Xogos florais: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
Sen resumo de edición |
||
Liña 2:
Os '''''Xogos Florais''''' son encontros literarios nos que diversos autores presentan obras ou composicións, onde ademais dunha finalidade literaria, tiveron o obxectivo de espertar o sentimento galego, defender os seus ideais e atender as necesidades sociais, polo que representan o inicio oficial do [[Rexurdimento]] das [[Literatura galega|Letras Galegas]].
==Orixe e antecedentes==
===Roma (173 AC – Caída do imperio romano)===
Recibiron o nome de [[Ludi Floreales]], naceron como parte do seu calendario de ludi, ou celebracións que se ían facendo ao longo do ano. Actividades periódicas que co paso do tempo acumuláronse ata 66 días ao ano. Non obstante, estes xogos nos cales os poetas romanos competían entre si, instituídos no 173 antes de Cristo, pasaron ao esquecemento tras a caída do [[Imperio Romano|Imperio]].
===Francia - Toulouse===
Poucos datos existen para poder estabelecer cando se
Os galardóns representaban flores:
Liña 18:
O dato curioso é que estes Xogos, primeiramente costeados con diñeiro publico, acadaron un maior esplendor cando unha dama francesa cedeu o seu patrimonio coa finalidade de que se celebrasen cada ano.
===Barcelona===
Fundados no ano 1393 e costeados polo Rei, foron celebrados tomando a base dos franceses, mais perderanse por mor dos acontecementos da época como a guerra e a [[Peste Negra|Peste]].
Os Xogos foron recuperados no ano 1859, o máis representativo foi o lema baixo o que se celebraron, o “Patri, Fides, Amor”, que representaba os tres premios máis importantes dos que constaba o certame: a Flor Natural, premio de honra ao mellor poema amoroso; a Rosa de ouro, ao mellor poema patriótico, e a Violeta de ouro e prata ao mellor poema relixioso. A recuperación dos Xogos cataláns e o seu gran apoio social e político
A imitación destes convocáronse tamén en Valencia e Granada. Os Xogos Florais foron populares a comezos do [[século XVII]], en tempos de [[Miguel de Cervantes]] e [[Lope de Vega]].
===Precursores
Moito antes da celebración oficial duns Xogos Florais, existían xa en Galiza certames organizados por mosteiros, universidades e municipios (séculos XVII e XVIII) co gallo da canonización duns santos, matrimonio dun rei, a memoria dun fundador...
As herdeiras destes certames foron as [[Festas Minervais] que nas décadas dos anos 50 e 60, convertíronse nunha grande actividade literaria, promotora da lingua e literatura galega e que axudaron á resistencia cultural fronte o [[franquismo]].▼
▲As herdeiras destes certames foron as [[Festas Minervais] que nas décadas dos anos 50 e 60, convertíronse nunha grande actividade literaria, promotora da lingua e literatura galega e que axudaron á resistencia cultural fronte o [[franquismo]].
==Xogos Florais
===A Coruña==
{{Artigo principal|Xogos Florais da Coruña}}
Foron impulsados polo mesmo espírito romántico que impulsou os cataláns, celebrados o 2 de Xulio de 1861, a instancias dos escritores [[Benito Vicetto]] e os irmáns Antonio e Francisco María de la Iglesia, baixo o patrocinio de Juana de Vega e costeados
Premios
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
===Pontevedra===▼
Pouco tempo despois dos celebrados na Coruña, celebráronse os primeiros Xogos Florais de [[Pontevedra]] o 11 de agosto de 1861. O tribunal foi formado por sete xuíces mantedores, sendo cada un, dunha das sete cidades máis importantes da Galiza (Santiago, Coruña, Vigo, Ourense, Ferrol, Lugo e Tui).▼
▲==Pontevedra==
▲Pouco tempo despois dos celebrados na Coruña, celebráronse os primeiros Xogos Florais de [[Pontevedra]] o 11 de agosto de 1861. O tribunal foi formado por sete xuíces mantedores, sendo cada un, dunha das sete cidades máis importantes da Galiza (Santiago, Coruña, Vigo, Ourense, Ferrol, Lugo e Tui).
Dentro dos premios outorgados, destacou ''A noite de Xan Xoán'' de [[Francisco Fernández Anciles]] e a composición ''A la Patria'' de [[Antonio Corzo y Barrera]]. O accésit foi adxudicado a [[Vicente Gregorio Aspa]] pola lectura da súa ''Oda a la Patria''. Tamén foron premios [[Ricardo Aparicio y Soriano]], [[Luís María de Urcullu]] e [[Luís Rodríguez Seoane]].
Copiando a idea coruñesa, Pontevedra elaborou o chamado ''Álbum de las composiciones premiadas en los Juegos Florales de Pontevedra en la noche del 11 de Agosto de 1861''. Outras edicións destacábeis dos Xogos en Pontevedra foron as dos anos 1880, 1882, 1884 e 1886.
===Santiago===▼
▲==Santiago==
A cidade do apóstolo, tras a súa tradición cos certames das [[Festas Minervais]], celebrou no ano 1875 unha nova edición de Xogos Florais no que interviron figuras moi destacadas como [[Manuel Murguía]], [[Valentín Lamas Carvajal]] e [[Salvador Golpe Varela]]. Neste certame participou e foi premiado [[Ramón María del Valle-Inclán e Bermúdez]], pai de Ramón Valle Peña, máis coñecido no mundo literario como [[Ramón María del Valle-Inclán]].
===Ourense===▼
▲==Ourense==
Realizados por primeira vez o día 8 de outubro de 1876 na cidade das Burgas, serviron para celebrar o segundo centenario do nacemento de [[Benito Jerónimo Feijóo y Montenegro]].
O certame constou de catro premios: O primeiro, que constaba de catro mil reais, era para o que escribise o mellor «Estudio crítico das obras do [[P. M. Fray Benito Feijóo]]». O segundo, dotado con mil reais, para o autor da mellor e máis completa biografía do mesmo. O terceiro, consistente nunha Rosa de Ouro, sería para a mellor oda en castelán, que festexou ao pai Feijóo como filósofo. O último premio consistía nun Pensamento de Ouro e Prata, e estaba reservado para o autor da mellor poesía (en galego) dedicada
O primeiro de outubro o xurado reuniuse no salón do Instituto de Segunda Enseñanza para examinar os textos “inéditos e orixinais” presentados ao Certame. Nese mesmo acto chegouse á determinación de invalidar os traballos presentados ao premio da mellor biografía, xa que ningún dos presentados reunía os requisitos exixíbeis.
O día do certame unicamente foron entregados os premios poéticos, concedendo o Pensamento de Ouro e Prata á poesía ''A Galicia'', de Valentín Lamas Carvajal. A Rosa de Ouro foi outorgada a [[Emilia Pardo Bazán]], pola súa ''Oda a Feijóo''.
===Vigo=== ▼
Datan do 24 de
▲==Vigo==
▲Datan do 24 de junio de 1883. O discurso de apertura foi pronunciado por Manuel Fernández de Herba e finalizado este, nomeouse aos poetas laureados. Recibiu a Flor Natural [[José María Ortega Morejón]], polo seu poema ''Numancia''. O resto dos premios distribuíronse da seguinte forma:
O poeta [[Benito Losada]] foi galardoado coa Escribanía e a Pluma de Prata pola súa lenda ''A estrela de Vera''. A Copa de prata foi entregada ao poeta [[Daniel Balaciart y Formo]] pola súa composición ''A las Glorias de la Marina Española''. A Coroa de Loureiro de Prata e Ouro foi para [[Manuel Martínez González]] polo seu romance ''Fernán Pérez Churruchao''.
Por outra banda, o xurado decidiu premiar ao poeta vigués, [[Nicolás Taboada Fernández]], pola súa composición ''A Vigo'' cunha copa de prata cicelada . Outros poetas premiados foron [[Manuel Diego Santos]], por ''Al trabajo''; [[Juan Pastor Aycart]] ou [[Manuel Comellas]], pola súa obra poética ''A Galicia''. O ano anterior, este mesmo poeta, fora laureado na Coruña co poema ''Cidade de cristal''.
===Betanzos===▼
▲==Betanzos==
A primeira edición tivo lugar en agosto de 1886, mais debido á escasa difusión a data incial foi posposta. Por outra banda, das oito categorías que había nun principio, máis da metade quedaron baleiras. Fronte a esta falta de tempo e o apuro do realización do certame, houbo diversas críticas, especialmente dos políticos locais.
De todos modos, o certame foi realizado con esmero o día de 17 no edificio do [[Arquivo de Galiza]]. O xurado estaba presidido por [[Daniel Suárez]] e os secretarios eran [[Antonio de la Iglesia]], [[José María Montes]] e [[Salvador Golpe]].
Entre os premiados destacan [[Enrique Labarta Pose]] coa Flor Natural e diploma de suscriptor polo poema ''¡Probe Jan! ¡probe Janiño! ¡probe gaitero de Bayo!''; [[Eduardo Pato y Martínez]],por ''Primavera'' e [[Manuel Amor Meilán]] pola poesía titulada ''Galicia''. Tamén foron laureados autores como [[Rogelio Cibeira]] ou novamente Enrique Labarta Pose por unha categoría humorística sobre temas de baile. Na modalidade da mellor lenda dedicada á Virxe o premiado foi [[Eladio Rodríguez González]], pola lenda ''O Puzo d'o Lago''.
Do mesmo modo que A Coruña publicou o seu ''Album de la Caridad'' e Pontevedra o ''Álbum de las composiciones premiadas'', Betanzos publicou ''Galicia: revista regional'', que dirixía Andrés Martínez Salazar.
Ademais desta, tamén son importantes as edicións de 1887 e 1901, entre outras.
===Tui===▼
Celebrados en
▲==Tui==
▲Celebrados en xunio de 1891, este certame provocou un grande impulso na concienciación da identidade galega, tanto no ámbito social coma no político. Nesta data o [[Rexurdimento]] xa era unha realidade é os Xogos contribuíron a un maior recoñecemento público da lingua e literatura galegas, sendo considerados ''o primeiro acto público desenvolvido integramente en galego''<ref>Seca, Xoan: "Os Xogos Florais celebrados no Teatro Principal de Tui o 24 de xuño de 1891, constituíron o primeiro acto público desenvolvido integramente en galego".http://galegodaestacion.blogspot.com.es/2014/02/os-xogos-florais-artigo-completo.html</ref>.
No acto participaron, entre outros, os grandes representantes do [[rexionalismo]] naquela época como [[Manuel Murguía]], destacado polo seu discurso enaltecedor da nacionalidade galega, [[Alfredo Brañas]], [[Salvador Cabeza de León]], [[José Tarrío]], [[Juan Barcia Caballero]] ou [[Manuel Carlos Vidal Rodríguez]].
Premiados:
* [[Eladio Rodríguez]] recibiu a "Rosa Natural" pola súa composición ''Desperta''.
* [[Martín Diez Spuch]] foi galardonado coa "Rama de roble" pola súa composición ''O Derradeiro Trovador''.
Liña 94 ⟶ 97:
* [[Filomena Dato Muruais]] gañou o "clavillo" pola sua composición ''O gaiteiro de Xixón''.
===Lugo===▼
Aínda que non se sabe con claridade a data en que se iniciaron, suponse que foi na
▲==Lugo==
▲Aínda que non se sabe con claridade a data en que se iniciaron, suponse que foi na decada dos 70 do século XIX. Os Xogos Florais de Lugo son aínda un misterio historiográfico, practicamente nada é o que se sabe de eles. Hai noticia da celebración de [[Floralias]] en Lugo no 1894 e 1896, promovidos por [[Manuel Becerra]] e pénsase que a idade de ouro destes certames foi entre 1870 e 1918 aproximadamente. Cómpre destacar tamén que os xogos adoitaban celebrarse no marco das [[festas do San Froilán]].
Filomena Dato Muruais, famosa poeta da época, foi mantedora dos Xogos Florais lucenses (co incentivo de proclamar e reclamar os dereitos da muller a través dun discurso que tivo repercusión na época)
Nos Xogos de 1891 os poetas A.J. Pereira e L.González gañaron o premio e o accésit.
==Bos Aires==▼
▲=Bos Aires=
En 1968 a colectividade galega de [[Bos Aires]] organiza,aproveitando a celebración do [[Día Nacional de Galiza]], os Xogos Florais do Idioma Galego.
Constaban de 4 premios (“Rosalía”, “Pondal”, “Rañas” e “Cornide”), e foron organizados por Manuel Puente. O seu mantedor foi Xosé Luís Méndez Ferrín.
Os principais poetas premiados foron Celso Emilio Ferreiro, Xosé Sesto López e Manuel María Fernández Teixeiro.
Estes xogos non so tiñan unha intención literaria, senón que tamén eran un “enfrontamento” á tiranía brutal que sufría Galiza dende había 30 anos, e unha denuncia da perda da identidade galega por causa da castelanización (tamén un dos principais obxectivos do [[Centro Gallego de Bos Aires]]).
Os Xogos foron un chamamento a todos os galegos do mundo para defender a propia terra, seguir promovendo esta tradición e continuar coa labor iniciada no Rexurdimento.
==Xogos galego-portugueses==▼
▲=Xogos galego-portugueses=
As conexións galego-portuguesas vense reflectidas neste entorno, coa celebración en distintas localidades lusas dos Xogos Florais galego-portugueses. Algunha das edicións con máis repercusión foi a de [[Guimarães]] en 1958, na que foi premiado o galego [[Xosé María Álvarez Blázquez]].
Neste aspecto, nos anos 20, destacou a figura de [[Alfredo Guisado]], quen fomentou as relacións entre portugueses e nacionalistas galegos, intervindo en varias publicacións galegas e portuguesas e mostrando un grande apoio á celebración destes Xogos.▼
▲Neste aspecto, nos anos 20, destacou a figura de [[Alfredo Guisado]], quen fomentou as relacións entre portugueses e nacionalistas galegos, intervindo en varias publicacións galegas e portuguesas e mostrando un grande apoio á celebración destes Xogos.
Actualmente seguen a celebrarse estes certames en distintos lugares de Galiza, en case tódalas localidades mencionadas anteriormente e mantendo sempre o mesmo espírito que motivou o seu nacemento, a defensa e protección da lingua e literatura galegas.
==Notas==▼
▲=Notas=
{{Listaref}}
==Véxase tamén==▼
=== Bibliografía ===▼
▲=Véxase tamén=
{{Smallcaps|Galego da estación - Xogos Florais}}. Blog online: http://galegodaestacion.blogspot.com.es/2014/02/os-xogos-florais-artigo-completo.html▼
▲=Bibliografía=
* {{Smallcaps|[[José López Cortón|López Cortón, José]]}} (ed.): ''Album de la caridad: Juegos Florales de La Coruña en 1861: seguido de un mosaico poético de nuestros vates gallegos contemporáneos'', Giner, 1989
* {{Smallcaps|[[Javier Serrano Alonso|Serrano Alonso, Javier]]}}: ''Lucus Fulget : as festas literarias nos sanfroiláns finiseculares (1899-1901)'', Concello de Lugo, 2010.
* {{Smallcaps|[[Ramón Otero Pedrayo|Otero Pedrayo, Rámon]]}}: ''Xogos froraes do idioma galego en Buenos Aires: agosto de 1968''. Buenos Aires, [[Revista Nós]], 1969.
* {{Smallcaps|[[José Domingo Vales Vía|Vales Vía, José Domingo]]}}: ''Anuario brigantino'', nº 32, ''Juegos florales de Galicia (I)'', 2009, páxs. 433-463.
* {{Smallcaps
* {{Smallcaps|[[Petar Petrov]], [[Pedro Quintino de Sousa]], [[Roberto López-Iglésias Samartim]] e [[Elias J. Torres Feijó]]}} (eds.): ''Avanços em Literaturas e Culturas Africanas e em Literatura e Cultura Galegas'', Santiago de Compostela-Faro, Associação Internacional de Lusitanistas (AIL) , Através Editora, 2012.
* {{Smallcaps|[[Real Academia Galega]]}}. Dispoñíbel en liña en: http://realacademiagalega.org/ <sup>Que páxina ou publicación concreta da RAG?</sup>
=== Ligazóns externas ===
▲
[[Categoría:Premios e certames literarios de Galicia]]
| |||