Comarcas da Comunidade Valenciana: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Breogan2008 (conversa | contribucións)
a
m Bot - formateo de números según Wikipedia:libro de estilo; cambios estética
Liña 1:
Dende finais do [[século XIX]] o '''[[Comunidade Valenciana|País Valenciano]]''' estruturouse tradicionalmente nunhas demarcacións territoriais denominadas [[comarca|comarcas]]s. A pesar disto, non foi até as primeiros dos anos 60 do [[século XX]] cando empezan a proliferar descricións concretas de delimitacións comarcais, das cales destacaron especialmente dúas: a proposta de Vicenç Maria Rosselló, de [[1964]], e a de Joan Soler i Riber, de [[1974]].
 
En [[1987]], a [[Generalitat Valenciana]] publicou unha proposta oficial de '''Demarcacións Territoriais Homologadas''' (''Demarcacions Terriotorials Homologades'' en [[lingua catalá|valenciano]]) (DTH) de tres graos, onde o primeiro grao coincide en grande medida co concepto territorial de comarca. A consecuencia práctica desas demarcacións, até agora, limitouse como referencia para a descentralización administrativa dos diferentes servizos ofrecidos pola Generalitat, como o ensino, a sanidade, ou a agricultura. De feito, non hai unha disposición legal necesaria para que estas DTH finalmente teñan a "incidencia territorial" prevista, é dicir, órganos políticos ou administrativos de nivel comarcal. Pola contra, as competencias compartidas entre varios municipios están a articularse mediante a mancomunidade.
Liña 7:
 
{| align=center border=0
| valign=top | [[ImaxeFicheiro:Mapa polític del País Valencià.svg|miniatura|443px|Demarcacións territoriais homologadas pola Generalitat Valenciana.]]
| valign=top |
{| border="0" cellpadding="5" cellspacing="0" align="center"
Liña 190:
|-
| style="background-color:#FFFFFF; text-align: right; padding: 0px 5px 0px 5px;" | <div style="text-align:left;">'''* Total'''</div>
| style="background-color:#FFFFFF; text-align: right; padding: 0px 5px 0px 5px;" | 4.&nbsp;885.&nbsp;029
| style="background-color:#FFFFFF; text-align: right; padding: 0px 5px 0px 5px;" | 23.254,49
| style="background-color:#FFFFFF; text-align: right; padding: 0px 5px 0px 5px;" | 210,07
Liña 198:
|}
 
== Historia ==
As primeiras formulacións sobre a estructuración territorial baseada en comarcas xorden nos anos 30 do [[século XX]] dende sectores do [[Nacionalismo valenciano]]. O obxectivo é atopar a maneira de cohesionar os territorios con entidade histórica, de forma que servise de contrapeso ante o centralismo administrativo español. Así mesmo, este debate non tiña lugar unicamente no [[Comunidade Valenciana|País Valenciano]], senón tamén noutros países do Estado onde se reivindican tradicionalmente cotas de autogoberno cada vez máis amplas. De feito, cando xurdiu a primeira proposta en [[1933]] de Felip Mateu i Llopis, poucos meses antes Pau Vila expuxera a súa primeira proposta comarcal para [[Catalunya]]. Un ano despois, en [[1934]], Emili Corderoüt i Belenguer expuxo nunha conferencia outra proposta comarcal, pero a súa difusión resultou ser moi limitada, e non se publicaría até [[1970]] en ''Xeografía elemental do Reino de Valencia''.
 
Liña 207:
Con todo, durante a crispada tradición autonómica valenciana, a principios dos anos 80, o [[blaverismo]] tacha de ''[[pancatalanismo|pancatalanista]]'' a proposta co argumento de que superaba os límites provinciais estabelecidos para estabelecer outros no marco dos [[Países Cataláns]]. En consecuencia, o blaverisme utiliza a proposta de Emili Corderoüt, dez anos tras ser publicado polo [[Lo Rat Penat]] (o presidente do cal era o mesmo Corderoüt), en contraposición á proposta de Joan Soler. Paradoxalmente, a proposta orixinal de Corderoüt de 1934 difire lixeiramente da publicada en 1971, de forma que na proposta orixinal as comarcas tamén obvian os límites provinciais coma, por exemplo, a comarca da [[Calderona]], ou a [[Serrania d'Alcoi]].
 
A pesar disto, trala creación do Ente Preautonómico do País Valenciano (''Ens Preautonòmic del País Valencià'') en [[1978]] e a súa [[comunidade autónoma]] en [[1982]], a proposta de Soler úsase coma base para a conformación de partidos xudiciais, publicacións estatísticas oficiais, áreas de saúde, mapa escolar, etc. Coa aplicación práctica desta proposta por parte da [[Generalitat Valenciana]], póñense de relevo defectos estruturais da causa, principalmente, dunha aplicación abusiva do criterio lingüístico e histórico, con menoscabo de criterios urbanísticos e económicos. Co intento de emendalo, xorden as propostas de Maria José Ribeira e Bernardí Cabrer en [[1979]], de PREVASA en [[1981]], ou de José Honrubia en [[1982]].
 
Todas estas últimas propostas non reformulan integralmente o concepto tradicional da "comarca" coma unidade territorial, senón que, coinciden nunha perspectiva marcadamente económica, parten fundamentalmente da proposta de Soler, a cal foi adquirindo un cariz case definitivo. Non pasa así con outra proposta, exposta en [[1987]] por V. M. Rosselló, Josep M. Bernabé e B. Cabrer, en que se define un concepto territorial diferente á comarca tradicional, polo cal, para evitar confusións conceptuais, a unidade denomínase como "governació", evocando unha entidade administrativa que existiu na época foral valenciana. Non contrastando, desgraciadamente, que as delimitacións destas "gobernacións" resultaban ser, a grandes liñas, agrupacións das comarcas propostas por Soler. Aínda que unha división por "gobernacións" teoricamente resultaría ser máis funcional para unha descentralización administrativa, este concepto ten importantes limitacións con respecto a cohesión territorial desde o punto de vista sociopolítico.
=== Comarcalización en época autonómica ===
O Estatuto de Autonomía valenciano contempla a creación dunha Lei de Comarcalización, e por isto a Generalitat, nun principio, encargou un estudo a unha comisión formada por expertos xeógrafos e economistas, dende onde se fixesen varias propostas para unha primeira proposta comarcal oficial. Con todo, con estas propostas non se reciben coa suficiente vontade política de levalo a termo por parte dos gobernos autonómicos que se suceden a partir de [[1987]], con Joan Lerma de President, e a día de hoxe a Lei de Comarcalización segue pendente.
 
Liña 295:
|}</center>
 
== Véxase tamén ==
=== Bibliografía ===
* ''El País Valencià'', Felip Mateu i Llopis, Ed. L'Estel, València 1933.
* ''Contribució al nomenclàtor geogràfic del País Valencià'', Manuel Sanchis i Guarner, IEC, Barcelona [[1966]].
Liña 307:
 
{{Comarcas da Comunidade Valenciana}}
 
[[Categoría:Comunidade Valenciana]]
[[Categoría:Comarcas da Comunidade Valenciana| ]]