Lingua aleutiana: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
completo táboa lingua |
|||
Liña 1:
{{Info lingua
| nome
| nomenativo
| pronuncia
| outrosnomes =
| corfamilia
| estados
| rexión =
| rexión = [[Alasca]] ([[Illas Aleutianas|Aleutianas]], [[Illas Pribilof|Pribilof]] e [[Komandorski|Illas do Comandante]]) ▼
| falantes = 150 (2007)
| posición
| escrita = [[Alfabeto latino|Latino]] (Alasca)<br />[[Alfabeto cirílico|Cirílico]] (Rusia)
| oficial =
|
|
|
|
| mapa = [[Ficheiro:IndonesiaAceh.png|center|250px]]
| glottorefname = Aleut
| notice = IPA
}}
{{Contén texto cirílico}}
▲
== Dialectos ==
Liña 23 ⟶ 26:
== Escrita e estudos ==
O primeiro material que apareceu en aleutiano foi unha lista de palabras no dialecto de Unalaska que compilou James King, que pertencía a unha expedición de [[James Cook]], en [[1778]]. [[Catarina II de Rusia]] no seu proxecto de recoller un dicionario comparativo de todas as linguas que se falaban no seu imperio encargoulle a Peter Simon Pallas dirixir o traballo de campo que debía recoller a información lingüística do aleutiano, a expedición realizouse entre 1791 e 1792 e nela Carl Heinrich Merck e Michael Rohbeck recolleron numerosas listas de palabras. Entre 1804 e 1805 Nikolai Petrovich Rezanov, plenipotenciario do tsar, recolleu máis palabras e Johann Christoph Adelung e Johann Severin Vater na súa obra ''Mithridates oder allgemeine Sprachkunde'' 1806-1817 incluíron ao aleutiano entre as linguas que catalogaron.
En 1819 o primeiro lingüista profesional, o dinamarqués [[Rasmus Rask]], estudou o aleutiano, recolleu palabras de dous falantes do grupo oriental da lingua que vivían en San Petersburgo. En 1824 [[Ioann Veniaminov]], un pope ortodoxo, chegou a Unalaska e comezou a estudar a lingua, creou unha ortografía para a lingua empregando o alfabeto cirílico, que utilizou para traducir o [[evanxeo de San Mateo]] e outras obras relixiosas ao aleutiano e en 1846 publicou unha gramática do aleutiano oriental. [[Iakov Netsvetov]], pope de Atka, aleutiano nativo e un dos colaboradores de Veniaminov, escribiu un dicionario do dialecto de Atka. No resto do século XIX recolléronse listas de palabras dos diferentes dialectos da lingua.<br />
Entre 1909 e 1910, o etnólogo [[Waldemar Jochelson]] realizou traballo de campo nas comunidades aleutianas de Unalaska, Atka, Attu e Nikolski, contou coa axuda de dous falantes de Unalaka que o axudaron a recoller historias e contos aleutianos por escrito e en audio.
Nos anos 30 [[Afinogen K. Ermeloff]] foi o primeiro aleutiano en escribir un relato literario e Ardelion G. Ermeloff escribiu un diario en aleutiano. Nesa época o lingüista Melville Jacobs recolleu historias e tradicións orais Sergey Golley, un falante de Atkan, que estaba hospitalizado.<br />
En 1944 o departamento do interior dos Estados Unidos publicou ''The Aleut Language'' para que os soldados puideran entender a lingua dos aleutianos. En 1994 Knut Bergsland publicou un completo dicionario.
== Véxase tamén ==
=== Bibliografía ===
*{{cita libro | apelido = Berge | nome = Anna | authorlink = |author2=Moses Dirks | ano = 2009 | título = Niiĝuĝis Mataliin Tunuxtazangis: How the Atkans Talk (A Conversational Grammar) | publisher = Alaska Native Language Center, University of Alask | localización = Fairbanks, AK }}
*{{cita libro | apelido = Bergsland | nome = Knut | authorlink = Knut Bergsland | ano = 1994 | título = Aleut Dictionary = Unangam Tunudgusii: an unabridged lexicon of the Aleutian, Pribilof, and Commander Islands Aleut language | publisher = Alaska Native Language Center, University of Alaska | localización = Fairbanks, AK | isbn = 1-55500-047-9
}}
[[Categoría:Linguas do mundo|aleutiano, lingua]]
| |||