991]]. Durante o seu primeiro ano no cargo mantivo este posto xunto co de Director Principal do Teatro alla Scala de Milán, así como co cargo de Director Principal da London Symphony Orchestra. A súa etapa na ópera [[Austria|austríaca]] levouno a dirixir máis de 500 veces a [[Wiener Philharmoniker]], incluíndo as 173 funcións na Staatsoper. Foi nesta etapa cando dirixiu por primeira vez o [[Concerto de Aninovo da Wiener Philharmoniker]], en [[1988]].<ref>{{Cita web |url=http://www.wienerphilharmoniker.at/orchestra/philharmonic-journal/blogitemid/1021 |título=In Memory of Claudio Abbado |editorpáxina-web=[[Wiener Philharmoniker]] |data=21 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> Do mesmo xeito que fixera no coliseo italiano, durante os anos que permaneceu no cargo de director musical da ópera vienesa, Abbado ampliou e deu un xiro ao repertorio, salientando a estrea tardía da ópera ''[[Fierrabras]]'' de [[Franz Scubert]] coa [[Chamber Orchestra of Europe]], da cal era director artístico. Un ano despois de chegar a Viena foi nomeado director musical xeral da capital austríaca, o que o puxo non só á fronte da Wiener Staatsoper, senón tamén da Wiener Philharmoniker, e en [[1988]] puxo en marcha o Festival [[Wien Modern]], adicado aos clásicos do século XX e a compositores contemporáneos.<ref name="Mat78">Matheopoulos,{{Cita Harvard|Matheopoulos|sp=sí|pp. =78-79.}}</ref>
 
Durante o tempo no que Abbado estivo no cargo de director musical da Wiener Staatsoper coincidiu con [[Klaus Helmut Drese]], dimitindo do cargo despois de que este fose substituído por [[Ioan Holländer]] en [[1991]]. Aínda así, Abbado mantivo unha constante relación con [[Austria]], e de feito en [[1994]] lle ofreceron o cargo de director artístico do [[Festival de Pascua de Salzburgo]], fundado en [[1967]] por Herbert von Karajan, posto que aceptou.<ref name="Mat78"/><ref>{{Cita web |url=http://www.osterfestspiele-salzburg.at/en/festival/philosophy |título=Philosophy of the Salzburg Easter Festival |editorpáxina-web=[[Osterfestspiele Salzburg]] |dataacceso=17 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref>
 
=== Etapa na Berliner Philharmoniker ===
{{VT|Berliner Philharmoniker}}
[[Ficheiro:Philharmonie 1a.jpg|miniatura|dereita|300px|O [[Berliner Philharmonie]], casa da [[Berliner Philharmoniker]].]]
O ano [[1989]] non comezou ben para Abbado ao sufrir un revés debido á conquista da sucesión de [[Georg Solti]] á fronte da [[Chicago Symphony Orchestra]] por parte de [[Daniel Barenboim]].<ref>{{Cita webnovas |url=http://articles.chicagotribune.com/1989-05-14/entertainment/8902010053_1_bastille-opera-paris-opera-french-culture |título=Barenboim Backlash |editorxornal=[[Chicago Tribune]] |data=14 de maio de 1989 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> Por outra banda, a renovación do seu contrato coa Wiener Staatsoper foi negociado nunhas condicións menos favorables que o anterior.<ref name=Lebrecht/>
 
A pesar destes problemas, a tarde do [[8 de outubro]] de 1989 o [[violonchelo|violonchelista]] [[Klaus Haussler]] (portavoz da xunta da orquestra) anunciaba a elección de Claudio Abbado como sucesor do falecido Herbert von Karajan á fronte da [[Berliner Philharmoniker]],<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#0 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". Chief conductor Claudio Abbado |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> converténdose no segundo director non [[Austria|austríaco]] ou [[Alemaña|alemán]] despois do [[Romanía|romanés]] [[Sergiu Celibidache]] (director da orquestra entre [[1945]] e [[1952]]). A víspera da votación en [[Berlín]], Abbado encontrábase no medio de negociacións coa [[New York Philharmonic]]. Antes dirixira a orquestra por primeira vez o [[20 de decembro]] de [[1966]] e un total de 36 concertos.<ref>{{Cita libro |título= Music at Its Best: The Berlin Philharmonic: From Karajan to Rattle |nome= Annemarie |apelidos= Kleinert |ligazónautor= |coautores= |ano= [[2009]] |editoreditorial= Books on Demand |localización= |isbn= |páxinas= 45-59 |dataacceso= |url= }}</ref> Algo máis dun mes máis tarde chegaba o primeiro concerto de Abbado como director principal da orquestra berlinesa, foi o [[16 de decembro]] dese mesmo ano, cun programa no que se interpretaron a ''[[Sinfonía Nº 8 (Schubert)|Sinfonía Nº 8 en Si menor "Inacabada"]]'' de [[Franz Schubert]], ''Dämmerung'' de [[Wolfgang Rihm]], a ''[[Sinfonía nº 1 (Mahler)|Sinfonía nº 1 en Re Maior "Titan"]]'' de [[Gustav Mahler]].<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#2 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". Claudio Abbado’s first concert as chief conductor |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref>
 
Con Abbado á fronte celebrábase o [[1 de maio]] de [[1991]], no Smetana Hall do [[Obecní dům]] de [[Praga]], o primeiro Concerto Europeo para conmemorar a fundación da orquestra ese mesmo día no ano [[1882]]. O concerto, que foi gravado pola televisión, foi retransmitido en directo para moitos países, e contou coa [[soprano]] [[Estados Unidos|estadounidense]] [[Cheryl Studer]] e o [[piano|pianista]] italiano [[Bruno Canino]].<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#8 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". First European Concert: Prague |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=ILOlXucWkTQ Concerto Europeo 1991] Fragmento da ''[[Sinfonía nº 29 (Mozart)|Sinfonía nº 29]]'' de [[Mozart]] (en [[YouTube]]).</ref> Ao mes seguinte dirixía por primeira vez a orquestra berlinesa no Concerto de Waldbühne coa soprano [[Gales|galesa]] [[Margaret Price]], nun programa no que se escoitaron a ''[[Sinfonía Nº 4 (Mahler)|Sinfonía Nº 4 en Sol Maior]]'' de Gustav Mahler e a Suite de ''[[L'oiseau de feu]]'' de [[Igor Stravinskii]].<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#9 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". 8th Waldbühne concert |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> Ese mesmo ano, o director italiano dirixía por segunda e última vez na súa vida o [[Concerto de Aninovo da Wiener Philharmoniker]], logo de telo dirixido en [[1988]].<ref>{{Cita web |url=http://www.wienerphilharmoniker.at/new-years-concert/history |título=The History of the New Year's Concert |editorpáxina-web=[[Wiener Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=inglés}}</ref>
 
O [[26 de abril]] de [[1992]], Abbado dirixía a Berliner Philharmoniker na reapertura da súa casa, o [[Berliner Philharmonie]], despois de máis dun ano pechado a causa dunha profunda remodelación.<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#6 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". Closure of the Philharmonie |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> Nesta gala a orquestra berlinesa interpretaría o ''[[Gurrelieder]]'' de [[Arnold Schönberg]] coa soprano [[Cheryl Studer]], a [[mezzosoprano]] [[Marjana Lipovšek]], os [[tenor]]es [[Siegfried Jerusalem]] e [[Philip Langridge]], o [[baixo (voz)|baixo]] [[Hartmut Welker]], a [[actor|actriz]] [[Barbara Sukowa]] na narración e xunto cos coros Ernst Senff, o Philharmonic e o Coro da Radio de Berlín.
 
Na [[Noitevella]] de [[1996]] a Berliner Philharmoniker celebraba un concerto con Abbado á fronte nun programa formado integramente por obras de [[Johannes Brahms]], [[Hector Berlioz]] e [[Maurice Ravel]] xunto coa mezzosoprano [[Cecilia Bartoli]], o [[violín|violinista]] [[Maxim Vengerov]], e o Coro da Radio de Suecia.<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#48 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". New Year’s Eve with Brahms, Berlioz and Ravel |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=QAMxkietiik Concerto de fin de ano] Danza húngara Nº 5 de [[Johannes Brahms|Brahms]] (en [[YouTube]]).</ref> Meses máis tarde, o [[3 de abril]] de [[1997]], Abbado dirixía á fronte da Berliner Philharmoniker o concerto homenaxe a Brahms co gallo do centenario da súa morte, interpretando ''[[Ein deutsches Requiem]]'' no [[Musikverein]] de [[Viena]].<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#50 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". 100th anniversary of Brahms’ death in Vienna |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=W62HUZEbDAM Fragmento de ''Ein deustches Requiem''] no concerto do centenario da morte de Brahms] (en YouTube).</ref>
 
Con motivo do 10º aniversario da morte de Herbert von Karajan, o [[16 de xullo]] de [[1999]], a Berliner Philharmoniker ofrece un concerto homenaxe ao director austríaco baixo a batuta de Claudio Abbado no que se interpretou o ''[[Requiem (Mozart)|Requiem]]'' de [[Wolfgang Amadeus Mozart|Mozart]] na [[Catedral de Salzburgo]] (cidade natal de Karajan) coa soprano [[Karita Mattila]], a mezzosoprano [[Sara Mingardo]], o tenor [[Michael Schade]], o [[baixo-barítono]] [[Bryn Terfel]], e o coro da Radio de Suecia.<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#66 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". Requiem for Herbert von Karajan |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=fBEN5lyy_Xg Fragmento do ''Requiem'' de Mozart] no Concerto homenaxe a Karajan (en YouTube).</ref>
 
No ano [[2000]] diagnosticóuselle un [[cancro de estómago]], o que o obrigou a someterse a unha operación na que se lle estirpou a metade do seu sistema dixestivo,<ref name=TG>{{Cita webnovas |url=http://www.theguardian.com/music/2007/aug/22/classicalmusicandopera.proms2007 |título=The maestro |editorxornal=[[The Guardian]] |data=22 de agosto de 2007 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> dende aquela os seus problemas de saúde tornáronse máis frecuentes e tivo que manter un estrito réxime vital e alimenticio.<ref>{{Cita web |url=http://www.lepoint.fr/culture/le-grand-chef-d-orchestre-claudio-abbado-decede-d-une-longue-maladie-20-01-2014-1782400_3.php |título=Le grand chef d'orchestre Claudio Abbado décédé d'une longue maladie |editor=Lepoint.fr |data=20 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=fr}}</ref><ref>{{Cita web novas|url=http://elpais.com/diario/2008/04/27/cultura/1209247201_850215.html |título="Me llamo Claudio, no maestro" |editorxornal=[[El País]] |data=27 de abril de 2008 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref>
 
O [[3 de marzo]] de [[2002]], dous días despois de dirixir o 12º Concerto Europeo en [[Palermo]],<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#84 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". 12th European Concert: Palermo |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> a Berliner Philharmoniker e Claudio Abbado embarcábanse nunha xira de despedida do director italiano que duraría dez días e os levaría a [[Nápoles]], [[Florencia]], [[Ferrara]], [[Brescia]], [[Turín]] e [[Viena]].<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#85 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". Farewell tour with Abbado |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> Logo desta xira, Abbado finalizaba o seu contrato e deixaba a orquestra despois de tras case 13 anos, sendo substituído polo [[Reino Unido|británico]] [[Simon Rattle]], quen xa fora nomeado como o seu substituto o [[23 de xuño]] de [[1999]].<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#64 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". Simon Rattle elected as successor to Claudio Abbado |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> Abbado abandonaba deste xeito a orquestra berlinesa despois de ter realizado nela unha renovación que a levou a visitar por primeira vez na súa historia [[Israel]] (en [[1990]]), os escenarios de [[Suramérica]] e a tocar coa banda [[música rock|rock]] alemá [[Scorpions]] na [[Exposición Universal]] de [[Hannóver]] (estes dous últimos acontecementos no ano [[2000]]).<ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#72 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". First performances in South America |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.berliner-philharmoniker.de/en/geschichte/claudio-abbado/#73 |título="History of the Berliner Philharmoniker, The Era of Claudio Abbado". Expo 2000 with the “Scorpions” |editorpáxina-web=[[Berliner Philharmoniker]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref>
 
=== Lucerna e Boloña ===
[[Ficheiro:Claudio Abbado 2008.jpg|miniatura|esquerda|Abbado en Waldbühne (Berlín) en [[2008]].]]
En [[2003]], tras recuperarse do cáncer, Abbado refundou a [[Lucerne Festival Orchestra]],<ref name=TG/> cuxos concertos foron altamente aclamados.<ref>{{Cita novas | url=http://music.guardian.co.uk/proms2007/story/0,,2155410,00.html | title=Lucerne Festival Orchestra/Abbado (review of Prom 51, 2007) | publisher=''The Guardian'' | author=Andrew Clements | date=24 de agosto de 2007 | accessdate=30 de agosto de 2007 |language=inglés}}</ref> Se ben a refundación da orquestra tivo lugar en 2003, a relación de Abbado co festival [[Suíza|suízo]] remóntase ata [[1966]], cando o director italiano debutou en [[Lucerna]] coa [[Swiss Festival Orchestra]]. Porén foi a refundación da orquestra do festival o punto de inflexión que levou o festival suízo a un nivel artístico que poucos festivais puideron experimentar. Á fronte deste proxecto, Abbado mostrou a súa comprensión distintiva da música de cámara como o aspecto da creación musical, o seu amor polo conxunto, de xeito que en lugar dunha gran masa musical, a orquestra era un colectivo que comprendía grupos máis pequenos que tocaban xuntos, este era un dos ideais nos que máis firmemente cría Abbado, de feito el mesmo comezara a súa carreira musical na música de cámara.<ref name="LFO">{{Cita web |url=http://www.lucernefestival.ch/en/lucerne_festival_orchestra/Abbado_Claudio_Biography/ |título=Farewell to Claudio Abbado |editorpáxina-web=www.lucernefestival.ch |lingua=en|dataacceso=3 de marzo de 2014 }}</ref>
 
Foi tamén director musical e artístico da [[Orchestra Mozart]] de [[Boloña]] (Italia) dende a súa fundación en [[2004]] ata a súa morte.<ref name=OM/>
 
En [[2005]] comezou a colaborar coa [[Orquesta Sinfónica Simón Bolívar]] do [[Fundación del Estado para el Sistema Nacional de las Orquestas Juveniles e Infantiles de Venezuela|Sistema de Orquestas de Venezuela]] en [[Caracas]] ([[Venezuela]]) e [[A Habana]] ([[Cuba]]).<ref name=GMJO>{{Cita web |url=http://www.gmjo.at/Home/K%C3%BCnstler/MusikdirektorClaudioAbbado.aspx |título=Claudio Abbado |editorpáxina-web=[[Gustav Mahler Jungendorchester|GMJO]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref>
 
En setembro de [[2007]], Abbado anunciaba que cancelaría os seus compromisos futuros como director por consello dos seus médicos,<ref>{{cita novas| url=http://www.nytimes.com/2007/09/07/arts/music/07abba.html | título=Abbado, Ill, Cancels Appearances | editorxornal=''New York Times'' | autor=Daniel J. Wakin | data=7 de setembro 2007 | dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> mais dous meses despois reanudou a súa axenda cun compromiso en Boloña.<ref>{{cita novas| url=http://www.playbillarts.com/news/article/7338.html | título=Claudio Abbado Returns to Podium Following Illness | editorpáxina-web=''Playbill Arts'' | autor=Matthew Westphal | data=9 de novembro de 2007 | dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> En xullo de [[2011]] manifestou que se encontraba nun bo estado de saúde.<ref>{{Cita web |url=http://web.archive.org/web/20110712131832/http://www.artsjournal.com/slippeddisc/2011/07/abbado-cautiously-gives-himself-clean-bill-of-health.html |título=Abbado, cautiously, gives himself clean bill of health |data=10 de xullo de 2011 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref> Foi un dos promotores do proxecto anunciado ese mesmo ano para a construción dun grande Auditorio en Boloña deseñado por [[Renzo Piano]] na área da [[Manifattura delle Arti]]; o complexo de cerca de 1.800 asentos converteríase na sede estable da Orchestra Mozart, cunha acústica "próxima á perfección", estudada polo grande acústico xaponés [[Yasuhisa Toyota]]<ref>{{Cita web |url=http://www.postfiera.org/archives/1814 |título=Renzo Piano progetta l’Auditorium di Bologna |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=it}}</ref>.
 
O [[30 de agosto]] de [[2013]] era nomeado [[senador vitalicio]] polo [[Senado de Italia]] polo presidente [[Giorgio Napolitano]], ao mesmo tempo que [[Carlo Rubbia]], [[Renzo Piano]] e [[Elena Cattaneo]].<ref>{{Cita web |url=http://www.quirinale.it/elementi/Continua.aspx?tipo=Notizia&key=38099 |título=« Nominati Abbado, Cattaneo, Piano e Rubbia senatori a vita » |lingua=it}}</ref> Catro días antes, o [[26 de agosto]] de [[2013]], Abbado concluía o seu traballo artístico en Lucerna nun concerto no que se puideron escoitar as notas da [[Sinfonía Nº 9 (Bruckner)|Novena Sinfonía]] de [[Anton Bruckner]], nun concerto que se sentiu como o que posiblemente fora o seu último concerto.<ref name="LFO"/>
Liña 103:
A mañá [[20 de xaneiro]] de [[2014]], Raffaella Grimaudo, portavoz da oficina do alcalde de Boloña, anunciaba a morte do director italiano logo dunha longa enfermidade aos 80 anos de idade na súa casa próxima á Piazza Santo Stefano de Boloña.<ref name=BBC/><ref>{{Cita web |url=http://www.corriere.it/spettacoli/14_gennaio_20/addio-grande-maestro-claudio-abbado-direttore-d-orchestra-morto-80-anni-3286bd52-81b2-11e3-8a88-1094d7bd0d52.shtml |título=Addio al grande maestro Claudio Abbado Il direttore d’orchestra è morto a 80 anni |editor=Corriere.it |data=20 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=it}}</ref> A capela ardente, situada na [[Basílica de Santo Stefano (Boloña)|Basílica de Santo Stefano]] de Boloña, abriuse na tarde do [[21 de xaneiro]] e pechou na medianoite do día seguinte. Centenares de boloñeses e admiradores acudiron a darlle a súa despedida ao ''maestro'' durante eses dous días. Despois da medianoite, celebrouse unha cerimonia privada para bendecir o seu corpo, que durante esa noite foi incinerado nas proximidades de Boloña.
 
O [[27 de xaneiro]] de [[2014]], ás 18 horas, o Teatro alla Scala lembrouno coa interpretación, dirixida por [[Daniel Barenboim]], da ''Marcia funebre (Adagio assai)'' da [[Sinfonía Nº 3 (Beethoven)|terceira Sinfonía ("Eroica")]] de [[Ludwig van Beethoven]]. Nun teatro simbolicamente baleiro e coa porta aberta, a Sinfonía fluíu cara a praza ateigada con 8.000 persoas e pechada ao tráfico para a ocasión.<ref>{{Cita web novas|url=http://milano.repubblica.it/cronaca/2014/01/27/news/milano_saluta_abbado_con_beethoven_ottomila_applaudono_fuori_dalla_scala-77078094/ |título=Milano saluta Abbado con Beethoven: ottomila applaudono fuori dalla Scala |editorxornal=milano.repubblica.it/Republica |data=27de27 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=it}}</ref><ref>{{Cita web |url=http://www.teatroallascala.org/it/beethoven-per-ricordare-abbado.html |título=Tutti insieme per Abbado |editorpáxina-web=[[Teatro alla Scala]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=it}}</ref> O evento foi retransmitido en directo para todo o mundo por [[Rai 5]], e sen xeoprotección polo sitio web do Teatro, na páxina de [[YouTube]] e no sitio da [[RAI]].<ref>{{Cita web|url=http://www.squer.it/of/abbado-forever-concerto-youtube-teatro-alla-scala//|título=Il concerto per Abbado al Teatro della Scala su YouTube, Squer.it |data=27 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=it}}</ref><ref>{{Cita web novas|url=http://www.rainews.it/dl/rainews/articoli/Barenboim-omaggio-ad-Abbado-in-diretta-mondiale-su-Rai5-25224493-e52a-4a90-bb76-fb1bcf199639.html |título=Barenboim, omaggio ad Abbado in diretta mondiale su Rai5 |editorxornal=[[RAI]] |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=it}}</ref> Ese mesmo día, a modo de reivindicación, o sindicato do Teatro alla Scala levou á Piazza della Scala unha pequena [[oliveira]] en recordo á demanda de 90.000 árbores que o director italiano fixera para volver dirixir no teatro [[Lombardía|lombardo]]. Nese acto o sindicato fixo a seguinte petición:<ref>{{Cita web novas|url=http://www.abc.es/cultura/musica/20140127/abci-scala-rinde-homenaje-abbado-201401271645.html |título=La Scala de Milán abre puertas y ventanas para homenajear a Claudio Abbado |editorxornal=[[ABC (xornal)|ABC]] |data=27 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xullo de 2014 |lingua=es}}</ref>
 
{{Cita centrada|Pedimos ao Concello plantar na Praza da Scala esta oliveira para que se converta na primeira árbore do centro histórico. Deste xeito honrariamos verdadeiramente a súa memoria.}}
Liña 112:
== Labor social ==
[[Ficheiro:DUDAMEL.jpg|miniatura|300px|Abbado colaborou coa [[Orquesta Sinfónica Simón Bolívar]] e apadriñou ao director venezolano [[Gustavo Dudamel]] (ambos na imaxe).]]
Claudio Abbado foi un ávido defensor dos novos talentos. Froito deste interese polos novos músicos europeos fundou en [[1978]] a [[European Community Youth Orchestra]], en [[1981]] a [[Chamber Orchestra of Europe]], e en [[1986]] en Viena a [[Gustav Mahler Jungendorchester]], tres orquestras que reuniron a músicos de toda [[Europa]] e das que posteriormente xurdiu a [[Mahler Chamber Orchestra]].<ref name=GMJO/> Tamén foi un dos primeiros en apoiar o [[Fundación del Estado para el Sistema Nacional de las Orquestas Juveniles e Infantiles de Venezuela|Sistema de Orquestas de Venezuela]] fundado por [[José Antonio Abreu]] en [[1975]], e apadriñou ao xove director [[Venezuela|venezolano]] [[Gustavo Dudamel]].<ref name=comercio>{{Cita web |url=http://elcomercio.pe/luces/musica/murio-claudio-abbado-revolucionario-director-orquesta-noticia-1703882 |título=Murió Claudio Abbado, el "revolucionario" director de orquesta |editorxornal=[[El Comercio (Perú)|''El Comercio'']] |data=20 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref><ref name=ABC/>
 
Abbado foi chamado "revolucionario" na súa Italia natal por levar a cabo iniciativas de difusión da música clásica para que esta puidese chegar a todo o mundo, levándoa aos cárceres e ás seccións de [[pediatría]] dos hospitais, ao considerar que "a educación musical é, en realidade, a educación do home".<ref name=comercio/>
 
A finais de [[2008]], nunha entrevista no ''[[Corriere della Sera]]'' declarou que só volvería dirixir no Teatro alla Scala a cambio de 90.000 árbores, e en novembro de [[2010]], lía un manifesto en [[Rai 3]] xunto a [[Roberto Saviano]] e [[Fabio Fazio]], con dez razóns polas que non se debía facer recortes en cultura.<ref>{{Cita web novas|url=http://cultura.elpais.com/cultura/2014/01/21/actualidad/1390342119_151268.html |título=Claudio Abbado: la vida es bella |editorxornal=[[El País]]'' |data=21 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref>
 
En [[2013]], logo de ser nomeado senador vitalicio, decidiu doar o seu soldo como senador á escola de música de [[Fiesole]], unha pequena localidade italiana situada na [[Toscana]].<ref name=comercio/>
Liña 129:
Abbado destacou pola súa gran versatilidade, reflexada no seu coñecemento do repertorio, tanto orquestral como operístico.<ref name="Encarta"/> Se ben, foi especialmente coñecido polas súas interpretacións do repertorio sinfónico alemán, e posteriormente polo seu gran interés na obra de [[Gioachino Rossini]] e [[Giuseppe Verdi]].<ref name="EnBrit"/>
 
O traballo de Abbado durante os ensaios caracterizábase pola calma e a concisión, con mínimas explicacións verbais, o que se explica coa crenza de Abbado en que as orquestras tiñan que aprender a comprender as súas intencións só con mirar os seus ollos e as súas mans, que eran as súas únicas ferramentas de comunicación cos músicos durante o concerto, considerando a capacidade para comunicar cos ollos e os xestos como algo fundamental nun director.<ref name="Mat">{{Cita Harvard|Matheopoulos, p. |sp=sí|pp=56-57.}}</ref> Para Abbado os principais atributos dun director debían ser:
 
* Coñecer realmente ben a obra interpretada (incluíndo a vida e obra do compositor).
Liña 135:
* Saber tratar coa xente, entender e respectar a outros músicos.
 
Abbado confería unha especial importancia ao trato cos solistas, o que seguramente explique o feito de que conseguira establecer longas e gratificantes relacións con solistas de alto nivel como o pianista italiano [[Maurizio Pollini]], a quen coñeceu durante a súa época de estudante e co que traballou dende [[1961]] e con quen interpretou boa parte dos concertos do repertorio pianístico.<ref name="Mat"/> Sobre a relación cos solistas, [[Alfred Brendel]] indicaba que Abbado era un director no que se producían ao mesmo tempo o intento de cambiar a idea do solista por parte do director para axustala á súa, e o deixar facer a propia versión dun concerto aínda que a orquestra non soe como el cre que debera, a parte disto, Brendel afirmaba que Abbado facía que a orquestra tocara dun xeito transparente, ensinándolle a producir un son fermoso ao tocar os ''pianissimi'' e dando relevo ás voces do fondo que se adoitan perder entre o ruido xeral.<ref>Matheopoulos,{{Cita Harvard|Matheopoulos|sp=sí|p.=58.}}</ref>
 
== Discografía ==
Liña 145:
O seu labor foi recoñecido con numerosos premios ao longo da súa vida, entre eles:
 
* Mozart Medaille en [[1971]].<ref name=RTVE>{{Cita web |url=http://www.rtve.es/noticias/20140120/muere-director-orquesta-claudio-abbado/854281.shtml |título=Muere el director de orquesta Claudio Abbado |editorpáxina-web=[[RTVE]] |data=20 de xaneiro de 2014 |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=es}}</ref>
* Premio Ehrenring de Viena en [[1973]].<ref name=RTVE/>
* [[Ordine al merito della Repubblica Italiana|Cavaliere di gran croce dell'Ordine al merito della Repubblica Italiana]] o [[7 de decembro]] de [[1984]].<ref name=quirinale>{{Cita web |url=http://www.quirinale.it/elementi/DettaglioOnorificenze.aspx?decorato=14651 |título=ABBADO Claudio |editorpáxina-web=''Quirinale: dettaglio decorato'' (Presidenza della Repubblica) |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=it}}</ref>
* Medalla de Oro Nicolai de Viena en [[1986]].<ref name=RTVE/>
* [[Lexión de Honor|Grand croix de la Légion d'honneur]] outorgada pola [[Francia|República Francesa]] en [[1989]].<ref name=comercio/>
Liña 153:
* Mahler Medaille en [[1992]].<ref name=RTVE/>
* [[Medaglia ai benemeriti della cultura e dell'arte]] o [[13 de xaneiro]] de [[1997]].<ref name=quirinale/>
* [[Premios Grammy|Premio Grammy]] na categoría de [[Premio Grammy á mellor interpretación de conxunto pequeno (con ou sen director)|Mellor interpretación de conxunto pequeno (con ou sen director)]] en [[1997]] por "Hindemith: Kammermusik No. 1 With Finale 1921, Op. 24 No. 1".<ref name=Grammy>{{Cita web |url=http://www.grammy.com/nominees/search?artist=Claudio+abbado&field_nominee_work_value=&year=All&genre=All |título=Past Winners Search |editorpáxina-web=grammy.comGrammy |dataacceso=18 de xuño de 2014 |lingua=en}}</ref>
* Praemium Imperiale ás Artes de Xapón en [[2003]].<ref name=RTVE/>
* Medalla de Ouro da Royal Philharmonic Society of London en [[2003]].<ref name=RTVE/>
Liña 161:
{{Cita centrada|O mundo da música recoñece unanimemente a Claudio Abbado como un dos máis grandes directores do seu tempo.}}
* Doutor ''honoris causa'' polas universidades de [[Universidade de Ferrara|Ferrara]] (Italia) e [[Universidade de Cambridge|Cambridge]] (Reino Unido).<ref name=comercio/>
* [[Wolf Prize en Artes]] en [[2008]].<ref>{{Cita web |url=http://www.wolffund.org.il/index.php?dir=site&page=winners&name=&prize=3016&year=2008&field=3010 |título=Wolf Prize |editorpáxina-web=[[Wolf Foundation]] |dataacceso=18 de xullo de 2014 |lingua=en}}</ref>
 
== Notas ==