|
|caption=Localización no mapa provincial.
}}
O '''castelo de Santo Antón''' é un [[Castelo (fortificación)|castelo]] construído no [[século XVI]] <ref name="concello"/> que formaba parte, xunto co [[Castelo de Santa Cruz]] (en [[Liáns, Oleiros|Liáns]]) e o Castelo de San Diego (en [[Oza, A Coruña|Oza]], hoxe desaparecido), dunha rede estratéxica de castelos e [[Batería (exército)|baterías]] para a defensa da cidade da [[A Coruña|Coruña]]<ref>{{Cita libro |título=Viaje a Galicia :(1745) / Fr. Martin Sarmiento ; edición y estudio por J. L. Pensado |nome={{SmallcapsVersaleta|Martín}} |apelidos={{SmallcapsVersaleta|Sarmiento}} |ligazónautor=Martín Sarmiento |ano=1745 |isbn= 8460018784|páxina= 71| dataacceso=5 de febreiro de 2015 |url=https://books.google.es/books?id=-pb6zMD8GJAC&pg=PA198&dq=castillo+de+san+anton&hl=es&sa=X&ei=-zXTVIP_LMLqavCZgJgB&ved=0CE8Q6AEwBjgK#v=onepage&q=%22castillo%20de%20san%20anton%22&f=false|cita=Vi desde tierra el castillo de San Antón y enfrente al mediodía está el Castillo de San Diego, y los dos son las claves (68 r.) del puerto, y pescadería.}}</ref>. Foi declarado [[Monumento Histórico Artístico]] en 1949<ref>[http://www.unioviedo.es/restauracionyreconstruccion/images/docu/pdf/1949-05-05.pdf Decreto de 22 de abril de 1949 sobre protección dos castelos españois] {{es}}</ref> e desde o ano 1994 pasou a ter a consideración de [[Ben de Interese Cultural]] coa categoría de [[monumento]]<ref name="concello">[http://www.coruna.es/servlet/Satellite?pagename=cultura/Page/Generico-Page-Generica&cid=1322783576553&argIdioma=gl&itemID=1149055937727&itemType=Entidad Ficha do Museo Arqueolóxico - Castelo de San Antón] na páxina do Concello da Coruña.</ref>. Dende a súa inauguración no ano [[1968]] alberga o [[Museo Arqueolóxico e Histórico do Castelo de San Antón|Museo arqueolóxico e histórico da Coruña]]<ref name="concello"/>
== Historia ==
[[Ficheiro:Entrada del Castillo de San Antón.jpg|miniatura|Entrada ao castelo.]]
No ano [[1528]] elixiuse a [[Illa de San Antón, A Coruña|illa de Santo Antón]] como o lugar para a construción dunha fortaleza.<ref name="GDAG">{{SmallcapsVersaleta|Soraluce Blond, José Ramón}}. ''Guía da Arquitectura Galega (1999)''. Guías Galaxia, [[Editorial Galaxia|Galaxia]], páx. 93 a 95. ISBN 84-8288-186-8.</ref> Nese ano recibíronse na Coruña cartas e provisións reais, nas que o [[Carlos V, Sacro Emperador Romano-Xermánico|Emperador]] mandaba se levantase unha fortificación.<ref name="MMEMU">{{SmallcapsVersaleta|[[Manuel Murguía|Murguía, Manuel]]}}: [https://books.google.es/books?id=MPf3ne9nj5AC&dq=%22castillo%20de%20san%20anton%22%201528&hl=es&pg=PA22#v=onepage&q=%22castillo%20de%20san%20anton%22%201528&f=false "El Castillo de San Antón]" en ''[[El Museo Universal]]'' n.º 3, p. 22-23, [[Madrid]], 15/2/1858 {{Es}}.</ref>
O [[enxeñeiro]] Fratín, inspector de fortificacións de [[Filipe II de España|Filipe II]], referendou o lugar en 1581<ref>Adelaida Riveira Bullón: [http://ruc.udc.es/bitstream/2183/11728/2/RiveiraBullon_Adelaida_DTCOM_2013.pdf ''Reconstrucción infográfica y volumétrica de las etapas constructivas del Castillo de San Antón'']. 2013. [[Universidade da Coruña|UDC]] {{es}}]</ref> e o rei autorizou a súa construción, que levou a cabo o profesor da Real Academia de Matemáticas, o enxeñeiro alférez Pedro Rodríguez Muñiz, que se atopaba en Galicia ao servizo do [[Capitán Xeneral]] [[Marquesado de Cerralbo|Marqués de Cerralbo]].<ref name="GDAG"/>
A obra iniciouse no ano [[1587]], tal e como indica unha inscrición situada a carón do escudo do Marqués de Cerralbo da portada da fortaleza.<ref name="ANGELDC">{{cita libro|apelidos={{SmallcapsVersaleta|Castillo}}|nome={{SmallcapsVersaleta|Ángel del}}|ligazónautor=Ángel del Castillo |título=Inventario Monumental y Artístico de Galicia (Inventario de la riqueza monumental y artística de Galicia)<sup>[http://www.fundacionbarrie.org/index.php?page=shop.product_details&flypage=flypage.tpl&category_id=8&product_id=163&vmcchk=1&option=com_virtuemart&Itemid=64]</sup>|ano=1987|anoorixinal=1972|edición=2ª|editor=[[Fundación Pedro Barrié de la Maza]]|isbn=84-85728-62-9|localización=A Coruña|páxina=261}}</ref>
[[Ficheiro:San anton castle cistern.jpg|miniatura|esquerda|[[Alxibe]] no interior.]]
Deseñou un modelo italiano adaptado a unha illa. Algún documento fala do uso para a construción de [[perpiaño]]s da [[escaleira]] exterior estragada da [[Torre de Hércules]].<ref name="PXOM"/><ref name="GDAG"/> A pedra da antiga muralla da cidade tamén foi utilizada para a súa construción.
=== Lazareto e prisión ===
Dos séculos XVI ao [[século XVIII|XVIII]] foi un edificio defensivo e [[prisión]], máis tarde foi empregado como lazareto para illar os [[mariñeiro]]s que chegaban á cidade afectados dalgunha enfermidade infecciosa.<ref name="VALCDM">{{SmallcapsVersaleta|[[César Antonio Molina Sánchez|Molina Sánchez, Cesar Antonio]]}}: [https://books.google.es/books?id=mRDQf-65RMkC&lpg=PA125&dq=%22castillo%20de%20san%20anton%22%201528&hl=es&pg=PA126#v=onepage&q=%22castillo%20de%20san%20anton%22%201528&f=false ''Viaje a la Costa da Morte''] 2003, ISBN 84-8374-390-6 {{Es}}.</ref><ref name="TURISMOC">[http://www.turismocoruna.com/web/corTurServer.php?idSecweb=97&idCategoria=118 Turismocoruna.com] Páxina web de turismo do Concello da Coruña.</ref>
=== Reformas do século XVIII ===
Nos anos 40 deste século a illa uniuse á terra por medio dunha prolongación do peirao das Ánimas.
No ano [[1960]] foi cedido polo [[Ministerio de Defensa de España|Ministerio do Exército]] ao concello da Coruña, para albergar un [[museo]] que, despois da realización de obras de reforma desde [[1964]] dirixidas por Pons Sorolla, abriu as súas portas no ano 1968. En 1975 foi nomeado director [[Felipe Senén López]].<ref name="GEGCOR">{{SmallcapsVersaleta|[[Juan Naya Pérez|Naya Pérez, Juan]]}} [[et al.]]: artigo "Coruña, A", en ''[[Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada]]': ''A partir de 1975 ... empezaron os trámites para reinicia-las tarefas de limpeza e revisión dos traballos de investigación, materiais, estruturas, planimetría...''</ref>
A temática do espazo museístico é a [[arqueoloxía]], albergando pezas de [[ourivaría]] [[protohistoria|protohistórica]], do [[Megalitismo en Galicia|megalitismo]], da [[Idade do Bronce en Galicia]], a [[cultura castrexa]], a [[romanización de Galicia]] e outras relacionadas coa cidade.<ref name="TURISMOC"/>
A Casa do Gobernador é produto das reformas de finais do século XVIII e obra do enxeñeiro Antonio López Sopeña,<ref name="PLANO1776"/> que deseñou un palacete en [[Neoclasicismo|estilo neoclásico]]. Composto de dúas plantas, a inferior era a destinada a servir de cuartel e a superior estaba dividida entre dúas vivendas e a capela dedicada á Virxe do Rosario, patroa da cidade. Á cuberta do edificio accédese a través dunha estreita [[escaleira de caracol]].<ref name="CNET"/>
== Galería de imaxes ==
{{Artigo principal|Galería de imaxes do Castelo de Santo Antón}}
{{Galería
}}
== Notas ==
{{Listaref|2}}
== Véxase tamén ==
{{commonscat|Castelo de San Antón}}
=== Bibliografía ===
* {{SmallcapsVersaleta|[[Basilio Cegarra Martínez|Cegarra Martínez, Basilio]]}} (1999). ''III. Guía e rutas da arte. A Coruña'', p. 61. [[Editorial Galaxia|Galaxia]], [[Vigo]], ISBN 84-8288-326-7.
* {{SmallcapsVersaleta|Riveira Bullón, Adelaida}}: [http://ruc.udc.es/bitstream/2183/11728/2/RiveiraBullon_Adelaida_DTCOM_2013.pdf ''Reconstrucción infográfica y volumétrica de las etapas constructivas del Castillo de San Antón'']. 2013. [[Universidade da Coruña|UDC]].
* {{SmallcapsVersaleta|Rodríguez-Villasante Prieto, Juan A.}}, ''Historia y tipología arquitectónica de las defensas de Galicia'', [[Edicións do Castro]], 1984.
* {{SmallcapsVersaleta|[[José Ramón Soraluce Blond|Soraluce Blond, José Ramón]]}}, ''O Castelo de San Antón'', Monografías nº1, Museo Arqueolóxico e Histórico da Coruña, 1984.
* {{SmallcapsVersaleta|Soraluce Blond, José Ramón}}, ''Castillos y fortificaciones de Galicia: La arquitectura militar de los siglos XVI-XVIII'', [[Fundación Barrié]], 1985.
* {{SmallcapsVersaleta|Soraluce Blond, José Ramón}}. ''Guía da Arquitectura Galega (1999)''. Guías Galaxia, [[Editorial Galaxia|Galaxia]], páx. 93 a 95. ISBN 84-8288-186-8
=== Outros artigos ===
* [[Casco de Leiro]]
=== Ligazóns externas ===
| 