Sinapomorfía: Diferenzas entre revisións

En [[cladística]], unha '''sinapomorfía''' (ou '''sinapomorfia''') ou '''estado de carácter sinapomórfico''' é un [[fenotipo|trazo]] ou característica compartida ("sinmorfía") por dous ou maís [[taxon]]s, que se pode inferir que estaba xa presente no seu [[antepasado común máis recente]], cuxos antepasados á súa vez non tiñan ese trazo.<ref name=hensteeth>{{citeCita booklibro|last=Gould|first=Steven Jay|title=Hen's Teeth and Horse's Toes|year=1983|publisher=Norton|location=New York|isbn=0-393-01716-8|page=358}}</ref> Deste modo, unha sinapomorfía é unha [[apomorfía]] que se pode observar en moitos taxons, e que se supón que se orixinou no seu último antepasado común. A palabra "sinapomorfía," acuñada polo entomólogo alemán [[Willi Hennig]], deriva do grego ''σύν'', ''syn'', con, e de ''ἀπό'', ''apo'', na distancia, e ''μορφή'', ''morphe'', forma.

* Unha sinapomorfía é un trazo compartido que se encontra en dous ou máis taxons e que se infire que apareceu no seu antepasado común máis recente, cuxos antepasados á súa vez non o posuían. Un exemplo son as ás posteriores convertidas en [[halterio]]s dos [[díptero]]s, presentes en todas as familias de moscas con ás. Ningún outro grupo de [[insecto]]s posúe estruturas similares (na orde de insectos [[Strepsiptera]] orixináronse halterios por [[evolución converxente]] en lugar das ás dianteiras). Porén, o feito de que ese trazo se encontre só en Diptera non é esencial para identificar o trazo como sinapomorfía, senón que este feito fai máis fácil a súa determinación.

* Unha [[simplesiomorfía]] é un trazo ou característica compartida que se encontra en dous ou máis taxons, pero que tamén se encontra en taxons que só están emparentados a través dun antepasado común máis remoto. A simplesiomorfía caracteriza un grupo [[parafilético]]. Un exemplo disto son os cinco dedos das patas traseiras de ratas e simios. Este carácter orixinouse moi cedo na evolución dos [[vertebrado]]s [[tetrápodo]]s e aparece noutros grupos de tetrápodos, por exemplo, en [[píntega]]s, [[lagarto]]s e [[lémur]]es. Por tanto, isto non indica que o grupo formado por ratas e simios sexa un [[clado]] coa exclusión deses outros grupos. Como se ve neste exemplo, unha simplesiomorfía é unha sinapomorfía para un grupo moi xeral (Tetrapoda, neste caso).

As sinapomorfías utilízanse para establecer as [[filoxenia|hipóteses filoxenéticas]] na análise cladística. Son datos empíricos que poden apoiar certas [[hipótese]]s de que grupos terminais forman un [[clado]] (grupo [[monofilético]]) e á vez exclúen a certos grupos. Os caracteres que son compartidos polo grupo, pero que tamén son compartidos por outros grupos terminais que descenden dun antepasado común máis recente, non poden utilizarse para excluír a eses grupos. Este último carácter pode consistir nunha [[simplesiomorfía]] ou unha [[homoplasia]].

O problema esencial é identificar a polaridade da serie de transformacións á cal pertencen varios estados de carácter, é dicir, indicar que estado de carácter é apomórfico e cal é [[plesiomórfico]]. Nos inicios da [[cladística]] utilizáronse varios criterios para polarizar series de transformacións, pero nas décadas recentes os criterios patrón baseados na comparación doutros grupos externos (''outgroup'') son os que predominan. Un grupo externo é un taxon que se considera que está fóra do grupo que se estuda. Baixo o criterio dos grupos externos, os carácter compartidos entre o grupo externo e algúns membros do grupo interno ou propio (''ingroup'') considérase que son plesiomórficos, mentres que os estados alternativos da mesma característica que son compartidos por un subconxunto do grupo interno ou propio considéranse apomórficos.

Schuh, R. T. and A. V. Z. Brower. 2009. Biological Systematics: Principles and Applications (2nd edn.). Cornell University Press, Ithaca, NY.