Karate: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Sen resumo de edición |
|||
Liña 15:
|técnica_principal = [[Atemi waza]]
|técnica_secundaria = [[Nage waza]]
|seguidor = [[Karateka]]
|nome_orixinal = {{lang|ja|空手道}}
|tradución = Camiño das mans baleiras
|outros_nomes = Toshu<br/>Todejutsu<br/>Tuidi
|nome_gl =
|antecedente = Te<br/>Okinawa-te
|influente = [[Chuan fa]]
|descendente =
|olimpica = Non
|notorios =
|url =
Liña 87:
Por esa época, ficaron famosas, e case lendarias, as historias sobre as proezas dos guerreiros de Okinawa, coma un conto do mestre de ''Tomari-te'', [[Kosaku Matsumora]], que desarmado derrotou un samurai. Así, o ''Todi'' era coñecido tamén por ''shinpi tode'' ({{lang|ja|神秘 唐手}}, misteriosa man chinesa) ou ''reimyo tode'' ({{lang|ja|霊妙 唐手}}, milagrosa man chinesa).
===
Polo fin do [[século XIX]], o adestramento de ''tode'' aínda era unha práctica restrinxida a poucos, basicamente por conta da súa orixe como disciplina dos nobres guerreiros. Do mesmo xeito que sucedía ás artes marciais do resto do Xapón. Mesmo que existisen moitas semellanzas entre os estilos, o paradigma de transmisión era de mestre para un círculo estrito de alumnos.<ref>{{cita libro|lingua=inglés|título=Karate's History and Traditions|nome=Bruce|apelidos=Haines|localización=North Clarendon|editor=Tuttle|ano=1968}}</ref>
Liña 94:
Nesas circunstancias, [[Anko Itosu]], que aprendera artes marciais con Matsumura e tamén servira como secretario do rei de Okinawa, empezou a usar a súa influencia para tentar diseminar o ''tode'' entre a poboación, porque el cría que a disciplina dos guerreiros podería ser un valioso instrumento de formación física, intelectual e cívica.<ref>{{cita libro|lingua=inglés|título=Essential Shorinjiryu Karatedo|nome=Masayuki Kukan|apelidos=Hisataka|localización=North Clarendon|editor=Tuttle|ano=2011|páxinas=36-39}}</ref>
Dúas cousas dificultaban a aceptación e a diseminación do ''tode'': exactamente o seu nome, que facía alusión á China, e o seu modelo de adestramento, que fora feito para atender as necesidades dos guerreiros locais.
Aínda así, o mestre xulgaba que os métodos utilizados até a época non eran prácticos: o ''Ti'' era ensinado basicamente por intermedio do adestramento repetitivo dos ''[[kata]]''. Entón, el simplificou o adestramento a unidades fundamentais, os ''[[kihon]]'', que son as técnicas comprendidas en si mesmas, unha puñada, unha desviación, unha postura, e compilou unha serie de ''kata'' chamada de ''[[Pinan]]'', con técnicas máis simples e que pasarían a formar a primeira serie de técnicas.▼
Simultaneamente, Itosu tomou medidas para eliminar estes atrancos. Logo, el coidou de novamente empregar o nome que era utilizado polas vellas escolas, os ''[[kobudo]]'', para designar as súas técnicas de loita sen armas. Desta maneira, non máis se escribía "Tode" ({{lang|ja|徒手}}) co logograma "to" ({{lang|ja|唐}}), cuxa acepción inmediata é á [[Dinastia Tang]], mais co "to" ({{lang|ja|徒}}), "baleiro". Con isto, visábase diminuír as resistencias no resto Xapón, porque calquera cousa conectada á China non era vista con bos ollos, por conta das tensións políticas que sempre existiron entre os dous países. Por outro lado, "tode" tamén era unha das denominacións do [[jujitsu]], o que implicaba maior aproximación entre os guerreiros de Okinawa e do Xapón, ambos chamados de [[bushi]].<ref>{{cita web|url=http://www.koryu.com/library/mskoss8.html|lingua=inglés|dataacceso=30 de novembro de 2014|título=Jujutsu and Taijutsu: Some Background Information on Warrior Close Combat Systems|autor=Mike Skoss}}</ref><ref>{{cita web|lingua=inglés|título=Okinawa's Bushi: Karate Gentlemen|nome=Charles|apelidos=Goodin|url=http://seinenkai.com/art-bushi.html|dataacceso=30 de novembro de 2014}}</ref>
▲
Esa mudanza resultou na diminución, ou eliminación nalgúns casos, de tácticas de loita, mais reforzou o carácter deportivo e para beneficio da saúde: deuse maior importancia á postura, mobilidade, flexibilidade, tensión, respiración e relaxación.
Porén, a denominación '''karate''' ({{lang|ja|空手}} tornouse coñecida e popular por causa do mestre [[Hanashiro Chomo]], do estilo [[Shuri-te]], que nunha publicación intitulada "Karate Kumite" usouna no lugar da escrita co [[kanji]] "{{lang|ja|唐}}" , que se refería máis á [[Dinastía Tang]] e á China.
A pesar dos esforzos feitos, o karate non era moi popular fóra de Okinawa. Non obstante, de modo fortuíto, houben un acontecemento que axudou mesmo discretamente a tornar o karate coñecido fóra do Xapón. En [[1898]], o [[Hawai]] foi anexado polos [[EE.UU.]] e, en [[1900]], habitantes de Okinawa mudáronse para alí.<ref>{{Cita web|lingua=inglés|url=http://seinenkai.com/art-roots.html|título=The Roots of Okinawan Karate in Hawaii|dataacceso=30 de marzo de 2014}}</ref>
O
Como resultado de seu progreso, [[Anko Itosu]] cre ser posíbel exportar o Karate para o resto do Xapón e, no comezo do [[século XX]], pasa a emprender esforzos para tanto, mais non consegue éxito.
Liña 112 ⟶ 115:
Algúns factores contribuíron, mentres, para a divulgación do Karate. Un deses factores era a mentalidade corrente á época que, mesmo co proceso de espallamento dos costumes occidentais iniciado coa [[Restauración Meixi|Restauración Meiji]], aínda era moi próxima á figura do guerreiro, non sendo incomún o lance de desafíos a loitadores ou mesmo a unha casa, familia ou cidade. Non se pode esquecer, con todo, que iso non se deba por bravata mais por orgullo, de súas tradicións e para homenaxear seus mestres. Era común a práctica de [[dojo yaburi]] (desafío ao [[dojo]]).
Ao redor de [[1906]] chegou a Okinawa un practicante de [[jujitsu]] (ou de [[judo]], segundo algunhas fontes) que desafiou a todos da illa a medir forzas con el, para probar que seu estilo era superior aos do Xapón e da rexión. N día da loita, posto que fose xa vello (con máis menos setenta anos), no medio de varios loitadores, o mestre [[Anko Itosu]] non quixen deixar sen resposta o convite e foi ver o desafiador, que interpelou o mestre, dicindo "
Talvez máis importante para a fama da eficiencia do karate foi un desafío que mestre [[Choki Motobu]] encarou. Chegou ao Xapón un navío ruso, conducindo u loitador de [[sambo]] Kinteru, con porte físico moi grande (case 2m de altura) e capaz de fincar un cravo na madeira coas mans. O obxectivo do loitador era divulgar súa modalidade de loita e, para tanto, facía das demostracións públicas, que envolvían proezas, como enrodelar unha barra de ferro nos brazos e romper táboas. O loitador fixo un desafío a todo o país
A nova chegou en Okinawa, sendo o desafío acepto polos irmán Motobu, descendentes da casa real e notorios expertos en artes marciais (Karate, [[Ryukyu kobujutsu|Kobudo]] e [[Udundi]]). Dirixíronse eles ata o Xapón. No día do evento, a loita foi decidida con só un golpe na rexión do [[plexo celíaco]]. A vitoria foi considerada tan sorprendente e despertou o interese polo
== Camiño das mans baldeiras ==
Os esforzos do mestre Itosu non tiveron os efectos anhelados, mais continuaron polas mans dos seus alumnos, que crearon outros estilos, máis novos e máis adecuados para divulgaren a modalidade.
A nova xeración uniu forzas. O Mestre [[Kenwa Mabuni]] sistematizou os estilos [[Naha-te]] e [[Shuri-te]] en unha única vertente, a cal chamou [[Shito-ryu e pretende preservar as os ''kata'' nas súas formas tradicionais. Mestre [[Choshin Chibana]], por súa quenda, compilou seu coñecemento nunha escola chamada [[Kobayashi-ryu]], que pretende preservar as exactas formas por el aprendidas dos famosos mestres Matsumura e Itosu.<ref>{{cita web|lingua=portugués|url=http://www.karatezine.com.br/2014/01/shito-ryu-fundadores-e-historia-do.html#.VHyDRckph3s|dataacceso=30 de novembro de 2014|título=Shito Ryu fundadores e história do karate|data=12 de xaneiro de 2014}}</ref>
Non obstante, quen tivo máis éxito na divulgación do karate no Xapón foi mestre [[Gichin Funakoshi]], que aproveitou o interese despertado principalmente despois da vitoria do mestre Choki Motobu sobre o loitador ruso. Mais con isto non se pode esquecer que foron de fundamental importancia os esforzos conxugados doutros grandes mestres, como Mabuni, Miyagi, Motobu etc., porque crearon as condicións necesarias ao éxito da tarefa.
O karate popularizouse no Xapón e introduciuse nas escolas secundarias antes da [[Segunda Guerra Mundial]].
| |||