[[Ficheiro:Carlos II por Juan Carreño de Miranda.jpg|miniatura|200px|esquerda|Carlos II de España no Salón dos Espellos, por [[Juan Carreño de Miranda]] (c. [[1675]]).]]
[[Filipe IV de España|Filipe IV]] casousecasou no seu primeiro matrimonio con [[Isabel de Borbón, raíña de España|Isabel de Francia]] (finada en [[1644]]). Desta unión naceu un único fillo varón, o príncipe [[Baltasar Carlos de Austria|Baltasar Carlos]], morto en [[1646]], o que provocou que o rei decidise casarse en segundas nupcias ([[1649]]) coa súa sobriña a arquiduquesa [[Mariana de Austria]], filla do emperador [[Fernando III de Habsburgo|Fernando III]] e de [[María Ana de Austria e Austria-Estiria|María Ana de Austria]] (irmá de [[Filipe IV de España|Filipe IV]]), co obxectivo de asegurar a continuidade dinástica no trono. Deste matrimonio naceron varios fillos, dos cales só sobreviviron a infanta [[Margarida Tareixa de España|Margarida Tareixa]] e o último dos fillos varóns, Carlos.
O príncipe Carlos apenas tiña catro anos cando o seu pai finou ([[1665]]), deixando este establecido no seu testamento como rexente a súa viúva, a raíña [[Mariana de Austria|Mariana]]:
