Bagdad: Diferenzas entre revisións

|altitude = 34

|superficie = 204,2

|densidade = 31.498 hab/km²

|xentilicio =

== Xeografía e clima ==

[[Ficheiro:ClimateBaghdadIraq.PNG|miniatura|200px|Diagrama do clima de Bagdad.]]

 

 

 

A [[chuvia]] anual limítase ó período que vai de novembro a marzo, sendo de media uns 140 milímetros con rexistros máximos de 215 e mínimos de 0 mm. O [[11 de xaneiro]] de [[2008]] produciuse unha estampa insólita en Bagdad, xa que a cidade amenceu cuberta dunha fina capa de [[xeo]], a primeira en 100 anos.<ref>[http://web.archive.org/web/20070609092458/http://afp.google.com/article/ALeqM5huPkYk4bGVvo1Sa1tWeH-tgENiFw Afp.google.com, First snow for 100 years falls on Baghdad]</ref>

 

[[Ficheiro:Bagdad-sat.JPG|miniatura|250px|Fotografía de satélite de Bagdad.]]

'''Bagdad''' fundouse no [[século VIII]] e é a capital de [[Iraq]] dende [[1920]], cando aínda era un reino.

 

A rexión de [[Mesopotamia]], onde os ríos [[río Éufrates|Éufrates]] e [[río Tigris|Tigris]] se aproximan ata apenas trinta quilómetros, foi de sempre o lugar dalgún centro urbano de importancia. Así [[Babilonia]], dende o terceiro milenio antes da nosa era, e [[Dur Kurigalzu]] no segundo. Nos tempos de [[Nabucodonosor II|Nabucodonosor]], no [[século -VI|século VI a.C.]], seica houbo un asentamento acondicionado para o comercio fluvial, significativo pero modesto, xa co nome de Bagdad, mencionado no [[Talmud]] <ref>[http://www.hebrewhistory.info/images/factpaper/31.2.gif www.hebrewhistory.info]</ref>) no lugar da actual cidade. Ás aforas, xa na época helenística, localizábase [[Seleucia]] e a súa continuación [[Ctesifonte]], capital sasánida, ámbalas dúas entre as maiores do mundo nos seis primeiros séculos da nosa era.<ref>[http://www.lib.utexas.edu/maps/historical/baghdad_rivers_1944.jpg www.lib.utexas.edu]</ref>

 

[[Ficheiro:Samarra map.png|miniatura|250px|Situación de Bagdad nas rutas rexionais.]]

O segundo califa [[abásida]], [[Al-Mansur]], decidindo o lugar para a fundación dunha nova capital do novo califato acabado de constituír do [[islam]] oriental, elixiu a beira oeste do Tigris, augas arriba de Ctesifonte, que xa fora conquistada polos árabes no [[637]], e que ao cabo ficou deserta ao trasladarse a súa poboación á nova capital.

O [[31 de xullo]] do [[762]] foi así fundada, de acordo con coidados cálculos astrolóxicos, a cidade de '''[[Bagdad]]''' co nome de Medinat al-Salam (Cidade da Paz). A súa planta circular de máis de dous quilómetros de diámetro tiña precedentes na [[Persia]] sasánidas. Posuía unha dobre banda perimetral de aloxamentos dividida en cuadrantes xunto á [[muralla]], a cal tiña catro grandes portas orientadas segundo o mundo [[musulmán]] e non polos eixos cardinais. O espazo central era un gran baleiro arredor do pazo califal, a mesquita e os cuarteis <ref>[http://picasaweb.google.com/tessellar/CircularCities#slideshow/5132719168858530178 Esquema] de Bagdad á súa fundación.</ref>.

 

 

Moi pronto a cidade circular viuse sobrepasada con primeiras extensións cara ao norte (barrio Kadhimiyya arredor do santuario homónimo, [[799]]), e cara ao sur e á ribeira do Tigris (barrio Karkh, rúa Haifa). Unha rede de canais irrigaba a urbe e comunicábaa a través do río co interior do imperio e os mares no porto de [[Basora]]. Xunto coas rutas terrestres entre Persia e o [[Mediterráneo]], Bagdad era o centro do comercio entre [[oriente]] e [[occidente]] <ref>[http://www.jesusneverexisted.com/IMAGES/baghdad.gif www.jesusneverexisted.com]</ref>. Porén, contra a metade do [[século IX]] os primeiros síntomas de debilidade do califato fixéronse notar. Xa a partir do [[813]] o pazo califal non volveu ser usado coma consecuencia das destrucións habidas en asedios e loitas fratricidas entre os fillos de [[Harun al-Raschid]]. No [[836]] a corte trasladouse a [[Samarra]]. Inda que de volta en [[892]], xa o fixo a beira leste do Tigris onde, dende o [[862]]-[[866]], o califa [[Al-Musta'in]] tiña construído unha primeira muralla semicircular que protexía os distritos orientais, completada no oeste con outro semicírculo. A fundacional cidade circular foi progresivamente abandonada á ruína<ref>[http://home.tiscali.nl/~t543201/web-mongol/mongol-maps/mongol-bagdad.gif Esquema] da planta da cidade.</ref>.

A invasión [[mongol]] do ano [[1258]] levaría á cidade á case total destrución co masacre da maioría da poboación, inutilizando para sempre o sistema de canais e diques de irrigación. Significou o fin do califato abásida e o da súa capital coma metrópole medieval.<ref>[http://www.muslimheritage.com/uploads/Matrakci_plan_of_Baghdad.jpg www.muslimheritage.com]</ref> Cando comezaba unha certa recuperación, [[Tamerlán|Timur]] saqueouna novamente en [[1401]]. Durante os seguintes cinco séculos Bagdad sería só a capital provincial de diferentes poderes rexionais, e do [[Imperio Otomán]] a partir de [[1534]] <ref>[http://www.hebrewhistory.info/images/factpaper/31c.gif www.hebrewhistory.info]</ref>.

 

[[Ficheiro:baghdad nima 2003.jpg|miniatura|250px|Planta de Bagdad no ano [[2003]].]]

No último terzo do [[século XIX]] Bagdad acadou a súa modernización: as murallas medievais foron derrubadas, o concello foi constituído, erguéronse escolas, hospitais e demais infraestruturas e servizos. En [[1920]] volveu ser capital, desta vez do recentemente instaurado reino de [[Iraq]].

* [[Novo Bagdad]] (9 Nissan)<ref>Specialist Miller, Andy. "[http://www.kcentv.com/news/c-article.php?cid=5&nid=235 Iron Horse Brigade aids Iraqi boy’s recovery]", [[KCEN-TV|NBC 6]], [[30 de junio|30-7]]-[[2004]].</ref>

 

{{referencias}}