Testosterona: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Bot: Substitución automática de texto (-\|[ ]*[Vv]olumen[ ]*= +|volume=)
m Bot: Substitución automática de texto (-\|[ ]*[Aa]ño[ ]*= +|ano=)
Liña 19:
Como outras [[hormonas]] [[esteroide]]s, a testosterona deriva do [[colesterol]] (ver figura da dereita).<ref name="pmid1307739">{{cita publicación | autor = Waterman MR, Keeney DS | título = Genes involved in androgen biosynthesis and the male phenotype | publicación = Horm. Res. | volume = 38 | número = 5-6 | páxinas = 217–21 | ano = 1992 | pmid = 1307739 | doi = 10.1159/000182546| url = }}</ref> O primeiro paso da súa biosíntese implica a rotura oxidativa da cadea lateral do colesterol polo encima CYP11A, unha oxidase de [[citocromo P450]] [[Mitocondria|mitocondrial]] coa perda de seis átomos de carbono, orixinando [[pregnenolona]]. No seguinte paso, elimínanse dous átomos de carbono polo encima [[CYP17A1|CYP17A]] no [[retículo endoplasmático]] para producir unha variedade de esteroides C<sub>19</sub>.<ref name="pmid3535074">{{cita publicación | autor = Zuber MX, Simpson ER, Waterman MR | título = Expression of bovine 17 alpha-hydroxylase cytochrome P-450 cDNA in nonsteroidogenic (COS 1) cells | publicación = Science | volume = 234 | número = 4781 | páxinas = 1258–61 | ano = 1986 | mes = December | pmid = 3535074 | doi = 10.1126/science.3535074| url = |bibcode = 1986Sci...234.1258Z }}</ref> Ademais, o grupo 3-hidroxilo é oxidado pola [[3beta-hidroxiesteroide deshidroxenase|3-β-HSD]], producindo [[androstenediona]]. Na reacción final, que é limitante para a velocidade de produción, o grupo C-17 ceto da androstenediona é reducido pola 17-beta hidroxiesteroide deshidroxenase para producir a testosterona.
 
A maior parte da produción de testosterona (>95%) nos machos ten lugar nos [[testículo]]s. <ref name="Mooradian_ 1987"/> Tamén a sintetizan en cantidades menores as mulleres nas células da teca dos folículos dos [[ovario]]s, e pola [[placenta]], e na zona reticular do córtex suprarrenal en ambos os sexos. Nos testículos, a testosterona é producida polas [[Célula de Leydig|células de Leydig]].<ref name="pmid58744">{{cita publicación | autor = Brooks RV | título = Androgens | publicación = Clin Endocrinol Metab |volume= 4 | número = 3 |páxinas= 503–20 | año ano= 1975 | mes = November | pmid = 58744 | url = }}</ref> Os testículos tamén conteñen [[Célula de Sertoli|células de Sertoli]] que requiren testosterona para favoreceren a [[espermatoxénese]]. Como a maioría das hormonas, a testosterona chega aos tecidos obxectivo por vía sanguínea, e no sangue a maior parte da testosterona transpórtase ligada a dúas proteínas do plasma, a SHGB (''sex hormone-binding globulin'', [[globulina de unión á hormona sexual]]) e a [[seroalbumina humana|albumina]]. A SHBG liga unha soa molécula de testosterona con alta afinidade, entanto que a albumina liga varias moléculas pero con baixa afinidade. En función destes equilibrios defínese a testosterona libre como a totalidade da non unida, e a testosterona biodispoñible como a total menos a unida á SHBG.
 
=== Regulación ===
Liña 127:
* Enerxía física e mental.
* Mantemento do trofismo muscular.
* A testosterona regula a poboación dos receptores [[tromboxano|tromboxano A<sub>2</sub>]] en [[megacariocito]]s e [[plaqueta]]s e, por tanto, a agrupación de plaquetas en humanos. <ref name="pmid15820970">{{cita publicación | autor = Ajayi AA, Halushka PV | título = Castration reduces platelet thromboxane A2 receptor density and aggregability | publicación = QJM |volume= 98 | número = 5 |páxinas= 349–56 | año ano= 2005 | mes = May | pmid = 15820970 | doi = 10.1093/qjmed/hci054 | url = }}</ref><ref name="pmid7758179">{{cita publicación | autor = Ajayi AA, Mathur R, Halushka PV | título = Testosterone increases human platelet thromboxane A2 receptor density and aggregation responses | publicación = Circulation | volume = 91 | número = 11 | páxinas = 2742–7 | ano = 1995 | mes = June | pmid = 7758179 | url = }}</ref>
* A testosterona non aumenta os riscos de [[cáncer de próstata]]. Nas persoas sometidas a terapia de privación de testosterona, os incrementos de testosterona superiores aos niveis de castrado incrementan a rapidez de propagación dun cáncer prostático xa existente. <ref name="pmid19011298">{{cita publicación | autor = Morgentaler A, Schulman C | título = Testosterone and prostate safety | publicación = Front Horm Res | volume = 37 | número = | páxinas = 197–203 | ano = 2009 | pmid = 19011298 | doi = 10.1159/000176054 | url = }}</ref><ref>{{cita publicación | autor = Rhoden, E.L., M.A. Averbeck, and P.E. Teloken | título = Androgen replacement in men undergoing treatment for prostate cancer | publicación = J Sex Med | volume = 5 | número = 9 | páxinas = 2202–8 | ano = 2008 | doi = 10.1111/j.1743-6109.2008.00925.x | pmid = 18638000}}</ref><ref>{{cita publicación | autor = Morgentaler, A. and A.M. Traish | título = Shifting the paradigm of testosterone and prostate cancer: the saturation model and the limits of androgen-dependent growth | publicación = Eur Urol | volume = 55 | número = 2 | páxinas = 310–20 | ano = 2009 | doi = 10.1016/j.eururo.2008.09.024 | pmid = 18838208}}</ref>
* Estudos recentes mostraron resultados contraditorios sobre a importancia da testosterona no mantemento da saúde [[Aparato circulatorio|cardiovascular]]. <ref name="pmid17285783">{{cita publicación | autor = Haddad RM, Kennedy CC, Caples SM, Tracz MJ, Boloña ER, Sideras K, Uraga MV, Erwin PJ, Montori VM | título = Testosterone and cardiovascular risk in men: a systematic review and meta-analysis of randomized placebo-controlled trials | publicación = Mayo Clin. Proc. | volume = 82 | número = 1 | páxinas = 29–39 | ano = 2007 | mes = January | pmid = 17285783 | doi = 10.4065/82.1.29| url = }}</ref><ref name="pmid19464009">{{cita publicación | autor = Jones TH, Saad F | título = The effects of testosterone on risk factors for, and the mediators of, the atherosclerotic process | publicación = Atherosclerosis | volume = 207| número = 2| páxinas = 318–27| ano = 2009 | mes = April | pmid = 19464009 | doi = 10.1016/j.atherosclerosis.2009.04.016 | url = }}</ref> Porén, manter niveis normais de testosterona en homes anciáns mellora varios parámetros que se pensa que reducen o risco de enfermidades cardiovasculares, tales como o incremento da masa magra, diminución da graxa visceral, diminución do [[colesterol]] total, e o control sobre os niveis glicémicos.<ref name="pmid18488876">{{cita publicación | autor = Stanworth RD, Jones TH | título = Testosterone for the aging male; current evidence and recommended practice | publicación = Clin Interv Aging | volume = 3 | número = 1 | páxinas = 25–44 | ano = 2008 | pmid = 18488876 | pmc = 2544367 | url = }}</ref>
* En certas condicións a testosterona pode que teña un papel na regulación da resposta de "loita ou fuxida". <ref name="pmid16928375">{{cita publicación | autor = Mehta PH, Josephs RA | título = Testosterone change after losing predicts the decision to compete again | publicación = Horm Behav | volume = 50 | número = 5 | páxinas = 684–92 | an = 2006 | mes = December | pmid = 16928375 | doi = 10.1016/j.yhbeh.2006.07.001 | url = }}</ref>
* Namorarse diminúe os niveis de testosterona nos homes, pero increméntaos nas mulleres. <ref name="pmid15177709">{{cita publicación | autor = Marazziti D, Canale D | título = Hormonal changes when falling in love | publicación = Psychoneuroendocrinology | volume = 29 | número = 7 | páxinas = 931–6 | ano = 2004 | mes = August | pmid = 15177709 | doi = 10.1016/j.psyneuen.2003.08.006 | url = }}</ref> Comprobouse que cando a testosterona e as [[endorfina]]s no [[seme]] exaculado chegan á parede do [[cérvix uterino]] despois dunha relación sexual, as mulleres reciben un golpe de testosterona, [[endorfina]], e [[oxitocina]], e os homes despois do orgasmo experimentan un incremento de endorfinas e un incremento marcado nos niveis de oxitocina. <ref>{{cita publicación | pmid = 15177709 | doi=10.1016/j.psyneuen.2003.08.006 |volume=29 | número=7 | título=Hormonal changes when falling in love | añoano=2004 | mes=August | autor=Marazziti D, Canale D |páxinas=931–6}}</ref>
* Estudos recentes suxiren que os niveis de testosterona teñen un papel importante na toma de riscos durante decisións financeiras. <ref name="pmid19706398">{{cita publicación | autor = Sapienza P, Zingales L, Maestripieri D | título = Gender differences in financial risk aversion and career choices are affected by testosterone | publicación = Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. | volume = 106 | número = 36 | páxinas = 15268–73 | ano = 2009 | mes = September | pmid = 19706398 | doi = 10.1073/pnas.0907352106 | url = | pmc = 2741240 |bibcode = 2009PNAS..10615268S }}</ref><ref name="Apicella_2008">{{cita publicación | autor = Apicella CL, Dreber A, Campbell B, Gray PB, Hoffman M, Little AC | título = Testosterone and financial risk preferences | publicación = Evolution and Human Behavior | volume = 29 | número = 6 | páxinas = 384–390 | ano = 2008 | mes = November | pmid = | doi = 10.1016/j.evolhumbehav.2008.07.001 | url = }}</ref>
* A administración de testosterona fai aos homes máis egoístas. <ref name="Zak_2009">{{cita publicación | autor = Zak PJ, et al. | título = Testosterone administration decreases generosity in the ultimatum game| publicación = PLoS ONE | volume = 4 | páxinas = e8330 | ano = 2009 | pmid = | doi = 10.1371/journal.pone.0008330 | url = http://www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0008330|bibcode = 2009PLoSO...4.8330Z }}</ref>
* A paternidade tamén diminúe os niveis de testosterona nos homes, suxerindo que os cambios no comportamento e emocionais promoven o cuidado paternal.<ref>{{cita publicación | autor = Berg SJ, Wynne-Edwards KE | año ano= 2001 | título = Changes in testosterone, cortisol, and estradiol levels in men becoming fathers | url = | publicación = Mayo Clinic Proceedings | volume = 76 | número = 1| páxinas = 582–592 }}</ref>
* Nalgúns animais (as aves [[Tetraoninae|tetraoninas]] e os [[lagarto áxil|lagartos áxiles]]), os niveis altos de testosterona foron relacionados cunha redución na actividade do [[sistema inmunitario]]. <ref name="Braude_1999">{{cita publicación | autor = Braude S, Tang-Martinezb Z, Taylor GT | título = Stress, testosterone, and the immunoredistribution hypothesis | publicación = Behavioral Ecology | volume = 10 | número = 3 | páxinas = 345–350 | ano = 1999 | mes = March| doi = 10.1093/beheco/10.3.345| url = http://beheco.oxfordjournals.org/cgi/content/full/10/3/345 }}</ref><ref name="pmid11413653">{{cita publicación | autor = Olsson M, Wapstra E, Madsen T, Silverin B | título = Testosterone, ticks and travels: a test of the immunocompetence-handicap hypothesis in free-ranging male sand lizards | publicación = Proc. Biol. Sci. | volume = 267 | número = 1459 | páxinas = 2339–43 | ano = 2000 | mes = November | pmid = 11413653 | pmc = 1690810 | doi = 10.1098/rspb.2000.1289 | url = }}</ref>
 
Liña 181:
Para aproveitar a vantaxe dos seus efectos virilizantes, a testosterona (ou os antiandróxenos, segundo os casos) son a miúdo administrados a transexuais para promover o cambio de sexo.
 
Os parches de testosterona son efectivos para tratar a [[libido]] baixa nas mulleres post-menopáusicas. <ref name="Davis_2008">{{cita publicación | autor = Davis SR, Moreau M, Kroll R, Bouchard C, Panay N, Gass M, Braunstein GD, Hirschberg AL, Rodenberg C, Pack S, Koch H, Moufarege A, Studd J | título = Testosterone for low libido in postmenopausal women not taking estrogen | publicación = N. Engl. J. Med. |volume= 359 | número = 19 |páxinas= 2005–17 | año ano= 2008 | mes = November | pmid = 18987368 | doi = 10.1056/NEJMoa0707302 | url = | last12 = Moufarege | first12 = A | last13 = Studd | first13 = J | last14 = Aphrodite Study | first14 = Team }}</ref> As mulleres tamén poden usar terapias de testosterona para o tratamento ou prevención da perda de densidade ósea e masa muscular e para trataren certos tipos de depresión e estados de baixa enerxía. As mulleres baixo terapia de testosterona poden experimentar unha subida de ''peso'' sen un incremento na graxa corporal debido a cambios na densidade ósea e muscular. A maioría dos efectos indesexados da terapia de testosterona poden ser controlados con estratexias de redución de pilosidade, prevención de acne etc. Existe un risco teórico de que a terapia de testosterona poida incrementar o risco de cancro de mama ou xinecolóxico, e requírese máis investigación sobre este aspecto para definir mellor os riscos. <ref name="Davis_2008"/>
 
=== Terapia de substitución de andróxenos ===
Liña 213:
Despois dunha serie de escándalos e mala publicidade na década de 1980 (tales como o aumento do rendemento de [[Ben Johnson (atleta)|Ben Johnson]] nos [[Xogos Olímpicos de 1988|Xogos Olímpicos de Seúl 1988]]), a prohibición do uso dos esteroides anabólicos foi ratificada ou fortalecida por varias organizacións deportivas e países. Por exemplo, en 1990, a testosterona e outros esteroides anabólicos designáronse como "substancias controladas" polo [[Congreso dos Estados Unidos]], coa ''Lei de Control de Esteroides Anabólicos'' (''Anabolic Steroid Control Act'').<ref>{{cita web
|url = http://www.ussc.gov/USSCsteroidsreport-0306.pdf#search=%22Anabolic%20Steroid%20Control%20Act%20of%201990%22
|título = Anabolic Steroid Control Act| editorial = United States Sentencing Commission|año ano= 1990|urlarquivo=http://web.archive.org/web/20060507184427/http://www.ussc.gov/USSCsteroidsreport-0306.pdf#search=%22Anabolic%20Steroid%20Control%20Act%20of%201990%22|dataarquivo=2006-05-07}}</ref> O uso destas substancias vese como un problema serio no deporte moderno, especialmente tendo en conta os extremos aos que os atletas e laboratorios profesionais chegan para intentar ocultar ditos abusos.
 
=== Detección do abuso ===