Seattle: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Breogan2008 (conversa | contribucións)
engado táboa cidade e coordenadas
Liña 1:
{{Fusión desde|Historia urbana de Seattle}}
{{Coordenadas|47|36|35|N|122|19|59|W|display=title}}
A '''historia urbana de [[Seattle]]''' deu comezo coa chegada dunhas partidas de pioneiros a terras, as que arrodean a baía Elliott na enseada Puget Sound, habitadas polo home dende milenios, que no tempo da arribada dos occidentais poboaban indíxenas da tribo Duwamish nunhas 17 aldeas espalladas pola zona <ref> ''Mapa da Baía Elliott con algunhas das aldeas nativas: Alki ("Fat Nose") e Jijilaetch a carón da península onde asentouse Duwamps'' [http://seattletimes.nwsource.com/news/local/seattle_history/maps/seattle1851_map.html]{{Ligazón morta}}</ref>.
{{Cidade
|bandeira =
|escudo = Official Seal of Seattle.jpg
|imaxe = [[Ficheiro:SeattleMontage.png|280px]]
|pé = Vistas da cidade
|situación = {{Mapa de localización
|Estados Unidos de América
|label= Seattle
|position=right
|lat_deg=47 | lat_min=36 | lat_seg=35 | latNS = N | lon_deg =-122 | lon_min =-19 | lon_seg =-59 |longEW=W
|float=none
|caption=
|width=300
}}
{{Mapa de localización
|Washington
|label= Seattle
|position=right
|lat_deg=47 | lat_min=36 | lat_seg=35 | latNS = N | lon_deg =-122 | lon_min =-19 | lon_seg =-59 |longEW=W
|float=none
|caption=
|width=300
}}
|país = [[Estados Unidos de América]]
|bandeirapaís= {{USAb}}
|división 1 = [[Estados dos Estados Unidos de América|Estado]]
|nome división 1 = [[Estado de Washington]]
|división 2 = [[Condados dos Estados Unidos de América|Condados]]
|nome división 2 = [[Condado de King, Washington|King]]
|altitude = 0-158
|superficie = 369,2
|poboación = 608&nbsp;660 hab. (2010)
|densidade = 3&nbsp;002 hab/km²
|xentilicio = Seattleite
|código postal = 98101–98119, 98121–98122, 98124–98127, 98129, 98131–98134, 98136, 98138–98139, 98141, 98144–98146, 98148, 98151, 98154–98155, 98158, 98160–98161, 98164–98166, 98168, 98170–98171, 98174–98175, 98177–98178, 98181, 98184–98185, 98188, 98190–98191, 98194–98195, 98198–98199
|alcalde = Ed Murray
|sitio web = [http://www.seattle.gov/ Páxina oficial de Seattle]
}}
'''Seattle''' ({{Audio|En-us-Seattle.ogg| [siˈætə]}}) é a cidade máis grande do noroeste dos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]]. Fundada en [[1853]], a cidade está localizada no [[estado de Washington]], na rexión de Puget Sound, a 182 quilómetros da fronteira con [[Canadá]]. En 2007 tiña unha poboación de 594,210 habitantes e na súa area metropolitana vivían 3.263.497 persoas.
 
Seattle é un centro comercial, cultural e de tecnoloxía avanzada para o noroeste do Pacífico estadounidense e unha das principais cidades portuarias para o comercio transpacífico e europeo. A zona metropolitana de Seattle está arrodeada por montañas e corpos de auga.
==Fundación==
[[Ficheiro:Plan of Seattle 1855-6.jpg|miniatura|150px|Mapa dos comezos, 1855.]]
[[Ficheiro:General history, Alaska Yukon Pacific Exposition, fully illustrated - meet me in Seattle 1909 - Page 70.jpg|miniatura|200px|esquerda|Vista de Seattle en 1856.]]
Concretamente foi en [[1851]] cun primeiro asentamento en Alki Point (na outra beira da baía Elliott, a uns 10km ao oeste do centro actual). Ao ano seguinte a maioría dos colonos trasladáronse á máis protexida beira leste e fundaron o asentamento de ''Duwamps''. En 1853 foi renomeado '''Seattle''' (polo xefe Sealth dos duwamish) cando os lotes catastrais foron oficiais <ref> ''Mapas dos inicios de Seattle'' [https://archive.is/20120726210752/pauldorpat.com/wp-content/uploads/2009/05/wa-montage5-blog.jpg]</ref>.
 
==Historia==
En principio nun promontorio que coa marea alta quedaba illado, cun peirao (Yesler) no norte e arrodeado de interminables bosques, a industria da madeira foi a que deu pulo ó primeiro crecemento <ref> ''Detalle do mapa de 1856 co trazado futuro da cidade superposto: o peirao Yesler no comezo da Yesler Way, que coa Primeira Avenida serán as arterias principais'' [https://archive.is/20120711181123/m.localguides.com/site/home/apk/archive/klse/hrs/hrs1-1.gif]</ref>. Pronto os lotes foron vendidos e recheado o terreo intermareal <ref> ''Mapa de Seattle en 1875'' [https://archive.is/20120720175414/pauldorpat.com/wp-content/uploads/2009/05/wa-mont6-blogweb.jpg]</ref><ref> ''Vista de Seattle dende a baía, 1875'' [https://archive.is/20120715111851/pauldorpat.com/wp-content/uploads/2009/05/waterfront-sketch-c1875-web.jpg]</ref> iniciando un proceso de ganancia de terreos á baía que será constante no futuro.
Ver ''[[Historia urbana de Seattle]]''.
 
==Véxase tamén==
==Gran Incendio de 1889 e reconstrución==
{{Commonscat}}
[[Ficheiro:Bird's-eye View of Seattle, Washington Territory.jpg|miniatura|200px|esquerda|Vista de paxaro de Seattle, 1884.]]
{{wikiquote|Seattle}}
En 1889 un gran incendio destruíu o centro da vila. Porén a súa puxanza era tal que nun ano fora reconstruído por un aínda maior e mellor (en ladrillo e pedra arredor de Pioneer Square) <ref> ''Mapa de Seattle en 1891 co crecemento trala reconstrución'' [http://seattletimes.nwsource.com/news/local/seattle_history/articles/covermap01.html]{{Ligazón morta}}</ref>; que a poboación case que duplicárase (de 25.000 habitantes a 43.000, converténdose na maior do [[estado de Washington]]) polo grande afluxo de traballadores para a reconstrución; e que ademais un sistema de parques e bulevares (plan do estudio do prestixioso paisaxista [[Olmsted]], 1903; tamén elaborou o da Feira Mundial de 1909) fora implementado.
=== Ligazóns externas ===
*[http://www.seattle.gov/ Páxina oficial de Seattle] {{en}}
 
{{Cidades con máis poboación dos Estados Unidos}}
Poucos anos despois, a febre do ouro de [[Alasca]] (1896) converteu ao porto de Seattle na base de aprovisionamento e partida, facendo da cidade un nu de comunicacións (ferrocarril tamén nestes anos) e incrementando novamente a súa poboación pola masiva inmigración (orientais e europeos a converten en cosmopolita). Coma consecuencia a partir de 1905 houbo un estoupido inmobiliario na que xa deveu a urbe líder do noroeste do país <ref> ''Mapa de Seattle en 1909'' [https://archive.is/20120713022944/m.localguides.com/site/home/apk/archive/klse/hrs/hrs4d-2.gif]</ref>.
 
==Desmontes e recheos==
[[Ficheiro:Map of Seattle landfills, regrades, and cuts as of 1996.jpg|200px|miniatura]]
A topografía complicada de Seattle, entre a baía e o Lago Washington, con numerosos outeiros e brazos de auga obstaculizaba a expansión urbana. Un gran plan de desmontes (''regrades'') e recheos complementarios levouse a cabo nas primeiras décadas do [[século XX]] reconfigurando a xeografía da vila. A fronte costeira co malecón (despois Alaskan Way) e peiraos do porto ampliouse sobor de todo co recheo do fondo da baía (por onde entrou o ferrocarril) ata a foz do río Duwamish onde creouse unha illa artificial (a industrial Harbor Island, 1909).
 
Sobor destes novos terreos gañados ao mar cimentouse o apoxeo da industria dos estaleiros no tempo da [[Primeira Guerra Mundial]]. Un gran plan para un moderno desenrolo metropolitano (Plan Bogue ,1911 <ref> ''Plan de Virgil Bogue para Seattle, 1911'' [http://seattletimes.nwsource.com/news/local/seattle_history/articles/covermap05.html]{{Ligazón morta}}</ref>) foi desgraciadamente rechazado en axustada votación, aínda que moitas das suas propostas foran retomadas co tempo (centro cívico no Denny Hill Regrade e sistema de transporte público).
 
==Seattle contemporánea==
Trala [[gran depresión]] (cando perdeu a puxanza portuaria en beneficio dos [[Os Ánxeles|Ánxeles]]), dende a [[Segunda Guerra Mundial]] a [[industria aeronáutica]] primeiro (da man de [[Boeing]]) e a [[informática]] despois ([[Microsoft]]) teñen levado a Seattle a se manteres coma unha das metrópoles máis desenvolvidas dos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]].
 
As grandes infraestructuras (anel de autopistas <ref> ''Mapa de Seattle, 1966'' [http://farm5.static.flickr.com/4083/5069068935_6f1ccbe508.jpg]</ref>, monorrail elevado) nos sesenta acompañaron o primeiro pulo e unha nova Feira Mundial o celebrou (1962, co Space Needle coma icono do ''skyline'' da vila).
[[Ficheiro:Seattle pano stitch fir0002.jpg|600px|miniatura|De esquerda a dereita: Space Needle; rañaceos do ''downtown''; a pequena Torre Smith, primeiro rañaceos (1914) da cidade a carón de Yesler Way e Pioneer Square; os recheos portuarios e Harbor Island]]
 
==Notas==
{{Listaref}}
 
[[Categoría:Historia de cidades]]
[[Categoría:Cidades de Washington]]