Precursores: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición
Sen resumo de edición
Liña 1:
{{fusión desde|Os Precursores}}{{Sen notas}}
 
[[Ficheiro:Santiago, Casa de Murguía 01-01.JPG|miniatura|Placa na casa que viviu Manuel Murguía.]]
{{Atención|1=Cómpre aclarar se o artigo trata dos precursores en xeral (daquela o título debería ser '''[[precursores]]''', sen artigo) ou do libro de Murguía (daquela o título debería ser '''''[[Los precursores]]''''').|data=abril de 2015}}
Denomínanse como '''''Os precursores''' son'' aqueles escritores que desenvolvendesenvolveron a súa actividade literaria entre os anos 1833 e 1863. Son as voces ilustradas e patrióticas dos galegos que denuncian a situación da lingua e a cultura galegas.{{Cómpre referencia}} A súa temática é máis próxima ao realismo xa que primordialmente reflicten acontecementos que lles toca vivir a eles e aos do seu redor. Reciben este nome por cumpriren o papel de iniciadores da literatura galega e o renacemento da súa cultura. Os precursores desenvolverondesenvolven órganos xornalistas na lingua galega e así preparanprepararon o terreo para a chegada do Rexurdimento pleno. Os ilustrados máis destacables foron [[Nicomedes Pastor Díaz]], [[Xoán Manuel Pintos]] (escritor de ''[[A gaita gallega (libro)|A gaita gallega]]'', primeira obra escrita do século XIX), [[Francisco Añón]], [[Xosé María Posada]], [[Xosé García Mosquera]] e [[Alberto Camino]].
{{wikificar}}{{sen referencias}}
'''Os precursores''' son aqueles escritores que desenvolven a súa actividade literaria entre os anos 1833 e 1863. Son as voces ilustradas e patrióticas dos galegos que denuncian a situación da lingua e a cultura galegas.{{Cómpre referencia}} A súa temática é máis próxima ao realismo xa que primordialmente reflicten acontecementos que lles toca vivir a eles e aos do seu redor. Reciben este nome por cumpriren o papel de iniciadores da literatura galega e o renacemento da súa cultura. Os precursores desenvolveron órganos xornalistas na lingua galega e así preparan o terreo para a chegada do Rexurdimento pleno. Os ilustrados máis destacables foron [[Nicomedes Pastor Díaz]], [[Xoán Manuel Pintos]] (escritor de ''[[A gaita gallega (libro)|A gaita gallega]]'', primeira obra escrita do século XIX), [[Francisco Añón]], [[Xosé María Posada]], [[Xosé García Mosquera]] e [[Alberto Camino]].
 
[[Manuel Murguía]] (1833-1923) non destacou como escritor en galego{{Cómpre referencia}} pero foi unha das figuras máis importantes deste período de cambio en Galiza. Foi un dos mellores defensores do galego e sentousenta as bases que permiten definir a Galiza como nación.{{Cómpre referencia}} En 1886 publicoupublica o libro ''Los Precursores'', obra na que fai unha descrición de varios personaxes da vida cultural galega, como Antolín Faraldo, Aurelio Aguirre, Leonardo Sánchez Deus, Félix Moreno Astray, Eduardo Pondal, Antonio Cendón, Rosalía de Castro, Serafín Avendaño e por último, Benito Vicetto. Este concede a esta xeración de [[1846]] o “descubrimento” de Galicia. “Había por aquel entonces escritores que ensalzaban la hermosura de nuestras catro provincias, que las defendían con color de los agravios de los que eran víctimas, que interrogaba a su pasado, que trataban de infundir un novo espíritu en este pueblo, a la sazón más que muerto.” Murguía situaba a Antolín Faraldo como un dos máis importantes porque tiña unha reflexión sistemática e ordenada. Estes fundaron periódicos con cabeceiras como: “El Centinela de Galicia y El Iris de Galicia”. Reivindican a recuperación da unidade galega e queren unha única provincia, cousa que non se cumpre pola subdivisión de provincias.
 
=== Contexto histórico ===
 
No século XIX xorde un movemento de carácter filolóxico e literario baseado na defensa do galego como lingua literaria, chamado Rexurdimento. Ocorreron acontecementos inaugurais como os [[Xogos Florais]] na Coruña (1861) e a publicación de ''[[Cantares gallegos]]'' (1863) escrito por Rosalía de Castro, que foi a primeira obra escrita en galego na súa totalidade. A aparición deste fenómeno está relacionada as ideoloxías galeguistas da época ([[provincialismo]] e [[Rexionalismo galego|rexionalismo]]). Está marcado tamén pola creación das primeiras gramáticas e dicionarios. Os Xogos Florais tiñan como obxectivo fomentar a [[literatura galega]] e tiveron unha importante influencia na cultura de Galiza xa que defendían a pervivenasupervivencia do idioma. Neles premiábase a mellor obra escrita en galego. Coa [[Guerra da Independencia contra os franceses]] aumenta o sentimento de identidade galega e sae a palestra a primeira promoción galeguista ( a cabeza de Antolín Faraldo). Anos máis tarde, Galiza érguese despois de catro séculos, recuperando o galego como idioma literario, cultural e histórico.{{Cómpre referencia}}
 
En canto as orixes deste movemento podemos sinalar os intelectuais [[FreiFrai Martín Sarmiento]], o [[Padre Feixoo]] e [[Padre Sobreira]]. Estes demostraron unha preocupación polo ostracismo ao que estaba sometida a lingua galega.
 
=== Os poetas precursores de Manuel Murguía ===
 
{| class="wikitable"
|-
Liña 22:
| [[Aurelio Aguirre]] || Santiago,1833 - A Coruña,1858 || ''Ensayos poéticos'', ''Poesías selectas''
|-
| [[Eduardo Pondal]] || Ponteceso, 1835 - A Coruña,1917 || ''[[Queixumes dos pinos]]'', ''[[Os Eoas]]''
|-
|[[Rosalía de Castro]] || Santiago de Compostela,1837 - Padrón,1885 || ''[[Cantares gallegos]]'', ''[[Follas novas]]''
Liña 36:
|[[Serafín Avendaño]] || Vigo,1838 - Valladolid,1916 || colaborou na revista ''Blanco y Negro''
|}
 
== Véxase tamén ==
=== Bibliografía ===
*[[Francisco Fernández del Riego|Fernández del Riego, Francisco]] (1987): ''Historia da literatura galega''. Vigo, [[Ed. Galaxia]]. Páx. 307.
*[[Dolores Vilavedra|Vilavedra, Dolores]] (coord.) (1995-2000) (3 vols.): ''Diccionario da Literatura Galega'', Vigo, [[Ed. Galaxia]].
*Murguía, Manuel: (1886): ''Los precursores''.
*[http://diadasletrasgalegas.galiciadigital.com/ http://diadasletrasgalegas.galiciadigital.com/]
 
[[Categoría:Precursores do Rexurdimento]]