|
[[Ficheiro:Torres de altamira 2.JPG|225px|miniatura|dereita|Unha das torres das [[Torres de Altamira]], castelo destruído polos irmandiños e volto a reconstruir.]]
[[Ficheiro:Torredocastro.jpg|dereita|miniatura|225px|[[Castelo de Sandiás]]. Destruído polos irmandiños no [[1467]].]]
[[Ficheiro:Castelo-da-Lúa-ruínas.JPG|miniatura|225px|dereita|Ruínas do [[Castelo da Lúa]] derruído polos irmandiños o redor do [[1465]].]]
== Gran Guerra Irmandiña ==
{{AP|Gran Guerra Irmandiña}}
A Gran Guerra Irmandiña tivo lugar nos anos [[1466]]-[[1469]]. Chegara o momento en que ''"os gorrións habían de correr tralos falcóns"''. Os preparativos para a formación dunha Irmandade Xeral comezaron anos antes por parte de [[Afonso de Lanzós]] e co apoio de varios concellos ([[A Coruña]], [[Betanzos]], [[Ferrol]], [[Lugo]]) que actuaron de motores iniciais do movemento. Neste caso, a revolta irmandiña foi unha auténtica [[guerra civil]] pola variada e numerosa participación social que chegou a provocar.
A causa da revolta popular foron as malas colleitas e as fames derivadas destas, a peste e tamén abusos cometidos polos cabaleiros e prelados. Sobre estes últimos, no preito Tabera-Fonseca hai múltiples testemuños nos que se denuncia as tropelías realizadas:
{{cita|Os señores prelados e cabaleiros do dito reino [...] facíanlles moitos agravios e danos e males nas súas persoas e nos seus bens, roubándolles os seus bois e bestas e forzábanlles as súas mulleres e fillas e moitos dos ditos danos facíanse así das xentes que tiñan nas súas casas como nas súas fortalezas'' (Extraído do Preito Tabera-Fonseca, Fol. 1104 v)}}
Segundo os testemuños do [[preito Tabera - Fonseca]], os irmandiños serían arredor de 80.000 persoas. Na organización e desenvolvemento da guerra irmandiña participaron varios grupos sociais: campesiños, xentes das cidades, baixa nobreza e fidalguía e algúns membros do clero, como coengos composteláns que apoiaron economicamente o movemento irmandiño. Os xefes militares do movemento pertencían á baixa nobreza e foron os seguintes:
| 