Generalitat de Cataluña: Diferenzas entre revisións

[[Ficheiro:Seal of the Generalitat of Catalonia.svg|dereita|miniatura|Emblema da XeneralidadeGeneralitat de Cataluña.]]

A '''Generalitat de Cataluña'''<ref>Segundo a RAG:''A recomendación que figura no Manual de estilo do DOG parece adecuada, de tal xeito que o mellor pode que sexa manter a institución sen traducir (Generalitat). Con todo, se se prefire trasladar ao galego o termo, non se considera incorrecta a opción de substituílo polo equivalente en galego.''</ref>, nalgúns casos indicado como '''Xeneralidade de Cataluña'''<ref>[http://wikidog.xunta.es/index.php/Os_idiomas_galego_e_castel%C3%A1n_no_Diario_Oficial_de_Galicia DOG]</ref><ref>{{cita libro |título=Diccionario normativo galego-castelán |nome=Henrique |apelidos=Monteagudo Romero |ligazónautor=Henrique Monteagudo Romero |editor=Editorial Galaxia |ano=1988 |isbn=9788471546418 |páxina=986 |url=https://books.google.es/books?id=FoBE9EDhqlAC}}</ref>, (en {{lang-ca|Generalitat de Catalunya}}) é o órgano que exerce o [[poder executivo]] autonómico en [[Cataluña]]. Está composta polo [[Parlamento de Cataluña|Parlamento]], o [[Presidente da XeneralidadeGeneralitat de Cataluña|Presidente]] e o [[Goberno de Cataluña|Goberno]].

[[Ficheiro:Escudo de la Generalitat de Catalunya.jpg|miniatura|Selo da [[Deputación do Xeneral]] do [[Principado de Cataluña]] de finais do [[século XV]] que representa ao seu patrón portando un [[escudo (arma)|escudo]] coa [[Cruz de San Xurxo]] que eran as armas da XeneralidadeGeneralitat de Cataluña. En torno a lenda: S(igillum) : CORTIUM : ET : PARLAMENTORUM : GENERALIUM : PRINCIPATUS : CATHALONIE ('Selo das Cortes e o Parlamento do Xeneral do Principado de Cataluña').<ref>Alberto Montaner Frutos,'' El señal del rey de Aragón: Historia y significado'', Zaragoza, Institución «Fernando el Católico», 1995, p. 156, fig. 68. ISBN 84-7820-283-8.</ref>]]

A XeneralidadeGeneralitat de Cataluña debe a súa orixe ás [[Cortes Catalás]], que, durante o reinado de [[Xaime I de Aragón|Xaime I o Conquistador]], reuníanse convocadas polo [[Coroa de Aragón|rei de Aragón]] como representantes dos [[estamento]]s sociais da época: eclesiásticos, nobreza militar e o real ou "de vilas".

O primeiro paso cara á institución da XeneralidadeGeneralitat produciuse nas Cortes celebradas en [[1289]] en [[Monzón, Huesca|Monzón]] ([[Provincia de Huesca|Huesca]]), ao designarse unha Deputación do Xeneral, comisión temporal para recadar o "servizo" ou tributo que se concedía ao rei. Este imposto era coñecido popularmente como xeneralidade, nome que se exportou a [[Francia]] onde se crearon as ''generalités'' ou distritos fiscais. Co paso do tempo, o nome oficioso de XeneralidadeGeneralitat terminou suplantando o nome oficial de Deputación do Xeneral.

Nas Cortes de [[1358]]-[[1359]] celebradas en [[Barcelona]], [[Vilafranca del Penedès]] e [[Cervera]], as Cortes designaron a doce deputados con atribucións executivas en materia fiscal, así como uns "oíntes de contas" que controlaban a administración baixo a autoridade do que está considerado como primeiro presidente da XeneralidadeGeneralitat, [[Berenguer de Cruïlles]].

No [[Interregno aragonés|interregno]] producido pola morte de [[Martiño I de Aragón|Martiño o Humano]], a XeneralidadeGeneralitat asumiu responsabilidades políticas. O sistema de elección dos deputados foi obxecto de constante discusión. Nas Cortes do [[1455]], e para evitar o nepotismo oligárquico, introduciuse o sistema de insaculación: os deputados saíntes elixían a doce candidatos entre os que se elixía un ao azar.

Aínda que na [[Guerra de Sucesión española|Guerra de Sucesión]] a XeneralidadeGeneralitat ocupou un lugar secundario, foi liquidada mediante o [[Decretos de Nueva Planta|Decreto de Nova Planta]] de [[1716]].

O [[2 de agosto]] de [[1931]] restáurase a XeneralidadeGeneralitat de Cataluña. Tras a errada proclamación do Estado Catalán en outubro de [[1934]], a Xeneralidade é suspendida, non sendo restaurada ata o triunfo do [[Fronte Popular (España)|Fronte Popular]], en febreiro de 1936. En [[1939]] co triunfo do xeneral [[Francisco Franco|Franco]], é disolta. Aínda que se reconstitúe no exilio ([[1940]]-[[1977]]). Coa volta á democracia é restaurada o [[29 de setembro]] de [[1977]].

Coa morte de [[Francisco Franco|Franco]], e a chegada da democracia a España, devolveuse o autogoberno a Cataluña, restablecéndose a Xeneralidade de Cataluña como poder executivo da nova Comunidade AutonómaAutónoma de [[Cataluña]]. O primeiro Presidente da XeneralidadeGeneralitat, tras a Ditadura, foi [[Josep Tarradellas]], a quen lle seguiron [[Jordi Pujol]], [[Pasqual Maragall]], [[José Montilla]] e [[Artur Mas]], actual presidente.

[[Ficheiro:RJ-Barcelona2.jpg|250px|miniatura|Palacio da XeneralidadeGeneralitat de Cataluña.]]

O '''[[Parlamento de Cataluña]]''' (''Parlament'') representa ao pobo de Cataluña. Exerce a potestade lexislativa, aproba os orzamentos da XeneralidadeGeneralitat e controla e impulsa a acción política e de Goberno. Exerce así mesmo as outras competencias que lle son atribuídas polo ordenamento xurídico e en especial polo [[Estatuto de autonomía de Cataluña de 2006|Estatuto de Autonomía de Cataluña]].

O '''[[Presidente da Generalitat de Cataluña]]''' (''President'') ostenta a máis alta representación da XeneralidadeGeneralitat e a ordinaria do Estado en Cataluña. Dirixe e coordina a acción do Consello Executivo ou Goberno. Ten sede no [[Palacio da Generalitat de Cataluña]], na cidade de [[Barcelona]].

O '''Consello Executivo''' (''Consell Executiu'') ou '''[[Goberno de Cataluña]]''' (''Govern'') é o órgano superior colexiado que dirixe a política e a Administración da XeneralidadeGeneralitat de Cataluña. É así mesmo o titular da función executiva e da potestade regulamentaria.

O '''[[Consello Consultivo da XeneralidadeGeneralitat de Cataluña]]''' (''Consell Consultiu'') é un organismo de carácter consultivo que ditamina, nos casos que a lei establece, sobre a adecuación ao [[Estatuto de autonomía de Cataluña de 2006|Estatuto de autonomía]] dos proxectos ou proposicións de lei sometidos a debate e aprobación do [[Parlamento de Cataluña]]. Vea ademais, na súa actuación, pola observación e o cumprimento da Constitución e do Estatuto de Cataluña.

O [[Síndic de Greuges de Cataluña|Síndic de Greuges]] ten a función de protexer e defender os dereitos e as liberdades recoñecidas pola Constitución e o Estatuto. A tal fin supervisa a actividade da Administración da XeneralidadeGeneralitat, a dos organismos públicos ou privados vinculados que dependen da mesma, a das empresas privadas que xestionan servizos públicos ou realizan actividades de interese xeral ou universal ou actividades equivalentes de forma concertada ou indirecta e a das persoas cun vínculo contractual coas administracións públicas. Así mesmo, supervisa a actividade da Administración local de Cataluña e a dos organismos públicos ou privados vinculados que dependen da mesma. Tamén pode estender o seu control á Administración do Estado en Cataluña, nos termos que establezan os acordos de cooperación co [[Defensor do Pobo de España|Defensor do Pobo]].

A [[Sindicatura de Contas de Cataluña|Sindicatura de Contas]] é o órgano fiscalizador externo das contas, da xestión económica e do control de eficiencia da XeneralidadeGeneralitat, dos entes locais e do resto do sector público de Cataluña. Depende organicamente do Parlamento, exerce as súas funcións por delegación do mesmo e con plena autonomía organizativa, funcional e orzamentaria, de acordo coas leis.

A [[Comisión Xurídica Asesora de Cataluña]] é o alto órgano consultivo do Goberno da XeneralidadeGeneralitat de Cataluña. Exerce as súas funcións con autonomía orgánica e funcional, para garantir a súa obxectividade e a independencia, de acordo co Estatuto de Autonomía e a Constitución.

A XeneralidadeGeneralitat ademais de contar cunha representación en [[Madrid]] e [[Bruxelas]] dispón ao amparo dos artigos 193 e 194 do Estatuto de Autonomía de diversas delegacións no estranxeiro co fin de promover os intereses propios de Cataluña: