Lluís Companys: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
m Substitución automática de "Luis_Companys.jpg" por "Lluis_Companys.jpg" segundo o ordenou Ymblanter. Motivo: File renamed: spelling.
Sen resumo de edición
Liña 2:
nome = Lluís Companys i Jover|
imaxe = [[Ficheiro:Lluis_Companys.jpg|200px]] |
cargoexecutivo1= [[Presidente da GeneralitatXeneralidade de Cataluña|123º President da GeneralitatXeneralidade de Cataluña]]|
periodo1= [[1934]]–[[1940]]|
antecesor1= [[Francesc Macià i Llussà]]|
Liña 12:
cidadefalecemento = [[Barcelona]]|
paisfalecemento = [[Cataluña]] {{CATb}}|
partido = [[Esquerra Republicana de CatalunyaCataluña]]|
cargos = [[Presidente da GeneralitatXeneralidade de Cataluña]] ([[1934]]–[[1940]])<br />[[Ministro (goberno)|Ministro]] do Goberno Español ([[1933]])|
profesión= Político|
}}
'''Lluís Companys i Jover''', nado en [[El Tarròs]] ([[Tornabous]]), o [[21 de xuño]] de [[1882]] e asasinado en [[Barcelona]] o [[15 de outubro]] de [[1940]], foi un político [[Cataluña|catalán]]. Primeiro Presidente do [[Parlamento de Cataluña]] ([[1932]]-[[1933]]), [[Ministro (goberno)|Ministro]] do Goberno Español (2º semestre de [[1933]]) e [[presidente da GeneralitatXeneralidade de Cataluña|Presidente]] da [[GeneralitatXeneralidade de Cataluña]] ([[1934]]-[[1940]]) durante a [[Segunda República Española]].
 
== Traxectoria ==
Liña 28:
Traballa a prol dunha intervención positiva do Goberno nos conflitos de obreiros. É detido en novembro do 1920 xunto con outros sindicalistas como [[Salvador Seguí]] e [[Martí Barrera]]; deportado Companys ao castelo da Mola ([[Maó]]); daquela Francesc Layret foi asasinado, cando se preparaba a asumir a defensa como avogado. Companys é posto en liberdade ao ser elixido [[deputado]] por [[Sabadell]], en representación do [[Partido Republicano Catalán]], ocupando o escano do asasinado Layret. Foi un dos fundadores da [[Unió de Rabassaires|Unión de Rabassaires]] e o [[15 de outubro]] de [[1922]] pasou a dirixir o semanario ''La Terra. Revista Popular Agrària'' que era o órgano da Unión.
 
Durante a ditadura de Primo de Rivera, concentrouse no labor de avogado asesor da Unión de Rabassaires, e, desde 1928, formou parte dos comités dos partidos cataláns que dirixían a oposición política. En outubro do [[1930]] foi de novo encarcerado. En marzo de [[1931]] participou na Conferencia de Esquerdas, a partir da cal se formou [[Esquerra Republicana de CatalunyaCataluña]].
 
=== Actividade durante a República ===
É elixido o [[12 de abril]] de [[1931]] [[concelleiro]] de [[Barcelona]] por [[Esquerra Republicana de CatalunyaCataluña]]. Entrou no Concello o [[14 de abril]] acompañado de [[Amadeu Aragay i Davi|Amadeu Aragay]], [[Joan Lluhí i Vallescà|Lluhí i Vallescà]] e outros, depuxo o alcalde accidental [[Antoni Martínez Domingo]], tomou posesión e desde o balcón proclamou a [[II República española]] en [[Cataluña]]. Sería nomeado, provisionalmente, gobernador civil de Barcelona.
 
En xuño de 1931 foi elixido [[deputado]] nas [[Cortes Xerais|Cortes]] pola provincia de Barcelona; interveu activamente nas discusións, en setembro do 1931, do proxecto de constitución da [[II República Española]]; votou a favor do [[sufraxio feminino|voto feminino]] en outubro do mesmo ano; convertese, en xaneiro de [[1932]], vicepresidente da Asemblea da GeneralitatXeneralidade e Presidente provisorio, en substitución de [[Jaume Carner]]. En novembro do 1932 foi elixido deputado do [[Parlamento de Cataluña]], e máis primeiro Presidente do Parlamento.
 
Unha vez que dimitiu do cargo de Presidente do Parlamento de Cataluña, foi, desde xuño a novembro de 1933, Ministro de Mariña do goberno de [[Manuel Azaña Díaz|Azaña]]. Nas eleccións lexislativas do novembro de 1933 será elixido deputado pola cidade de Barcelona.
 
Perante a morte súbita de [[Francesc Macià i Llussà]], o 25 de decembro, tan só un mes despois, é proposto para sucedelo como [[presidente da GeneralitatXeneralidade de Cataluña|presidente]] da [[GeneralitatXeneralidade de Cataluña]]. En votación extraordinaria do Parlamento, será aceptado o [[1 de xaneiro]] de [[1934]] por 56 votos a favor e 6 en branco, con a abstención da [[Lliga Regionalista]].
 
=== Os sucesos de Outubro do 34 ===
Ao longo do ano 1934 impulsou a polémica [[Lei de contratos de cultivo]], que o enfronta cos grandes propietarios e co Goberno español. O [[6 de outubro]] de 1934 é o protagonista unha sublevación contra a legalidade republicana a raíz da entrada no goberno da República da Confederación Española de Derechas Autónomas ([[CEDA]]) e proclama o [[Estado Catalán]] dentro da [[República española|República Federal Española]] desde o balcón do [[Pazo da GeneralitatXeneralidade de Cataluña|Pazo da GeneralitatXeneralidade]], feito polo cal sería encarcerado con todo o seu goberno, mentres o [[Estatuto de Autonomía de 1932 (Estatut de Núria)|Estatuto de autonomía de Cataluña de 1932]] será suspendido. O Goberno catalán foi detido en pleno por tropas dirixidas polo comandante-xefe da cuarta división orgánica, o [[Domènec Batet i Mestres|xeneral Batet]]. Companys foi encarcerado primeiro no buque ''Uruguay'', fondeado no porto de Barcelona, e máis tarde trasladado a Madrid, onde foi xulgado e condenado, xunto con todo o [[GeneralitatXeneralidade de Cataluña|Goberno catalán]], a trinta anos de reclusión maior. Posteriormente sería trasladado ao penal de [[Puerto de Santa María]] ([[Cádiz]]). Estes feitos coincidiran con a folga xeral revolucionaria convocada en toda España e máis con a insurrección asturiana propulsada pola [[UXT]] e a [[CNT]] en [[Asturias]]. Permaneceron detidos e en cadea ata a vitoria electoral da [[Fronte Popular]] nas eleccións de febreiro do [[1936]].
 
=== Guerra civil ===
Liña 51:
=== Exilio e morte ===
 
O [[23 de xaneiro]] do [[1939]], cando as forzas [[franquismo|franquistas]] están a piques de entrar en [[Barcelona]], atravesa a fronteira francesa xunto con o [[lehendakari]] [[José Antonio Aguirre]], exiliándose en [[Perpiñán]], ([[Francia]]), trasladándose despois a [[París]] para traballar na representación no exilio da GeneralitatXeneralidade ([[Consell Nacional de CatalunyaCataluña]]). Vai acabar en Le Baule-les-Pins (Pirineos Atlánticos), manténdose na Francia pese ao perigo que corría, nun intento por non perder o contacto con seu fillo Lluís Companys i Micó (1911-1956), que sufría unha grave doenza mental.
 
O [[13 de agosto]] de [[1940]] é detido pola [[Gestapo]] por orde das autoridades españolas con colaboración de membros da embaixada española na [[Francia]]. É levado primeiro a Madrid, onde se lle abren dilixencias por "ser o Presidente da GeneralitatXeneralidade, Ministro da República e responsábel dos feitos realizados en Cataluña". Despois de diversos interrogatorios, é trasladado o [[3 de outubro]] ao [[Castelo de Montjuic]] en [[Barcelona]] para facerlle un consello de guerra sumarísimo sen garantías procesais e, como se demostrou posteriormente, de forma ilegal. <ref>Os consellos de guerra realizados baseábanse na aplicación do Código Militar por sublevación contra todos os que se opuxeran á sublevación. Isto significaba que os verdadeiros rebeldes contra a autoridade legal condenaban polo delito de ''rebelión, adhesión o auxilio a la rebelión'' a aqueles que foran fieis ao goberno legal.</ref>
 
O mesmo [[Ramón Serrano Suñer]] recoñecíao anos despois ao afirmar que toda a base xurídica sobre os feitos da [[guerra civil española|guerra civil]] se fundaban nunha "''justicia al revés''", e concluía:
 
{{Cita|''Fue, pues, un error configurar delitos de rebelión y sedición para atribuílos a los defensores del Gobierno republicano, dado que estos -jurídica y hasta metafísicamente- era imposible que los cometieran''<ref>[[Josep M. Solé i Sabaté]], Consell de guerra i condemna a mort de Lluís Companys. Ed.GeneralitatXeneralidade de CatalunyaCataluña-1999 ISBN 84-393-4927-0</ref>.}}
 
Será fusilado ás seis e media da madrugada, o [[15 de outubro]] de [[1940]], no foxo de Santa Eulalia do [[castelo de Montjuïc]] con 58 anos. É o único Presidente dunha nación democrática asasinado polo fascismo, mesmo durante a Segunda Guerra Mundial.
 
As súas derradeiras verbas foron: "''Per CatalunyaCataluña!!!".
 
== Notas ==
Liña 67:
 
{{Gobernante|
ESPAZO_POLITICO=[[Ficheiro:Seal of the GeneralitatXeneralidade of Catalonia.svg|25px]]<br />[[GeneralitatXeneralidade de Cataluña]]||
ANTES=[[Francesc Macià]]|
DESPOIS=[[Josep Irla]]|
DINASTIA=[[Presidente da GeneralitatXeneralidade de Cataluña|President]]|
DATA_ENTRADA=[[1932]]|
DATA_SAIDA=[[1933]]|
Liña 78:
 
[[Categoría:Segunda República Española]]
[[Categoría:Presidentes da GeneralitatXeneralidade de Cataluña]]
[[Categoría:Exiliados do franquismo]]
[[Categoría:Nados na provincia de Lleida]]