|
== Topónimo ==
A orixe do nome oficial ''Muqdisho'' non èé clara; afírmase que pode ser a versión somalí do [[lingua árabe|árabe]] ''maqad shah'' ou sexa "trono imperial do [[xah]]".
== Historia ==
Mogadixo foi colonizada polos árabes no [[século X]], o que incrementou o desenvolvemento económico do territorio, que se estendeu un século despois na cidade [[swahili]] sobre as costas de África Oriental.
Segundo certa tradición [[Mahoma]] tería indicado a [[Ill]], pai de [[Sab]] e de [[Samáli]] (do que descenderían os somalís), que partisen e se estabelecesen no lugar dito despois "Amàr Gegèb", é dicerdicir o "país destruído".
En [[1330]] a cidade foi visitada polo viaxeiro [[Marrocos|marroquino]] [[Ibn Battuta]], quen a descrebeudescribiu como unha vasta e florecente cidade, importante centro de produción e comercio de tecidos.
ExcavaciónsEscavacións arqueolóxicas recobraron moedas chinesas das dinastías [[Song]], [[Ming]] e [[Qing]], [[moeda|numerario]] [[Sri Lanka|cingalés]] e da rexión [[Vietnam|vietnamita]] do [[Annam]]: a cidadeestadocidade estado da civilización swahili importaba cerámica árabe, porcelana chinesa e tecidos [[India|indios]], entanto exportaba madeira, [[marfínmarfíl]], [[concha]]s, [[Escravitude|escravos]] e máismais [[ferro]]. O historiador [[Ross E. Dunn]] describe Mogadixo e outras cidades musulmanasmusulmás da África Oriental como "unha especie de América medieval, unha terra fértil e ben irrigada, de oportunidades económicas e unha terra a salvo da seca, carestía, sobrepoboación e guerras internas".
No [[século XVI]] Mogadixo foi conquistada polos [[Portugal|portugueses]], para tres séculos despois ser ocupada en [[1871]] polo sultán de [[Sultanato de Zanzíbar|Zanzíbar]].
En [[1892]] a cidade foi cedida a [[Italia]], que non tomou poseposesión dela definitivamente até [[1905]].
O territorio de Somalia foi controlado polos italianos desde [[1910]] en adiantediante até a intervención das forzas británicas, presentes en [[Quenia|Kenya]], durante a [[Segunda Guerra Mundial]]. Entre [[1941]] e [[1950]] os [[Imperio británico|británicos]] ocuparon a cidade, até que os italianos volveron como administradores do protectorado somalí en nome da [[ONU]] (Administración Fiduciaria Italiana de Somalia, AFIS).
==== Independencia somalí e ditadura ====
No ano [[1960]] Somalia atinxíu a independencia, mais de contado o país caíu baixo a ditadura de [[Siad Barre]], que durou até [[1990]]. Neste ano, os rebeldes se apoderaronapoderáronse da cidade, obrigando a Barre a dimitir e fuxir paraa [[Lagos, Nixeria|Lagos]] ([[Nixeria]]) noen [[1991]]. Foron nomeados dous presidentes, a [[Universidade Nacional Somalí]] foi pechada e a urbe caíu presa dos [[Señores da guerra]], que sementaron durante anos a morte e a destrución, danando moitas partes da cidade (mentres unha carestía, debida á forte seca, devastaba a Somalia rural).
O 9 de decembro de 1992 aconteceu a primeira intervención americana e das Nacións Unidas nun intento de instaurar un goberno de transición. Grupos somalís fieis a [[Mohamed Farrah Aidid]] (un dos presidentes eleitoselixidos polos rebeldes) mataron a 23 [[Paquistán|paquistanís]] durante unha emboscada contra os ''cascos azúisazuis''. En outubro de 1993, ana denominada [[batalla de Mogadixo]] perderon a vida entre 500 e 1.000 Somalís (militares e civís), 18 militares estadounidenses e un un [[Mali|maliano]]. Os feridos foron millares. En [[1994]], [[Bill Clinton]] retirou o exército norteamericano.
En xuño de [[1995]] [[Mohamed Farrah Aidid]] autoproclamouse presidente, mais morreu un ano despois a consecuencia das feridas que lle causou unha acción da guerrilla local.
==== De 2000 a 2006 ====
En outubro de [[2004]] o [[Parlamento]] somalí de transición elixíu como presidente a [[Abdullahi Yusuf]]. As votacións tiveron lugar en [[Nairobi]] ([[Quenia]]), a causa da caótica situación de Mogadixo. O goberno, recoñecido por grandegran parte das nacións occidentais, apesara pesar da súa feble autoridade, non logrou asentarse na capital somalí, axitada por continuas guerrilasguerrillas, sobre todo na parte norte da cidade, de xeito que tivo que trasladarse a [[Baidoa]], a 245 km ao noroeste de Mogadixo).
En xuño de [[2006]], logo de catro meses de asedio, as milicias dos [[Unión de Consellos Islámicos|Consellos Islámicos]] conseguiron expulsar da cidade os Señores da guerraGuerra, da que se adonaran por anos. Os Consellos Islámicos introduciron as leis islámicas ([[xaria]]) na cidade, restituíndo unha certa orde e autorizando a reapertura, despois de 17 anos, do porto e do aeroporto, ademais de eliminar os postos de blocaosbloqueo das estradas.
Entre decembro de 2006 e xaneiro de [[2007]], logo da intervención militar de [[Etiopía|etíopes]] e [[Estados Unidos de América|estadounidenses]], o goberno provisorioprovisional de [[Ali Mohammed Gedi]] tornouvolveu a entrar en Mogadixo.
==== De 2007 aá actualidade: a traxedia "humanitaria" ====
[[Ficheiro:Aerial view of the port of Mogadishu.JPEG|miniatura|dereita|250px|Vista aérea do porto de Mogadixo.]]
A poboación de Mogadixo atopara paz e seguranza con oscos Consellos Islámicos, a custa da liberdade e do fanatismo relixioso. A seguranza semellaba momentaneamente garantida polas tropas etíopes, mais en poucas semanas a situación na cidade empeorou novamente. A intervención etíope de feito favoreceu o retorno dos Señores da guerraGuerra que oprimiran os cidadáns durante os anos anteriores. Os milicianos dos Consellos Islámicos continuancontinúan a combater e a resistir contra a volta do exército de transición e das tropas etíopes.
En marzo de [[2007]], a pesar da reentrada oficial do goberno de [[Baidoa]] e a chegada á cidade dos cascos verdes [[Uganda|ugandeses]] (polo demais con graves dificultades), a situación na cidade empeorou como non sucedía desde había 15 anos, con pesados bombardeamentos terrestres e aéreos.
No mes de maio de 2007 foi nomeado alcalde [[Mohamed Omar Habeb Dhere]], un dos [[Señores da guerraGuerra]] máis influentes da zona.
A fins de xullo de 2007, o leve melloramento da situación permitíu a reentrada de 125.000 damnificados, mais no outono dese mesmo ano a situación volveu empeorar progresivamente até a actualidade (abril de 2008).
Mogadixo, presa do caos, da violencia e dedas epidemias, está en plena catástrofe "humanitaria". Os damnificados en só ono ano 2007 estímanse nun millón e medio de persoas. As tropas etíopes seguen a combater con oscos rebeldes armados, mentres o continxente militar ugandés aparece como incapaz de opor a mínima resistencia. Barrios enteiros están abandonados, en especial na área norte, onde ocorren os episodios de violencia máis graves.
==Véxase tamén==
| 