Lípido: Diferenzas entre revisións

[[Ficheiro:Common lipids lmaps.png|miniatura|dereita|450px|Estruturas dalgúns lípidos comúns. Na parte superior están o [[colesterol]]<ref name="isbn0-393-97378-6">{{citeCita booklibro |author=Maitland, Jr Jones |title=Organic Chemistry |publisher=W W Norton & Co Inc (Np) |year=1998 |page=139 |isbn=0-393-97378-6}}</ref> e un [[ácido graxo]], o [[ácido oleico]].<ref>Stryer ''et al.'', p. 328.</ref> No medio un [[triglicérido]] composto de cadeas [[ácido oleico|oleoíl]], [[ácido esteárico|estearoíl]], e [[ácido palmítico|palmitoíl]] unidas ao [[glicerol]]. Na parte inferior o [[fosfolípido]], [[fosfatidilcolina]].<ref name=Stryer330/>]]

Aínda que o termo lípido se usa ás veces como sinónimo de graxa, en realidade ten un significado máis amplo, xa que, propiamente falando, as graxas serían só os [[triglicérido]]s. Moitos lípidos conteñen ácidos graxos como compoñente principal (triglicéridos, fosfolípidos). Os ácidos graxos presentan unha reacción característica chamada [[saponificación]] cando os facemos reaccionar quimicamente con [[álcali]]s na que se orixinan xabóns. Os lípidos con ácidos graxos que presentan esta reacción de saponificación denomínanse saponificables.<ref>{{citeCita booklibro| author = Michelle A, Hopkins J, McLaughlin CW, Johnson S, Warner MQ, LaHart D, Wright JD| title = Human Biology and Health| publisher = Prentice Hall| year = 1993| location = Englewood Cliffs, New Jersey, USA |isbn = 0-13-981176-1| oclc = 32308337}}</ref>

Os [[ácido graxo|ácidos graxos]], ou os residuos de ácidos graxos que forman parte dos lípidos, son un grupo moi diverso de moléculas sintetizadas a partir dunha molécula inicial de [[acetil-CoA]], que se alonga con grupos de dous carbonos procedentes de moléculas de [[malonil-CoA]] ou [[metilmalonil-CoA]] mediante un proceso chamado [[síntese de ácidos graxos]].<ref name="Vancfahe">{{citeCita booklibro |author=Vance JE, Vance DE|title=Biochemistry of Lipids, Lipoproteins and Membranes |publisher=Elsevier |location=Amsterdam |year=2002|isbn=0-444-51139-3 |oclc= 51001207}}</ref><ref name="Brown">{{citeCita booklibro |editor= Brown HA|title=Lipodomics and Bioactive Lipids: Mass Spectrometry Based Lipid Analysis, Volume 432 (Methods in Enzymology) |publisher=Academic Press |location=Boston |year= 2007|isbn=0-12-373895-4 |oclc= 166624879}}</ref> Están formados por unha [[cadea hidrocarbonada]] que termina nun grupo ácido [[carboxilo|carboxílico]]; esta disposición confírelle á molécula un carácter [[anfipático]], xa que ten un extremo polar ou [[hidrófilo]] e outro non polar ou [[hidrófobo]], que é insoluble en auga. Os ácidos graxos son un dos constituíntes máis importantes dos lípidos biolóxicos, e forman parte de moitos lípidos complexos.<ref>{{cite web|title=Types of Lipids|url=http://www.news-medical.net/health/Types-of-Lipids.aspx}}</ref> A cadea carbonada, que xeralmente ten entre 4 e 24 carbonos,<ref name="isbn0-314-04467-1">{{citeCita booklibro |author=Hunt SM, Groff JL, Gropper SAS|title=Advanced Nutrition and Human Metabolism |publisher=West Pub. Co |location=Belmont, CA |year=1995 |page=98|isbn=0-314-04467-1}}</ref> pode ser saturada (todos os enlaces entre carbonos simples) ou insaturada (algún enlace dobre ou triplo), e pode levar unidos [[grupo funcional|grupos funcionais]] que conteñen [[oxíxeno (elemento)|oxíxeno]], [[nitróxeno]], [[xofre]], e [[halóxeno]]s. Os enlaces dobres da cadea poden ser de tipo ''[[isómero cis|cis]]'' ou ''[[isómero trans|trans]]'', o que a fecta á configuración e propiedades da molécula. Os dobres enlaces ''cis'' fan que a cadea do ácido graxo se dobre acusadamente, o que xoga un importante papel na estrutura e función das membranas da célula.<ref>Devlin, pp. 193–95.</ref> A maioría dos ácidos graxos naturais están na configuración ''cis'', aínda que as formas ''trans'' existen tamén nalgúns aceites e graxas naturais parcialmente hidroxenados.<ref name="pmid17263298">{{Cita publicación periódica |author=Hunter JE|title=Dietary trans fatty acids: review of recent human studies and food industry responses |journal=Lipids |volume=41 |issue=11 |pages=967–92 |year=2006 |month=November |pmid=17263298 |doi=10.1007/s11745-006-5049-y}}</ref>

Este grupo de lípidos está formado por un esqueleto cíclico básico de catro aneis chamado [[esterano]], e as distintas modificacións e adicións de grupos químicos e cadeas a este esqueleto orixinan os distintos tipos de esteroides. Os [[esterol|esterois]], como o [[colesterol]] e os seus derivados, teñen un OH no carbono 3 do esqueleto, e son un importante compoñente dos lípidos de membrana,<ref>{{Cita publicación periódica |author=Bach D, Wachtel E|title=Phospholipid/cholesterol model membranes: formation of cholesterol crystallites|journal=Biochim Biophys Acta|volume=1610 |pages=187–97 |year=2003 |doi=10.1016/S0005-2736(03)00017-8 |pmid=12648773 |issue=2}}</ref> xunto cos fosfoglicéridos e esfingomielinas. Os [[esteroide]]s, derivados da mesma estrutura de catro aneis, teñen diferentes funcións biolóxicas como [[hormona]]s e [[molécula de sinalización|moléculas de sinalización]]. Os esteroides de 18 carbonos inclúen o grupo dos [[estróxeno]]s, e os de 19 carbonos os [[andróxeno]]s como a [[testosterona]] e a [[androsterona]]. A subclase de 21 carbonos comprende os [[proxestáxeno]]s e os [[glicocorticoide]]s e [[mineralocorticoide]]s.<ref>Stryer ''et al.'', p. 749.</ref> Os [[secosteroide]]s comprenden varias formas de [[vitamina D]] e caracterízanse por ter aberto o anel B da súa estrutura básica.<ref name="pmid17161336">{{Cita publicación periódica |author=Bouillon R, Verstuyf A, Mathieu C, Van Cromphaut S, Masuyama R, Dehaes P, Carmeliet G|title=Vitamin D resistance |journal=Best Practice & Research. Clinical Endocrinology & Metabolism |volume=20 |issue=4 |pages=627–45 |year=2006 |pmid=17161336 |doi=10.1016/j.beem.2006.09.008 |url=http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S1521-690X(06)00079-0}}</ref> Outros exemplos de [[esterol|esterois]] son os [[ácido biliar|ácidos biliares]] e os seus conxugados,<ref>{{Cita publicación periódica |author=Russell DW|title=The enzymes, regulation, and genetics of bile acid synthesis|journal=Annual Review of Biochemistry |volume=72 |pages=137–74 |year=2003|doi = 10.1146/annurev.biochem.72.121801.161712 |pmid=12543708}}</ref> que nos mamíferos son derivados oxidados do colesterol e sintetízanse no [[fígado]]. Os equivalentes nas plantas son os [[fitosterol|fitosterois]], como o [[beta-sitosterol|β-sitosterol]], [[estigmasterol]], e [[brassicasterol]]; este último composto tamén se usa como [[biomarcador]] para o crecemento das [[alga]]s.<ref>{{Cita publicación periódica |author=Villinski JC, Hayes JM, Brassell SC, Riggert VL, Dunbar RB|year=2008|title=Sedimentary sterols as biogeochemical indicators in the Southern Ocean |journal=Organic Geochemistry |volume=39 |issue=5 |pages=567–88 |doi=10.1016/j.orggeochem.2008.01.009}}</ref> O esterol predominante nas membranas celulares dos fungos é o [[ergosterol]].<ref name="isbn1-4051-3066-0">{{citeCita booklibro |author=Deacon J|title=Fungal Biology |publisher=Blackwell Publishers |location=Cambridge, MA |year=2005 |page=342 |isbn=1-4051-3066-0}}</ref>

* {{citeCita booklibro |author=Bhagavan NV|title=Medical Biochemistry |publisher=Harcourt/Academic Press |location=San Diego |year=2002 |isbn=0-12-095440-0|url=http://books.google.com/?id=vT9YttFTPi0C&printsec=frontcover}}

* {{citeCita booklibro |author=Devlin TM|title=Textbook of Biochemistry: With Clinical Correlations |edition=4th |publisher=John Wiley & Sons |location=Chichester |year=1997 |isbn=0-471-17053-4}}

* {{citeCita booklibro |author=Stryer L, Berg JM, Tymoczko JL|title=Biochemistry |publisher=W.H. Freeman |location=San Francisco |edition=6th |year=2007|isbn=0-7167-8724-5}}

* {{citeCita booklibro |author=Van Holde KE, Mathews CK|title=Biochemistry |publisher=Benjamin/Cummings Pub. Co |location=Menlo Park, Calif |edition=2nd |year=1996|isbn=0-8053-3931-0}}