Países Cataláns: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot - borrado de comas antes de etcétera [http://academia.gal/dicionario#searchNoun.do?nounTitle=etc%C3%A9tera]; cambios estética
Liña 1:
{{Sen referencias|data=maio de 2015}}
{{Estado proposto
|nome=Països Catalans<br />''Países Cataláns''
Liña 23 ⟶ 24:
|poboación_densidade=190,33
}}
[[Ficheiro:ppcc2007noms2.png|400px|dereita300px|miniatura|Mapa territorial dos Países Cataláns]]
[[Ficheiro:Països Catalans Mural Vilassar.JPG|400px|miniatura|Mural reivindicativo a [[Vilassar de Mar]].]]
Os '''Países Cataláns''' (''Països Catalans'' en [[Lingua catalá|catalán]]) son os territorios nos que os habitantes falan [[lingua catalá|catalán]], ou hai dereitos e deberes lingüísticos para os seus habitantes nesa lingua.{{Cómpre referencia}}
 
Inclúen territorios de catro estados lindeiros co [[Mar Mediterráneo]]: [[España]], [[Francia]], [[Italia]] e [[Andorra]]. Teñen unha extensión de 69.823 km², con 12,9 millóns de habitantes (2004).{{Cómpre referencia}}
 
== Política ==
Os Países Cataláns non están recoñecidos coma unha entidade política. De feito, atópanse fragmentados en diversas rexións con distintos graos de autonomía política, pertencentes a [[España]], [[Francia]], [[Italia]] e [[Andorra]]. Hai unha corrente política a cal propón a independencia dos Países Cataláns e a creación dun Estado catalán (ver [[Independentismo catalán]]). Algúns independentistas propoñen o uso do termo Cataluña para facer referencia á totalidade dos Países Cataláns, mais esta proposta non se adoptou dun xeito oficial.{{Cómpre referencia}}
 
Outras correntes políticas catalanistas usan o termo "Países Cataláns" coma sinónimo de "territorios de fala catalá", sen consideran que teñen que formar unha entidade política independente.{{Cómpre referencia}}
 
E hai outras correntes políticas que rexeitan directamente o uso do termo Países Cataláns e calquera proposta de unidade política destes territorios, considerándoos unha imposición de Cataluña sobre os outros territorios. Nos casos máis extremos, hai sectores que negan até a unidade da [[lingua catalá]].{{Cómpre referencia}}
 
== Límites ==
O territorio continental limita ao norte con [[Occitania]], ao sur con [[Rexión de Murcia|Murcia]], ao leste co [[mar Mediterráneo]], e ao oeste con [[Aragón]] e [[Castela-A Mancha]]. As [[Illas Baleares]] e a cidade do [[Alguer]], situada na illa de [[Sardeña]] tamén forman parte dos Países Cataláns.{{Cómpre referencia}}
 
== División política e administrativa ==
Tradicional e administrativamente, os '''Países Cataláns''' inclúen os seguintes territorios:
* En '''[[España]]''':
** '''[[Cataluña]]''' (''Catalunya'')
** '''[[Comunidade Valenciana]]''' (''País Valencià'')
** '''[[Illas Baleares]]''' (''Illes Balears'')
** '''[[Franxa de Aragón]]''' (''Franja de Ponent'').
** '''[[El Carche]]''' (''el Carxe''), en [[Rexión de Murcia|Murcia]], onde se falou catalán logo dunha gran emigración de traballadores valencianos entre os séculos [[século XVIII|XVIII]] e [[século XIX|XIX]].
 
* '''[[Andorra|Principado de Andorra]]''' (''Principat d'Andorra'')
 
* En '''[[Francia]]''':
** '''[[Cataluña do Norte]]''' (''Catalunya Nord'')
 
* En '''[[Italia]]''':
** '''[[Alguer]]''' (''l'Alguer'') na [[Sardeña]], onde se preservou unha variedade do [[lingua catalá|catalán]], o [[alguerés]].
 
== Lingua ==
A lingua propia dos '''Países Cataláns''' é o [[lingua catalá|catalán]] que, informalmente, en moitos lugares ten o nome popular do [[xentilicio]] (como rosellonés, tortosí etc.; só no [[País Valenciano]] o xentilicio ten recoñecemento oficial: valenciano. Exceptúanse as bisbarras occidentais e meridionais do [[País Valenciano]], onde se fala o [[lingua castelá|castelán]], e o [[Val de Arán]] e a [[Fenolleda]], onde se fala o [[lingua occitana|occitano]]. A [[lingua catalá]] é a única lingua oficial na [[Andorra]], é oficial (de novo, logo dun longo paréntese, dende 1978) na [[Comunidade Autónoma de Cataluña|Cataluña]], xunto ao [[lingua castelá|castelán]]; e tamén é oficial conxuntamente co castelán no [[País Valenciano]] e nas [[Illas Baleares]]. Non o é, en cambio, nos outros territorios.{{Cómpre referencia}}
 
Hai que ter en conta que para definir aos Países Cataláns non se teñen en conta os procesos de castelanización que se deron dende o [[século XIX]] até hoxe. Pola contra, acéptanse coma castelás outras zonas que antes eran de [[lingua catalá]], como é o exemplo de [[Orihuela]].{{Cómpre referencia}}
 
== Véxase tamén ==
{{CommonsCommonscat|Category:Catalan Countries}}
=== Outros artigos ===
* [[República catalá]]