Luigi Pirandello: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Servando2 (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Liña 8:
|lugar_de_falecemento= [[Roma]]
|lingua da escrita = [[Lingua italiano|Italiano]]
|xéneros = [[Teatro]]<br />[[Novela]]<br />[[Conto]]
|nota = [[Ficheiro:Nobel prize medal.svg|20px]][[Premio Nobel de Literatura]] ([[1934]])
}}
 
[[Ficheiro:Pirandello.jpg|miniatura|150px|Busto de Pirandello nun parque público de [[Palermo]].]]
 
'''Luigi Pirandello''', nado en [[Agrigento]], ([[Sicilia]]) o [[28 de xuño]] de [[1867]], e finado en [[Roma]] o [[10 de decembro]] de [[1936]], foi un recoñecido [[dramaturgo]], [[novela|novelista]] e [[escritor]] de [[relato]]s curtos [[italia]]no, gañador en [[1934]] do [[Premio Nobel de Literatura]].
 
== Traxectoria ==
Naceu o 28 de xuño de [[1867]] en Villaseta de Càvusu, chamada actualmente [[Xaos]] (en todo caso a etimoloxía de tal lugar, segundo o mesmo Pirandello, derivaría da palabra grega [[Kaos]]). No [[século XX]] Càvusu/Xaos transformouse nunha "''contrada''" ou [[suburbio]] da cidade siciliana de Agrigento, motivo polo que é frecuente que en moitos textos se dea como lugar de nacemento a cidade de Agrigento, e inclusomesmo a cidade veciña de [[Porto Empedocle]].<br />
 
Luigi Pirandello era fillo de Caterina Ricci-Gramitto e de Stefano Pirandello, comerciante [[Giuseppe Garibaldi|garibaldino]] de [[clase media]] pero de ascendencia ilustre, inversor na industria do [[sulfuro]]. Tanto os Pirandello como os Ricci-Gramitto eran fortemente anti[[Borbón|borbónicos]] e participaban activamente no movemento "Il [[Risorgimento]]", destinado á unificación democrática de Italia.
Stefano chegou a participar na famosa aventura dos ''[[Os Mil|Mil]]'', seguindo a Garibaldi á batalla de [[Batallabatalla de Aspromonte|Aspromonte]] mentres Caterina, que apenas contaba con trece anos, debeu emigrar xunto co seu pai a [[Malta]] onde fora enviado ao [[exilio]] pola [[monarquía]] borbónica reinante.
 
Dos sentimentos de decepción que os seus pais (especialmente Caterina) acuñaron tras o establecemento da unificación e a súa posterior e traumática realidade, Pirandello extraería boa parte da atmosfera emocional que caracterizaría os seus escritos, especialmente a novela ''I Vecchi e I Giovani'' ("Os vellos e os novos"). É tamén posible que a sensación de traizón e resentimento inculcara no mozo Luigi a desproporción entre ideais e realidade que explica no seu ensaio ''L'Umorismo'' ("O humorismo").
Liña 38 ⟶ 41:
O seu acercamento ao partido fascista nos anos vinte foi un feito estraño, aínda que non pode desligarse da súa proximidade a certa vangarda italiana. Pero pediu a entrada directamente a Mussolini, tras o asasinato de [[Giacomo Matteotti]] en 1924, e apoiou ao mandatario por ese feito. Todo iso causou unha grande desilusión entre os seus lectores e na cidadanía italiana; para algúns foi un xeito de ir contra a corrente intelectual, pero o certo é que o Réxime nomeouno presidente da Accademia italiana de nova fundación, o cal, iso si, afastouno desa compañía política. E se ben logrou tanto o premio Nobel en 1934 como o recoñecemento do seu valor como novelista e autor teatral, ese xesto de 1924 non deixa de lixar a súa imaxe. Queda o recordo do seu individualismo a ultranza, do seu enterro ascético nunha humilde caixa, da súa orixinal literatura, especialmente dos relatos e as pezas teatrais.
==Obra==
== Obras dramáticas ==
===Teatro===
*''L'Esclusa'', (1908)
*''Il Turno''
*''[[Il Fu Mattia Pascal]]'', (1904)
*''Suo Marito''
*''La vira nuda'', (1911)
*''Terzetti'' (1913)
*''Le due maschere'', (1914)
*''I Vecchi e I Giovani'', (1913)
*''Quaderni di Serafino Gubbio'' ou ''Si gira'', (1915)
*''[[Seis personaxes á procura de autor]]'' (''Sei Personaggi in Cerca d'Autore'', 1921)
*''[[Uno, Nessuno e Centomila]]'', 1912-1925
*''Ciascuno a Suo Modo''
*''[[Así é, se vos parece]]'' (''Così è (se vi pare)'')
Liña 64 ⟶ 67:
* ''I giganti della montagna''
 
== Poesía =Narrativa===
*''[[Uno, Nessuno e Centomila]]'', (1912-1925)
 
=== Poesía ===
Luigi Pirandello foi tamén poeta, e publicou de cinco libros de poesía na súa vida:
* ''Mal Giocondo''
Liña 70 ⟶ 76:
* ''Elegie Renane''
* ''La Zampogna''
* ''Fiore di Chiave'', (1912, último.)
 
==Véxase tamén==