Revisión como estaba o 2 de marzo de 2015 ás 10:02 editar Miguelferig (conversa \| contribucións) 241.924 edicións m →‎Características ← Edición máis vella		Revisión como estaba o 18 de abril de 2015 ás 18:23 editar desfacer Xoio (conversa \| contribucións) 35.622 edicións ampliación Edición máis nova →
Liña 1: {{1000}} {{Taxobox \| name = Mamíferos<br>''Mammalia'' \| fossil_range = ~~225–0~~ Ma[[triásico]] ~~(Kemp)~~final ou– ~~167–0 Ma (Rowe)~~[[holoceno\|actualidade]] \| image = Mammal Diversity 2011.png \| image_caption = Exemplos de varias ordes de mamíferos. Liña 28: }} Os '''mamíferos''' ('''''Mammalia''''') son unha [[clase (bioloxía)\|clase]] de [[amniotas]] que se caracterizan pola súa [[homeotermia]]. Distínguénse de outros amniotas, como o son os réptiles e as aves, pola mandíbula inferior formada por un único [[óso]], o [[dentario]], por tres ósos medios [[Cadea de ósos do oído\|na cadea de ósos o oído]], por dentes moi especializados, pola presenza dun [[padal secundario]], pola de [[Pelo\|pelaxe]], un [[olfacto]] moi desenvolvido, polo seu [[neocórtex]] e pola produción de [[leite]] das [[femia]]s para alimentar ás suas crías. O cerebro dos mamíferos regula a tempratura corporar e o [[sistema circulatorio]], incluído o [[corazón]]. Os mamíferos abranguen aos animais máis grandes do planeta, as baleas [[Balaenopteridae\|roquais]], así como os máis intelixentes ou con maior capacidade cognitiva; como son os [[elefante]]s, algúns [[primate]]s e [[cetáceo]]s. Antomicamente, o corpo é de catro patas adaptadas aos medios terrestres, mais algúns mamíferos están adaptados á vida mariña, arbórea, no aire ou sobre dúas pernas. O grupo máis grande de mamíferos, os [[Eutheria\|placentais]] teñen [[placenta]] e alimentan as crias despois do remate do empreñe. O tamaño dos mamíferos vai de tan só 30 ou 40 milímetros a 33 metros de longo. A ciencia que estuda os mamíferos denomínase [[terioloxía]]. Liña 96: === Taxonomía === Os mamíferos viventes na actualidade pódense agrupar en dúas subclases principais: * Subclase ''[[Prototheria]] ~~(ou [[Monotremata]])~~'': con reprodución ovípara e as glándulas mamarias aínda non desenvolvidas por completo; 4 especies en 3 xéneros, 2 familias e 1 orde, a dos ''[[Monotremata]]''. * Subclase ''[[Theria]]'': os mamíferos non ovíparos; subdivídense en dúas infraclases: Infraclase ''[[Metatheria]]'' (ou ''[[Marsupialia]])'': reprodución vivípara, pero sen placenta ou con ela moi reducida; 270 especies, 77 xéneros, 16 familias, 1 orde. Infraclase ''[[Eutheria]]'' (ou ''[[Placentalia]]''): xa con produción vivípara placentaria e coas glándulas mamarias plenamente desenvolvidas; 4.000 especies, 970 xéneros, 112 familias, 18 ordes. === Ordes === Segundo a obra máis aceptada actualmente polos [[terioloxía\|teriólogos]], o ''[[Mammal Species of the World]]'', a clase comprende as seguintes ordes:<ref>Wilson & Reeder (2005): [http://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp ''Mammal Species of the World].</ref> ;<big>Clase ''Mammalia''</big> * '''Subclase ''[[Prototheria]]''''' ** Orde ''[[Monotremata]]'' * '''Subclase ''[[Theria]]'' Infraclase ''[[Marsupialia]]'' * Magnorde ''[[Ameridelphia]]'' ** Orde ''[[Didelphimorphia]]'' Orde ''[[Paucituberculata]]'' * Magnorde ''[[Australidelphia]]'' ** Orde ''[[Microbiotheria]]'' Orde ''[[Notoryctemorphia]]'' Orde ''[[Dasyuromorphia]]'' Orde ''[[Peramelemorphia]]'' Orde ''[[Diprotodontia]]'' Infraclase ''[[Placentalia]]'' * Superorde ''[[Afrotheria]]'' Orde ''[[Tubulidentata]]'' Orde ''[[Sirenia]]'' Orde ''[[Afrosoricida]]'' Orde ''[[Macroscelidea]]'' Orde ''[[Hyracoidea]]'' Orde ''[[Proboscidea]]'' * Superorde ''[[Xenarthra]]'' ** Orde ''[[Cingulata]]'' Orde ''[[Pilosa]]'' * Superorde ''[[Euarchontoglires]]'' ** Orde ''[[Scandentia]]'' Orde ''[[Dermoptera]]'' Orde ''[[Primates]]'' Orde ''[[Rodentia]]'' Orde ''[[Lagomorpha]]'' * Superorde ''[[Laurasiatheria]]'' ** Orde ''[[Erinaceomorpha]]'' Orde ''[[Soricomorpha]]'' Orde ''[[Chiroptera]]'' Orde ''[[Pholidota (animal)\|Pholidota]]'' Orde ''[[Carnivora]]'' Orde ''[[Perissodactyla]]'' Orde ''[[Artiodactyla]]'' ** Orde ''[[Cetacea]]'' Modernos investigadores, como Montgelard, Catzeflis e Douzery, en 1997, reunen nun [[clado]], o dos ''[[Cetartiodactyla]]'', as clásicas ordes dos ''Cetacea'' e os ''Artiodactyla''.<ref name=W>[http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=370511 ''Cetartiodactyla''] no [[WoRMS]].</ref> O ''[[World Register of Marine Species]]'' dalle aos ''Cetartiodactyla'' a categoría de [[orde (bioloxía)\|orde]], polo que habería que considerar aos cetáceos e aos artiodáctilos como [[orde (bioloxía)\|subordes]].<ref name=W/> Pola súa parte, a ''Animal Diversity Web'' outorga a este grupo a categoría de [[orde (bioloxía)\|superorde]], incluído as ordes de cetáceos e artiodáctilos.<ref> [http://animaldiversity.ummz.umich.edu/accounts/Cetartiodactyla/classification/ ''Cetartiodactyla''] en ADW.</ref> === Filoxenia === ==== Relacións filoxenéticas ==== ,_______ ''[[Morganucodonta]]'' + \| Liña 107 ⟶ 158: \|___\|___ ''[[Multituberculata]]'' + \| \| ,__ ''[[Metatheria]]'' ~~(marsupiales)~~ \|___ ''[[Theria]]''___\| \|__ ''[[Eutheria]]'' ==== Árbore filoxenética ==== Cladograma,<ref name=Liaoconodon2011>[http://www.nature.com/nature/journal/v472/n7342/full/nature09921.html?WT.ec_id=NATURE-20110414#/supplementary-information]Meng ,Wang e Li. Transitional mammalian middle ear from a new Cretaceous Jehol eutriconodont. Nature. Vol 472, 7342. páx 181–185. 2011.</ref> con mamíferos, grupo Mammalia, como principal. Liña 117 ⟶ 168: <center> {{clade \|label1=''[[Mammaliaformes]]'' \|1={{clade \|1=''[[Morganucodontidae]]'' \|2={{clade \|1=''[[Docodonta]]'' \|2={{clade \|1=''[[Haldanodon]]'' \|label2='''''Mammalia''''' \|2={{clade \|1=''[[Australosphenida]]'' (inclúe ''[[Monotremata]]'') \|2={{clade \|1=''[[Fruitafossor]]'' Liña 132 ⟶ 183: \|1={{clade \|1=''[[Haramiyavia]]'' \|2=''[[Multituberculata]]'' }} \|2=''[[Tinodon]]'' \|3=''[[Eutriconodonta]]'' (inclúe a ''[[Gobiconodonta]]'') \|4=''[[Trechnotheria]]'' (inclúe ''[[Theria]]'') }} }} Liña 163 ⟶ 214: == Véxase tamén == {{Commons\|Category:Mammalia}} * [[Lista dos mamíferos de Galicia]]▼ === Bibliografía === * {{Cita libro\| autor =Yosy Cartelle e Juan Ignacio Díaz d'a Silva\| título =Guía dos mamíferos de Galicia\| ano =2007\| publicación =A Coruña: Baía Edicións\| id = ISBN 978-84-96893-20-7}} * Wilson, D. E. & D. M. Reeder, editors (2005): [http://www.departments.bucknell.edu/biology/resources/msw3/browse.asp ''Mammal species of the world: a taxonomic and geographic reference'']. Third edition. The Johns Hopkins University Press. Baltimore, Maryland, USA. ISBN 0-8018-8221-4. === Outros artigos === ▲* [[Lista dos mamíferos de Galicia]] * [[Terioloxía]] [[Categoría:Mamíferos\| ]]

Mamíferos: Diferenzas entre revisións