Augardente: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Dodro (conversa | contribucións)
Dodro (conversa | contribucións)
máis
Liña 1:
[[Ficheiro:Augardente 01-13b.JPG|dereita|thumb|200px|Fío de augardente na produción tradicional]]
[[Ficheiro:AguardienteA glass of tasty grappa.jpg|miniatura|200px|dereita|AugardenteChopo de estranxeira''[[grappa]]'']]
A '''augardente''' é o nome co que se designa un espectro de [[Bebida alcólica|bebidas alcólicas]] destiladas, de entre 40 e 45 graos, que poden ser bebidas, xa sexa puras, engadidas son outras bebidas, aromatizadas ou mesturadas. Obtéñense por destilación do [[bagazo]] ou de determinados cereais, froitas ou sementes, como [[centeo]], [[cebada]], [[baga]]s de [[xenebreiro]], [[cereixa]]s, [[uva]]s, [[cana de azucre]] e o [[anís]], entre outras. O nome deriva do latín ''aqua ardens'', termo co que se chamaba ao alcol obtido por destilación.
 
Liña 12:
=== Destilación da augardente ===
O [[Destilación fraccionada|proceso de destilación]] da augardente ten dúas fases: a vaporización dos elementos volátiles e a condensación dos vapores producidos. Na fase de condensación distínguense tres fraccións que aparecen nesta orde:
[[File:Alambique. Alquitara.jpg|dereita|thumb|200px|A [[Alambique|alquitara ou alambique]] é a pota onde se realiza a destilación do [[bagazo]].]]
* Cabezas: compostas polas sustancias máis volátiles có etanol, cun [[punto de ebulición]] menor ós 78,4 [[ºC]]. A [[Grao alcólico|graduación alcólica]] desta fracción é superior ós 70 %vol.
* Corazóns: Constituídos por tódolos compoñentes que teñen un punto de ebulición entre os 78,4 e 100 ºC. A graduación alcólica está entre los 70 e os 45 %vol.
* Colas: Formados polos compoñentes que teñen un punto de ebulición entre 78,4 e 100 ºC. A graduación alcólica atópase en menos de 45 %vol.
 
Para aplicar directamente calor sobre a pota utilízanse [[leña|achasacha]]s, [[butano]] ou [[propano]]. A separación da ''fracción cabezas'' faise en maior ou menor proporción, segundo a calidade do bagullo inicial. A destilación detense cando a caña que sae do serpentín alcanza unha graduación entre 50 e 45 %vol., o resto é o que se coñece como ''colas'' e non se aproveita<ref name="caña">[http://www.cerespain.com/elaboracion-del-orujo.html Elaboración da caña en Galicia], na páxina web ''Ceremin'', en castelán.</ref><ref name="regueiro">[http://www.avalonc.com/aregueira/galerias_de_fotos/tradicion/orujo_gallego/orujo_gallego.htm Orujo Gallego, la quinta esencia], no blog ''A Regueira'', en castelán.</ref>.
 
Pódese facer caña branca, que se fai cunha graduación maior cas outras, [[Augardente de herbas|caña de herbas]] ou [[caña tostada]], que fixo por primeira vez Francisco Rodríguez de [[Vilar, Cordeiro, Valga|Vilar]] ([[Valga]]) no [[1964]]<ref>[http://www.lavozdegalicia.es/noticia/arousa/2013/04/28/eu-inventei-cana-tostada/0003_201304A28C10991.htm «Eu inventei a caña tostada»], en ''La Voz de Galicia'' (28-4-2013), en castelán.</ref>.
Liña 27 ⟶ 28:
 
==== Variedades ====
[[File:Alambique. Alquitara.jpg|dereita|thumb|200px|A [[Alambique|alquitara ou alambique]] é a pota onde se realiza a destilación do [[bagazo]].]]
* Augardente branca: de cor transparente
* [[Augardente de herbas]]: engade distintas herbas aromáticas durante o seu proceso de destilado; de cor dourada.
* Augardente torradatostada: de cor marrón clara.
 
=== Historia ===
En Galicia, tradicionalmente, os augardenteiros eran as persoas que se encargaban da produción da augardente, e que obtiñan con iso ingresos extras dentro da súa economía. Era un traballo estacional ([[novembro]]) e ambulante. Antigamente o ''augardenteiro'' ia polas aldeas para facerlle a caña ós veciños, acondicionábase un alpendre, e empregábanse achas para facer o lume da pota.
[[Ficheiro:Alambic à Draguignan.jpg|miniatura|Augardenteiros.]]

O cañeiro podía pasar nun lugar varios días, durmindo amais no cuberto onde se facía a caña; o lume non se podía apagar mentres se estaba a destilar<ref name="alpendre" />. A casa para quen se estaba a facer a caña proporcionáballe o viño e maís a comida ó augardenteiro. Durante o serán xuntábanse os veciños a corón do alboio para falar algún conto. Existen varios nomes para referirse ás persoas que se dedican á destilación do bagazo da uva como son; ''augardenteiros''<ref name="DRAG">[http://www.realacademiagalega.org/dicionario Dicionario da Real Academia Galega].</ref><ref name="regueiro" />, ''cañeiros''<ref name="mostra" /><ref name="alpendre" />, ''poteiros''<ref name="caña" /> ou ''requicheiros''<ref name="mostra" />. Nalgúns lugares, co tempo, a [[alquitara]] adquirida entre varios veciños transladábase dunha casa para outra ata faceren todos en cada casa a súa propia augardente.
 
Na actualidade a produción tradicional está en recesión, e foi substituída pola produción industrial. Existe unha [[denominación de orixe]] que recolle as variedades de augardente galegas, e que se denomina [[Augardente de Galicia]] (''Orujo de Galicia'' en castelán; ''orujo'' é como se chama en castelán o [[bagazo]]).