Bangladesh: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
m Bot - formateo de números según Wikipedia:libro de estilo |
||
Liña 24:
| fundación_fitos = • Declarada<br /> • Recoñecida
| fundación_datas = de [[Paquistán]]<br />[[26 de marzo]] de [[1971]]<br />[[16 de decembro]] de [[1971]]
| superficie = 147
| superficie_posto = 94
| superficie_auga = 6,4%
Liña 31:
| poboación = 150 039 000
| poboación_posto = 8
| poboación_densidade = 1
| PIB = US$ 303
| PIB_ano = 2005
| PIB_posto = 31
| PIB_per_cápita = 1
| IDH = 0,530
| IDH_ano = 2006
Liña 54:
As fronteiras da moderna Bangladesh foron delimitados durante a [[Partición de Bengala (1947)|Partición de Bengala]] e a [[Partición da India|India británica]] en 1947, cando a rexión se converteu nunha rexión do estado de [[Paquistán]]. Debido á exclusión política, á discriminación étnica e lingüística, á dominación económica polo estado de Paquistán e a unha combinación de axitacións populares, o [[nacionalismo]] e a [[desobediencia civil]] conduciron á [[Guerra de Liberación de Bangladesh]] en 1971, que resultou na separación e [[independencia]] mediante a formación do estado de Bangladesh. Despois da independencia, o novo estado proclamou unha [[democracia]] multipartidista secular. O país afrontouse dende entón á pobreza, á fame, á inestabilidade política e a numerosos golpes militares. A restauración da democracia en 1991 foi seguida dun relativo período de calma e progreso económico.<ref>{{cita web |url= http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/COUNTRIES/SOUTHASIAEXT/0,,contentMDK:21421907~pagePK:146736~piPK:146830~theSitePK:223547,00.html|título= Bangladesh: Strategy for Sustained Growth|dataacceso= 19 de marzo de 2010 |autor= Banco Mundial|data= 2007|obra= World Bank.org|lingua=inglés}}</ref>
Bangladesh é unha [[república parlamentaria]] cun parlamento electo chamado [[Jatiyo Sangshad]]. Cunha poboación de máis de [[Demografía de Bangladesh|160 millóns de persoas]] nun territorio de 147
Bangladesh é considerada unha [[Próximos once|economía dos próximos once]]. De acordo coas [[Nacións Unidas]] no 2010, o país fixo a comezos do século XXI grandes esforzos de desenvolvemento humano, incluíndo significativos progresos nas áreas de igualdade de xénero, educación primaria universal, apoio á muller, redución do crecemento da poboación, produción de comida, saúde e enerxías renovables.<ref>United Nations Development Programme in Bangladesh: ''[http://www.undp.org.bd/info/events.php?newsid=734 HDR 2010 recognises Bangladesh's great progress over time]''. 5 de novembro de 2010. Consultado o 25 de outubro de 2012.</ref><ref>{{cita novas |título=Meeting Millennium Development Goals |url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/8548923.stm |publisher=BBC News |dataacceso=25 de outubro de 2012}}</ref><ref>{{cita novas |título=Ban lauds Bangladesh’s progress on women’s and children’s health |url=http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=40399&Cr=maternal&Cr1#.UIK6m2_MjEU |work=UN News Center |publisher=United Nations |data=15 de novembro de 2011 |dataacceso=25 de outubro de 2012}}</ref> A porcentaxe de pobreza diminuíu considerablemente dende a independencia, e a renda per cápita duplicouse dende os valores de 1975. As grandes cidades como [[Dacca]] e [[Chittagong]] foron as principais responsables do recente crecemento. Porén, o páis continúa enfrontándose a numerosos problemas sociais e políticos, como a corrupción burocrática e política, a pobreza, a inestabilidade política, a superpoboación e a vulnerabilidade ó [[cambio climático]].
Liña 85:
Paquistán Oriental era dominado e desprezado polo Paquistán Occidental, que compuña o resto do Paquistán (Punxab Occidental, [[Sindh]], Baluquistán e a Provincia da Fronteira Noroeste). A frecuente explotación da poboación maioritaria bengalí por unha minoría non bengalí irritou o pobo de ambos os lados do Paquistán. A tensión chega ao máximo en [[1971]] cando, despois da divulgación do resultado das eleccións, que daba a maioría esmagadora do parlamento á Liga Awami (167 dos 169 asentos reservados ao Paquistán Oriental), o presidente paquistaní Yahya Khan rexeitou aceptar o resultado.
Baixo o liderado de Sheikh Mujibur Rahman, tamén coñecido como ''Bongobondhu'' (amigo de Bengala), Bangladesh comeza a súa loita pola independencia. O ataque do exército paquistaní no 25 de marzo de 1971 sobre os civís bengalís foi un dos máis sanguentos xenocidios en tempos recentes. Practicamente toda a elite intelectual bengalí foi eliminada. Debido ao esforzo do Paquistán Occidental en manter o país libre de xornalistas estranxeiros, os números precisos do xenocidio son difíciles de conseguir, mais estímase en 50
A Guerra da Liberación de Bangladesh tivo lugar durante a [[Guerra Fría]]. Os [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] e maila [[China]], ao consideraren a guerra un asunto interno do Paquistán, preferiron apoiar o Paquistán Occidental. Por outra banda, a [[India]], [[URSS]], [[Xapón]] e os países occidentais demostraron solidariedade con Bangladesh. Para gañar vantaxe sobre o eixo China-Estados Unidos-Paquistán, o Tratado de Amizade Indo-Soviético foi asinado o 9 de agosto do 1971.
Liña 93:
Durante a guerra, baixo severa oposición do goberno do Paquistán, a [[BBC]] continuou a cobertura a través da radio BBC Bangla no sur da [[Asia]]. Entre os esforzos internacionais para aumentar a concienciación houbo o “Concerto para Bangladesh” promovido polo ex-[[Beatle]] [[George Harison]].
Sheikh Mujibur Rahman, identificado como o influenciador máis carismático dos bengalís, foi preso polo goberno paquistaní. Antes de ser preso, fixo unha declaración formal de independencia o 26 de marzo. Desde entón o [[26 de marzo]] é considerado o día da independencia de Bangladesh. Primeiro M. A. Hannan o 26 de marzo e deseguido o 27 de marzo Ziaur Rahman, entón maior do exército, que se tornaría despois presidente, declaran a independencia de Bangladesh en nome do Pai da Nación ''Bongobondhu'' (Sheikh Mujibur Rahman), usando un transmisor de radio temporal en Kalurghat próximo ao porto da cidade de [[Chittagong]] (aínda que algunhas persoas de Bangladesh, particularmente os membros do Partido Nacionalista de Bangladesh dixesen que Sheikh Mujibur Rahman foi quen declarou a independencia de Bangladesh primeiro). Coa axuda dos oficiais bengalís do exército, o apoio humanitario de civís e militares da India, Bangladesh rapidamente formou o ''Mukti Bahini'' (Combatentes da Liberdade), un grupo armado. Alén dos perturbadores ataques ao exército paquistaní residente, o Mukti Bahini deu apoio de intelixencia local ás tres unidades tácticas de 80
Sheikh Mujibur Rahman converteuse despois presidente de Bangladesh. El, xunto coa maioría da súa familia, foi masacrado por un grupo de oficiais do exército decepcionados co goberno o 15 de agosto de [[1975]]. Despois da súa morte, o Maior Xeneral Khaled Mosharraf conduciu un golpe militar o 3 de novembro de 1975. Khaled Mosharraf foi asasinado nun contragolpe o 7 de novembro de [[1975]], en Dhaka, levando ao Xeneral Ziaur Rahman ao poder. El enseguida gañaría a Presidencia. Mais en [[1981]], Ziaur Rahman morreu noutro golpe, en Chittagong. En [[1982]] o Xeneral [[Hosain Mohammad Ershad]] conduciu un sanguento golpe e despois o presidente Ahsan Uddin Choudhury, un ex-membro da Suprema Corte de Xustiza. Ershad despois declarouse a si mesmo presidente e inaugurou un novo partido político denominado Xanadal, que el despois renomeou como Partido [[Jatiya]]. O goberno de Ershad durou ata [[1990]]. Unha revolta popular forzou a Ershad a renunciar e abrir camiño a unha democracia parlamentaria. Desde entón, Bangladesh tivo tres mandatos de goberno electos democraticamente.
Liña 117:
!| Maior cidade
|-
| Barisal || বরিশাল ||align="right"| 8 325 666 ||align="right"| 13
|-
| Chittagong || চট্টগ্রাম ||align="right"| 28 423 019 ||align="right"| 33
|-
| Dacca || ঢাকা ||align="right"| 47 424 418 ||align="right"| 31
|-
| Khulna || খুলনা ||align="right"| 15 687 759 ||align="right"| 22
|-
| Rajshahi || রাজশাহী ||align="right"| 18 484 858 ||align="right"| 18
|-
| Rangpur || রংপুর ||align="right"| 15 787 758 ||align="right"| 16
|-
| Sylhet || সিলেট ||align="right"| 9 910 219 ||align="right"| 12
|-
| Bangladesh || বাংলাদেশ ||align="right"| 144 043 697 ||align="right"| 147
|}
| |||