Invasión musulmá da Península Ibérica: Diferenzas entre revisións

Así, por exemplo, o 5 de abril de 713, firmou un acordo co conde Teodomiro, gobernador de Orihuela e dunha extensa demarcación ó seu redor. O tratado subscrito foi do tipo que os árabes chaman ''‘ahd'', que non só respectaba os bens (como o xa citado de tipo ''sulh''), senón que outorgaba unha máis ou menos extensa autonomía de goberno. Este Teodomiro era un nobre con fama de culto e con prestixio de bo guerreiro, que reixetararexeitara un intento de invasión bizantina (quizáisquizais a flota que fuxiu de Cartago tras a súa conquista polos árabes) nas costas de Cartaxena en tempos do rei Egica, anterior a Witiza.

No acordo antes citado, sete cidades, das cales hoxe só son recoñecibles por seu nome Orihuela, Alacant, Elx, Mula, Hellín e Lorca, mantiñan seus propios señores e goberno, non serían molestados no exercicio de súa relixión (non olvidemosesquezamos que o Islam prohíbeprohibe as prácticas relixiosas externas doutras relixións) e non serían destruídas as súas igrexas, algo que adoitaba ocorrer durante a conquista. Non obstante, o Islam acordaba un trato diferente ao cristianismo e ao xudaismoxudaísmo, por ser relixións das Sagradas Escrituras, non así aos politeístas. En Córdoba a igrexa principal, Igrexa de San Vicente, foi repartida, a metade para prácticas do rito cristián e a outra metade para o musulmán. Esta medida foi revocada en tempos de Abderramán 50 anos despois, cando se empezou a erixir sobre ela a gran mesquita.

A cambio de elo, os vencidos sometíanse ao dominio do Califa, xurando ser fieis e sinceirossinceros co walí, e comprometíanse a non dar apoio aos rebeldes contra dita ocupación, así como a pagar un tributo anual fixo por cada persoa, libre ou escrava, non musulmanamusulmá (a ''gizya'' antes citada). Este tributo era parte en especie (trigo, cebada, mosto, vinagre, mel e aceite) e outra parte en metálico, consistente nun ''dinar'' (moeda de ouro árabe equivalente ao «soldo» visigodo) por persoa libre. Por cada escravo estipulábase medio pago.

Dende esta zona do surestesueste, Abd el-Aziz dirixiuse pola costa para controlar todo o Levante, sometendo Valencia e Sagunt. Polo outro extremo, e partindo tamén dende Sevilla, na campaña do ano 714, o propio Abd el-Aziz someteu Huelva, Faro, Bexa, Evora, Santarem e Lisboa; e alcanzou un acordo de tipo ''‘ahd'' nunha ampla zona ao norte de Coimbra. Así, consolidouse tamén o dominio en Galicia, moi endebledébil ata esa data. Nese mesmo ano morreu o rei visigodo Axila II, que foi sucedido por Ardo; se ben algúns historiadores sitúan a súa morte no ano 713 (pode que coincidindo coa campaña árabe de Levante, antes citada).

Abd el-Aziz instalou a sede do goberno [[omeia]] en Sevilla (tras a súa segunda conquista). Isto rompía a política tradicional dos árabes, que consistía, como ocorreu en Persia, Exipto ou África do Norte, en degradar os anteriores centros de goberno e gobernar dende un novo centro. Non obstante, o escaso número dos árabes en España e a continuidade das accións guerreiras de conquista impediron que, como neses outros países, se poidesepuidese construirconstruír unha nova cidade para o goberno.

Por elo, como alternativa a Toledo optouse por Sevilla, cidade que fora capital de varias provincias visigodas, e que incluso foi capital do reino godo por algún tempo no pasado. Isto cadraba máis coa política pactista de Abd el-Aziz. Pero había tamén razóns estratéxicas, propias dun tempo de conquista: Sevilla é unha cidade cercanapróxima ao mar e ao estreito e, por tanto, dende onde poder recibir reforzos máis rapidamente.

Dentro da súa política de asentar o conquistado mediante alianzas e acordos, Abd el-Aziz contraxocontraeu matrimonio con Egilo (tambiéntamén citada nalgunas fontes como Egilonda), viúva do rei Rodrigo, con quen tivo un fillo, chamado Asim. Convertida ao islam (aínda que segundo os seus críticos árabes, só en aparencia), cambiou seu nome polo de Umm ‘Asim (nai de Asim).

Pero a voda antes citada de Abd el-Aziz, xunto ao apoio que daban estes nobres visigodos ao gobernador, e as accións deste para reforzar o seu poder fronte aos demais cargos dos conquistadores (como a asunción de varios ceremoniaiscerimoniais e pompas rexios), así como a súa crecente autonomía na toma de decisións fronte ao goberno de Damasco, interpretáronse como un intento de rebelión contra o Califa.

Por esa causa, o xefe do Exército, Ziyad ben Nàbigha (casado el tamén cunha nobre visigoda), encabezou, xunto ao cuñado de Abd el Aziz, Ayyub, unha conxura contra o gobernador, acusándolle de facerse secretamente cristián. Froito dela, e seguindo ordes directas do califa Sulayman, Abd el Aziz foi asasinado no verán de 715 na mezquitamesquita de Sevilla (anteriormente, igrexa de Santa Rufina, expropiada polos musulmáns), mentres estaba rezando, e a súa cabeza foi enviada ao Califa.

É notable que en toda a extensión das conquistas musulmás, dende o Punjab ata os PirineosPireneos, só en España encontrase tal situación de rebeldía dun gobernador árabe contra o Califa. Quizais a influencia visigoda, co seu arraigo social e cultural e a súa fortaleza ideolóxica, influíra, dadas as estreitas relacións coa antiga aristocracia visigoda antes citadas. Aínda que tamén axudaba a separación xeográfica. De feito, só uns poucos anos máis tarde, España foi a primeira rexión do «imperio árabe» en romper totalmente coa autoridade dos califas, formándose un emirato independente.

Al-Hurr era consciente de que a dominación árabe era claramente precaria, pois os árabes e os seus mercenarios bérberes eran unha porcentaxe moi pequena da poboación de España, e a pacificación do territorio era aínda superficial. De feito, o rei visigodo Ardo mantiña o seu poder no norestenordeste peninsular. Por elo, antes de reiniciar o proceso de conquista dos territorios peninsulares, procedeu a xeneralizar a instalación de guarnicións militares nas cidades xa tomadas, excepto as sometidas mediante acordo.

Al-Hurr, para romper co seu antecesor e estar máis centrado na península, trasladou a sede do seu goberno a Córdoba no ano 716, e estableceuse un novo imposto especial para os non musulmáns, aplicado tamén noutros países polos árabes: o ''harag''. Consistía nun imposto territorial, que obrigaba a pagar unha porcentaxe do obtido por traballar a tierraterra.

Isto fixosefíxose non só para asegurar o seu apoio e a súa colaboración no control e a pacificación do reino visigodo, senón tamén co fin de conseguir maiores ingresos para o fisco, tras a introdución do ''harag''. Con este forte aumento da presión fiscal obtivo novos fondos para financiar as campañas militares e a administración dos conquistadores, ademais de reforzar a presión económica para conseguir máis conversións de cristiáns ao islam.

Froito destas medidas foi a acuñaciónacuñado dunha nova moeda, de ouro como as visigodas, en árabe e latín, a fin de facilitar a vida económica despois de tantos anos de loitas e falta de goberno centralizado, ademais dos serios problemas que acarrearacarreara o intenso atesouramento, normal en períodos de guerra.

Mentres tanto, como xa dixemos, o rei visigodo Ardo sucedera a Axila II no goberno de Septimania e a actual Cataluña, reinando sete anos, dende o ano 714 ao 720. Probablemente contaría co apoio de nobres de Aquitania, vinculados familiarmente nalgúns casos con nobres godos ou galo-romanos da Septimania, ou quizais temerosos dos novos invasores, e con mercenarios francos e saxóns; como xa ocurriraocorrera outras veces no pasado, cando aquela zona do reino visigodo se rebelara contra o poder real.

Pero o novo gobernador árabe, [[Al-Hurr ibn Abd ar-Rahman al-Thaqafi]], reforzado coas medidas antes citadas, realizou sucesivas campañas, dende o outono de 716 e nos dous anos seguintes, contra este reduto visigodo. Dende [[Zaragoza]] atacou e someteu as cidades de [[Huesca]], [[Barbastro]], [[Lleida]], [[Tarragona]], [[Barcelona]] e, finalmente, [[Xirona]]. A resistencia de [[Tarragona#Alta Edade Media (S VIII-XI)|Tarragona]] debeu ser tenaz pois, tras súa conquista, os árabes deron morte a toda a poboación que sobrevivira ao asedio, e destruíron a cidade, incluídas as súas igrexas e numerosos monumentos.

Al-Hurr realizou tamén unha campaña no norte, despois dunha incursión dos vascóns á zona de [[Tudela]], para ter a retagarda ben cuberta na súa guerra co rei visigodo Ardo. Sobre o ano 716 (ou probablemente antes) os árabes conseguiron un acordo de capitulación con [[Pamplona]], cidade que se rendiurendeu a cambio de manter súa autoridade local e certa tolerancia relixiosa. Só lles durou ata o ano 732, en que Al-Gafiqi a someteu totalmente antes de partir cara Poitiers.

Igualmente nese ano 717 o gobernador Al-Hurr nombrounomeou un gobernador na Astura Transalpina (actual Asturias), residente en Xixón, cidade amurallada e comunicada tamén por mar.

Un feito importante para estas dúbidas do Califa foron tamén os primeiros enfrontamentos na península entre os bérberes do norte de África, recénacabados islamizadosde islamizar, e os árabes. Os segundos vían aos primeiros como musulmáns de segunda, e estes recibiran unha parte moi pequena do botín. Os aproximadamente 35.000 soldados bérberes non se sentían ben pagados, e entre 716 e 718 tivo dúas novas migracións de bérberes cara a península, o que aumentou gravemente a tensión entre os dous pobos. Finalmente, Omar II optou por continuar en España e nombrarnomear un novo gobernador, al-Samh ben Malik (718–721).

O primeiro que fixo este foi unha especie de catastro ou rexistro de ingresos imponiblesimpoñibles, para clarificar as fontes e capacidades do fisco e aumentar así seu rendemento. A continuación fixo unha distribución do botín, que aínda estaba pendientependente de dividir. Este reparto do botín tiña un efecto político e psicolóxico, pois mostraba ás claras que a decisión tomada por Omar II de permanecer na península era definitiva.

Co reparto asignáronse propiedades e bens á facenda pública, e distribuíronse outras terras entre os conquistadores, a fin de calmar os seus enfrontamentos. Incluso parte dos terreos correspondentes ao Califa por ''jums'' foron entregados en usufructousufruto, por decisión de Omar II, a cambio dun pacto feudal. Con todo iso, conseguiuse reducir a tensión entre os conquistadores. Pero tamén nisto se notou o diferente trato cara os bérberes, que foron asentados nas ladeiras dos sistemas cantábrico e central, e nas montañas andaluzas, mentras que os terreos máis fértiles do sur foron para continxentes procedentes de Siria e Exipto.

Nada máis feito estoisto, continuou as accións militares e chegou ata Septimania na primavera de 719. No ano 720, Perpiñán e Narbona foron capturadas, matando a todos os homes e escravizando mulleres e nenos; e establecendo unha guarnición permanente nesta última cidade. Nese mesmo ano morreu o último rei visigodo, Ardo.

Pero xa antes (nunha data incerta entre 718 e 722, aínda que máis probable esta última) estalara a revolta en Asturias contra os conquistadores, capitaneada polo nobre visigodo [[Paio de Asturias|Paio]], que obtivo unha victoriavitoria na denominada [[batalla de Covadonga]]. O máis probable é que houberan escaramuzas e pequenas batallas nesosneses anos, e a constante conflictividadeconflitividade interna de [[Al-Ándalus]] propiciou a consolidación dun movemento insurreccional na costa do Cantábrico. Ata que no 722, baixo o mandato de Anbasa, conseguiron facer fuxir ao gobernador árabe de Asturias, con sede en Xixón, sen que volveran a gobernar os árabes nesa zona, máis ou menos do tamaño e lindes da actual Asturias. Na primeira metade do século foise consolidando paulatinamente o [[reino de Asturias]], ao que seguirían máis tarde a formación de outros núcleos na zona oriental.