Navalla de Ockham: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot - borrado de comas antes de etcétera [http://academia.gal/dicionario#searchNoun.do?nounTitle=etc%C3%A9tera]
Sen resumo de edición
Liña 9:
O principio exprésase habitualmente como ''Entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem'', ou "As entidades non deberían ser multiplicadas alén da necesidade", mais este enunciado foi escrito por autores posteriores e non aparece nos escritos coñecidos de Occam. Isto tamén se aplica a ''non est ponenda pluritas sine necessitate'' ("as pluralidades non deberían suporse sen necesidade").
 
Isto pódese interpretar de dous modos lixeiramente diferentes. Un é a preferencia pola teoría máis simple que dea conta dos datos. O outro é a preferencia polo conxunto máis simple dunha teoría dada que dea conta dos datos. A diferenza consiste simplemente en que é posíbel que dúas teorías distintas expliquen os datos igual de ben pero que non teñan relación a unha coa outra. Non comparten elemento común ningún. Poderíase argüír que, neste caso, a Navalla de Occan~ non suxire unha preferencia. O que acontece é que a Navalla de Occan só intervén cando unha teoría suficiente ten algo engadido que non mellora o seu [[poder preditivo]]. A Navalla de Occan elimina estes elementos teóricos adicionais.
 
O principio da Navalla de Occan ten inspirado numerosas expresións, incluídas: "parsimonia dos postulados" ou o "principio de simplicidade o principio KISS (en [[Lingua inglesa|inglés]] "Keep It Simple, Stupid",: MantennoManteno Simple, Estúpido).
 
Outra reformulación, en termos máis formais, é o que fornece a [[teoría da información]] como [[lonxitude mínima da mensaxe]].
Liña 26:
 
== Historia ==
Tradicionalmente, atribúeselle a formulación deste principio a Guillerme de Occan ([[1285]]-[[1349]]), aindaaínda que ''entia non sunt multiplicanda praeter necessitatem'' non aparece nos seus escritos. Débeselle a [[John Ponce]] de Cork ([[1639]]). Existen varias frases semellantes, como ''frustra fit per plura quod potest fieri per pauciora'' ("en vano facemos por moito o que se pode facer por pouco"), ''non est ponenda pluritas sine necessitate'' ("as pluralidades non deberían suporse sen necesidade"), ''si duae res sufficeient ad eius veritatem, superfluum est ponere aliam (tertiam) rem'' ("se dúas cousas son dabondo para o propósito da verdade, é superfluo supor outra").
 
As orixes do que acabou por coñecerse como Navalla de Occan pódense trazar até as obras de filósofos anteriores, como [[Duns Scoto]] ([[1265]]-[[1308]]), e mesmo [[Aristóteles]]. Realmente, esta frase non aparece até o [[século XIX]] nas obras de Sir [[William Rowan Hamilton]].
Liña 43:
Ao mesmo tempo, sen o principio da Navalla de Occan non existe a ciencia. A actividade primordial da ciencia, a formulación de teorías e a selección da teoría máis prometedora a partir da análise das probas recollidas, non é posíbel sen un método que permita escoller entre as teorías que dan conta das probas. Isto é así porque, para cada conxunto de datos, existe un número infinito de teorías que son consistentes con eses datos, o que se coñece domo Problema da [[indeterminación]]. Por exemplo, se se investiga a teoría de [[Newton]] segundo a que [[Leis do movemento de Newton|toda acción ten unha reacción igual e oposta]], pódense imaxinar teorías alternativas que resulten igual de ben: para cada acción hai unha acción oposta da metade da intensidade, pero unhas criaturas indetectábeis e benevolentes magnifican a acción oposta coa súa propia enerxía de maneira que parece igual. Estas criaturas morrerán todas no ano 2055 e, nese momento, a natureza observábel do [[universo]] mudará instantaneamente. Esta é unha teoría alternativa que se axusta á evidencia observábel actual tan ben como a teoría de newton. É máis, agora mesmo non somos quen de recoller probas de que unha teoría é superior á outra. Dado que a segunda teoría afirma que esas criaturas son indetectábeis, non será posíbel distinguir entre as dúas teorías até 2055. Ademais, cada teoría ten implicacións profundamente diferentes sobre o que acontecerá no futuro (podemos escoller vivir as nosas vidas de maneira diferente se sabemos que a vida, tal e como a coñecemos, cesará no ano 2055). E finalmente, pódese ver que hai un número infinito de teorías simplemente (e con pouca creatividade), aumentando o ano: 2056, 2057,... Dado que hai un número infinito de teorías que respostan igual de ben á evidencia e todas fan predicións radicalmente diferentes, se a ciencia non pode escoller entre elas, a ciencia non poderá determinar nunca ningunha teoría útil. De momento só existe un xeito de escoller entre ese número infinito de teorías, a Navalla de Occan, que se volve polo tanto imprescindíbel para a ciencia.
 
A Navalla de Occan ''non'' é equivalente á idea de que "a perfección é a simplicidade". Isto era o que [[Albert Einstein]] tiña en mente probabelmente cando, en [[1933]] escribiu que "O obxectivo supremo de toda teoría é facer os elementos básicos irredutíbeis tan simple e tan poucos, sen ter que ceder na representación adecuada dun só dato da experiencia", o que se parafrasea amiúdoa miúdo como "As teorías deben ser tan simples como sexa posíbel, ''e non máis simples''". Con frecuencia a mellor explicación é moito máis complicada que a explicación máis simpelsimple posíbel porque require menos asuncións.
 
A Navalla de Occan ten actuado na historia da ciencia de dous xeitos. Un é a redución [[ontoloxía|ontolóxica]] por eliminación e o outro é a competición inter-teorética. Do anterior son exemplos de redución por eliminación: O ''ímpeto'' da física aristotélica, os montores anxélicos da [[mecánica celeste]] medieval, os catro [[humor]]es da medicina antiga e medieval, a [[posesión]] diabólica como explicación das enfermidades mentais, o [[floxisto]] da química premoderna e os espíritos vitais da bioloxía premoderna.
Liña 54:
[[Galileo Galilei]] satirizou o mal uso da Navalla de Occan no seu ''Diálogo''. Nel, o principio represéntao ''Simplicio''. Galileo presenta con ironía que se se quixer comezar a partir dun número pequeno de entidades, poderíase considerar sempre o uso das letras do alfabeto como entidades fundamentais, dado que a partir delas se pode construír todo o coñecemento humano.
 
Os [[Creacionismo (pseudociencia)|creacionistas]] utilizan ás veces a Navalla de de Occan para a súa defensa da creación da terra, argüíndo que a súa é unha teoría máis simple que a da [[evolución]]. Sen embargo, o principio non afirma que o "máis simple" sexa o verdadeiro. E ademais o creaconismocreacionismo ignora conscientemente os datos comprobados para pecharse nunha afirmación non científica como é a existencia de Deus.
 
[[Categoría:Filosofía]]