Taxiquistán: Diferenzas entre revisións

{{APArtigo principal|Economía de Taxiquistán}}

O principal grupo étnico do [[Taxiquistán]] é o [[taxico (pobo)|taxico]], con minorías tales coma os uzbecos e quirguices, e unha pequena minoría en retroceso de [[Rusia|rusorusos]]s. Dado que non todo o mundo en Taxiquistán é taxico, aos cidadáns non taxicos chámaselles taxiquistanos. O xentilicio de calquera persoa do Taxiquistán é '''taxiquistano''', mentras que o grupo étnico maioritario taxico chámanse a si mesmos '''taxico''' (tajikí).

Os actuais taxicos son un pobo [[iranio]], concretamente descenden dos antigos pobos iranios orientais de [[Asia Central]], tales coma os [[sogdiano]]s e os [[bactrio]]s, cunha mestura de iranios occidentais ([[Persia|persapersas]]s) así coma pobos non iranios.<ref name=LibCong>[http://www.country-data.com/cgi-bin/query/r-13606.html Library of Congress Country Studies - Tajikistan - Historical & Ethnic Background - 1996]</ref>

Os [[taxicos]] representan un 79.9%, os [[usbecos]] un 15.3%, os [[Rusia|rusos]] un 1.1% (en grande retroceso debido a emigración ou o retorno a Rusia), os [[quirguices]] un 1.1% (tamén en retroceso, moitos prefiren asentarse en Quirguicia), outros (incluíndo os [[xudeus de Buxara]] e os [[alemáns do Volga]]) un 2.6% (segundo o censo de poboación do ano 2000).

Nota: Dentro da categoría de [[taxico]]s tamén se inclúen aproximadamente 135.000 [[Pamires]] (dos que un 65% son [[xugní]]s, un 13% [[rushaní]]s, un 12% [[vaghí]]s, un 5% [[bartanguí]]s, un 3% [[iazgulomí]]s, un 1.5% [[hufí]]s, e un 0.8% [[lingua ixcaximí|ixcaximíixcaximís]]s) e uns 5.000 [[iagnobí]]s. Os taxicos excluíndo os pobos do Pamir e os iagnobís conforman un 77.6% da poboación de acordo co censo de 2000.

|[[Arabia|ÁrabeÁrabes]]s

|[[Afganistán|AfganoAfganos]]s

|[[Corea|Coreano]]snos

|[[Alemaña|AlemánAlemáns]]s

|[[Armenia|ArmenioArmenios]]s

|[[Bielorrusia|BielorrusoBielorrusos]]s

No ano 2007 o Taxiquistán contaba con 26 aeroportos, dos que 18 tiñan pavimentadas as pistas de aterraxe e dous con pistas de aterraxe de máis de 3.000 metros.<ref>CIA World Factbook. [https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ti.html Tajikistan]</ref> O aeroporto máis grande é o de [[Aeroporto de Dushanbe|Dushanbe]] que ten só uns poucos voos con destinos internacionais. Uns poucos voos unen Dushanbe con Taxquent (Taşkent) que é o aeroporto máis cercano que ofrece conexións coa maioría de destinos europeos. Os seguintes aeroportos máis grandes son o de [[Aeroporto de Ghuxand|Ghuxand]] (Xujand) e o de [[Aeroporto de Kulob|Kulob]]. A compañía estatal [[Tajikistan Airlines]] que conta cun rexistro de seguridade cuestionable, ofrece voos a outros países de [[Asia Central]] coa excepción de Uzbequistán, e voos semanais á [[Alemaña]] e a [[Rusia]].<ref>[http://web.archive.org/web/20050226190634/http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/profiles/Tajikistan.pdf Tajikistan country profile. Library of Congress, Federal Research Division] (xaneiro 2007). ''Este artigo incorpora textos desta fonte que é de dominio público.''</ref>

* '''Poboación''': 6.719.567 habitantes (xullo 2002). 0-14 anos: 40,4 %; 15-64 anos: 54,9 %; >65 anos: 4,7 %

* '''Superficie''': 143 000km²

* '''Densidade''': 47 hab./km²

* '''Fronteiras terrestres''': 3.651 km (Afganistán 1.206 km, China 414 km, Quirguicistán 870 km, Usbekistán 1 161 km)

* '''Litoral''': 0 km

* '''Extremidades de altitude''': 300 m > 7.495 m

* '''Esperanza de vida dos homes''': 61,24 anos (en 2002)

* '''Esperanza de vida das mulleres''': 67,46 anos (en 2002)

* '''Taxa de crecemento da popboación''': 2,12 % (en 2002)

* '''Taxa de natalidade''': 32,99 ‰ (en 2002)

* '''Taxa de mortalidade''': 8,51 ‰ (en 2002)

* '''Taxa de mortalidade infantil''': 114,77 ‰ (en 2002)

* '''Taxa de fecundidade''': 4,23 nenos/muller (en 2002)

* '''Taxa de migración''': -3,27 ‰ (no 2002)

* '''Independencia''': [[9 de setembro]] do [[1991]]

* '''Liñas de teléfono''': 242.100 (en 2003)

* '''Teléfonos móbiles''': 47.600 (en 2003)

* '''Aparatos de radio''': 1.291.000 (en 1991)

* '''Aparatos de televisión''': 820.000 (en 1997)

* '''Usuarios de Internet''': 5.000 (en 2002)

* '''Número de provedores de Internet''': 4 (en 2002)

* '''Rutas''': 29.900 km: 21.400 km pavimentadas - 8.500 km terra (en 1990)

* '''Vías férreas''': 482 km (2001)

* '''Vías navigables''': 0 km

* '''Número de aeroportos''': 53 (en 2001)

== Véxase tamén ==