|
[[Ficheiro:Veterinary_SurgeonVeterinary Surgeon.jpg|300pxminiatura|dereita250px|miniatura|Veterinario examinandoUn unveterinario gatotraballando.]]
O '''veterinario''' é, segundo a [[Real Academia Galega]], a persoa que se acha legalmente autorizada para profesar e exercer a [[veterinaria]].
A '''veterinaria''' é a [[ciencia]] que se dedica á prevención, control, erradicación e tratamento das enfermidades, traumatismos ou calquera outra agresión á saúde dos [[animalia|animais]], ademais do control da sanidade dos alimentos para o consumo humano.
O Médico Veterinario xa non se restrinxe á área da saúde animal, o seu campo é máis amplo que o estudo, diagnóstico e tratamento das enfermidades dos animais; pasou a desempeñar un notable papel nos sectores [[agroindustria]]l e [[Gandería|gandeiro]]. O veterinario recibe unha adecuada formación en materia de produción e control sanitario dos alimentos de orixe animal, froitas, verduras, hortalizas e cogomelos destinados a consumo humano (son os chamados Inspectores de Sanidade), incluída a conservación dos mesmos e toda a lexislación referente. Préstase especial atención a programas de saneamento gandeiro, control de animais salvaxes e de compañía e prevención e control de enfermidades de animais, especialmente daquelas transmisibles ao home.
A veterinaria tamén busca asegurar a calidade, cantidade e a seguridade dos alimentos a través do control da saúde dos animais e dos procesos que seguen para obter os seus produtos (tales como [[carne]], [[Ovo (alimento)|ovos]], [[leite]], [[coiro]], etc), así como a súa distribución, venda e preparación.
O veterinario colabora coa [[medicina]] humana na preparación de [[soro fisiolóxico|soro]]s e [[vacina]]s, nutríndose mutuamente ambas profesións. É importante tamén a participación no control do [[medio ambiente]] a fin de garantir os equilibrios biolóxicos da natureza e defendendo a [[saúde]] do home.
== Historia ==
A veterinaria é tan antiga como a conexión que os seres humanos realizaron cos animais. A ''ars veterinaria'' estaba referida no ''Papiro de Kahoun'', de preto de 4 mil anos antes de Cristo, atopado en [[1890]], no [[Exipto]]. Os códigos [[Eshn Unna]] (1900 a.C.) e de [[Código de Hamurabi|Hamurabi]] (c. 1700 a.C.), na Babilonia, traen referencias ao pago e atribucións dos ''médicos dos animais''.
Entre as funcións que poden realizar estes profesionais pódense destacar as de observación, interpretación e [[diagnóstico]] da [[patoloxía]] dos animais, mellorar o [[rendemento]] animal e a [[gandería]] produtiva, vixiar a fabricación e posta en circulación dos produtos alimenticios de orixe animal destinados ao consumo humano, analizar o comportamento dos animais, a [[investigación]] e a [[docencia]].
Na [[Grecia Antiga]], a profesión, entón chamada de ''hipiátrica'', data do século VI a.C.; xa en [[Roma Antiga|Roma]] algúns tratados foron dedicados á enfermidades animais, como os de ''Cato'' e de ''Columella''.
En xeral poderíase dicir que a [[veterinaria|profesión veterinaria]] ocúpase do coidado e estudo da produción, explotación, medicina preventiva e curativa dos animais útiles ao home, das súas relacións hixiénico-sanitarias e da obtención, industrialización e tipificación dos produtos de orixe animal.
=== Apsirtos ===
[[Apsirtos]], considerado o Pai do Veterinario no Occidente, naceu en [[Clazómenas]], en [[300]], foi autor de 121 dos 420 artigos do tratado publicado o [[século VI]], en [[Bizancio]], chamado ''Hippiatrika''. Formado en Medicamento, en [[Alexandria]], foi o veterinario-xefe no exército de [[Constantino I o Grande|Constantino]].
=== SistematizaciónOrixe doda estudopalabra ===
[[Ficheiro:Picture 468.jpg|miniatura|250px|]]
Foi durante o reinado de [[Afonso V de Aragón]], en [[España]], cando o estudo básico tivo inicio; no goberno de [[Reis Católicos|Fernando e Isabel]], estableceuse o cargo de '''albeite'', curador de animais.
Esta palabra ten varias orixes posibles.
A orixe desta palabra é latino culto. ''Veterinarius'', segundo o escritor [[Catón]], era o coñecedor e practicante da arte de curar as ''veterinae'' ou ''veterina'', é dicir, as bestas de carga. O nome destes animais parece proceder de ''vetus'' (vello), porque se trataría de animais envellecidos, e polo tanto non aptos para xa para as carreiras nin para os carros de guerra e só útiles para o transporte. Outras fontes afirman que ''veterina'' puido nacer do verbo ''veho, vehere,'' de onde se derivaría vehículo, que significa precisamente transportar.
O seu estudo sistemático, con todo, só veu coa fundación da primeira escola de Medicina
Veterinaria, polo [[Francia|francés]] [[Claude Bougerlat]], en [[4 de agosto]] de [[1761]], á cal se seguiron o nacemento en Europa de outros centros, tales como as escolas de Viena (1768), Turín (1769) e Gôttingen (1771).
O '''albeite''' (palabra de orixe árabe) é a persoa que cura animais sen te-lo título de veterinario.
=== Modernidade ===
Recentemente a aplicación do Médico Veterinario ten expandindo por mor da disponibilidade de técnicas avanzadas de diagnóstico e de terapia para a maioría das especies animais, así como polos avances científicos noutras áreas, como a xenética, a [[biotecnoloxia]], a [[fisioloxia]], que proporcionan melloramentos nos sistemas de produción animal.
===Refraneiro===
En 1946, a [[Organización Mundial de Saúde]] ([[OMS]]), recoñecendo a necesidade de conciliarse, definitivamente, os inseparábeis preceptos da saúde humana coa saúde dos animais, recomendou que se crease unha sección de saúde veterinaria, que foi establecida o ano de 1949. Así define a [[OMS]], en 1951, a Saúde Pública Veterinaria: ''A Saúde Pública Veterinaria comprende todos os esforzos da comunidade que influencian e son influenciados pola arte e ciencia médico-veterinaria, aplicados á prevención da enfermidade, protección da vida e promoción do benestar e eficiencia do ser humano''.
* As amatas do meu burro fixeron de min albéitar.
* Ó albéitar non lle doe a carne de besta.
En 1955 foron establecidas as seguintes actividades para esta área: o control e erradicación de [[zoonose]]s; a [[hixiene]] dos [[alimentos]]; os traballos de [[laboratorio]]; os traballos en [[bioloxía]] e as actividades experimentais.
===Outros artigos===
*''[[Tratado de Albeitaria]]''
{{commons|Category:Veterinarians}}
== Veterinaria e saúde pública ==
[[Categoría:Bioloxía]]
Coa comprensión pola ciencia da orixe e propagación de diversas enfermidades, tendo como [[vector epidemiolóxico|vector]]es animais domésticos ou silvestres, así como para asegurar a propia integridade física dos animais, o Médico Veterinario pasou a ser importante coadxuvante nas políticas de saúde pública dos países. A propagación de enfermidades epidémicas, humanas ou animais, atopa na instalación de barreiras veterinarias que evitan a súa propagación un medio eficaz de control.
Aliado a iso, un dos campos da Veterinaria que está en grande ascenso é o da Defensa Sanitaria Animal, cuxos obxectivos son xustamente previr a ocorrencia de enfermidades exóticas, que poden ter graves impactos na saúde pública ou económicos nos animais, e controlar ou erradicar enfermidades endémicas.
Algunhas destas enfermidades que poden ser citadas son, entre outras, a [[brucelose]], [[tuberculose]], [[cisticercose]], [[toxoplasmose]], [[salmonelose]], colibacilose, clostridioses, [[leptospirose]], campilobacteriose, listeriose, [[rabia]], [[scrapie]], [[encefalopatía esponxiforme bovina]] e a influenza aviaria ([[gripe aviaria]]) (todas elas potenciais [[zoonose]]s) enfermidades dos animais susceptibles de transmisión ao ser humano, ademais da [[febre aftosa]], pestes porcinas clásica e africana, anemia infecciosa equina, enfermidade de Newcastle, enfermidade de Aujezski, que son enfermidades de alto impacto económico e poder restritivo de mercado.
Actualmente, son recoñecidas máis de cen zoonoses e incontábeis outras enfermidades infecto-contaxiosas dos animais que traen serias consecuencias económicas. Para combatelas, o Veterinario exerce unha vixilancia epidemiolóxica activa, actuando directamente no campo e controlando o tráfico de animais, realizando a inspección dos produtos de orixe animal (como derivados da carne, do leite, dos ovos, peixe e mel) e buscando sinais de enfermidades que poidan ser transmitidas ao ser humano ou que poidan indicar o estado sanitario dos rabaños.
== Veterinaria e zootecnia ==
[[Ficheiro:Camera calda.jpg|miniatura|250px|dereita|[[Ara ararauna]] en tratamento nunha cámara de quecemento.]]
Na área de produción animal ou [[Zootecnia]], o Veterinario traballa na formulación de dietas de animais, entre os cales o [[gando]] bovino, [[ovino]], [[caprino]], [[porcino]] e [[aves]] cuxa importancia destaca na produción de alimentos para o ser humano. Neste campo, o Médico Veterinario especialízase en sectores do coñecemento como [[nutrición]], [[xenética]] e mellora animal, [[estatística]] e técnicas de manexo xeral, contribuíndo fortemente no desenvolvemento agrícola.
== Veterinaria e medio ambiente ==
O veterinario participa, tamén, na área de estudos do [[medio ambiente]] e na protección ambiental. Neste campo, traballa en conxunto con outros profesionais, entre os cales están os ecólogos e biólogos, coa finalidade de estudar o comportamento dos animais silvestres, realizando investigacións, tendo relevancia sobre todo en animais mantidos en cativerio para fins reprodutivos, asistindo na súa reprodución, na tranquilización, [[anestesia]] e nas intervencións cirúrxicas, na prescrición dos diversos tratamentos e na definición da dieta máis adecuada para tales especies.
== Animais domésticos ==
Animais de compañía, particularmente [[can]]s e [[gato]]s, frecuentemente reciben coidado médico avanzado (próteses de cadril, cirurxías de catarata, marcapasos cardíacos e outros moitos procedementos avanzados que se supón son aplicados soamente en medicina humana). Todo depende da disponibilidade da [[tecnoloxía]] e tamén do dominio do procedemento por parte do veterinario, unha vez que hoxe en día a Veterinaria xa está subdividida en diversas especialidades, como a [[medicina]] humana ([[oftalmoloxia]], [[ortopedia]], [[oncoloxia]], [[endocrinoloxia]], [[dermatoloxia]], [[acupuntura]], etc.).
Na área de animais de produción, como gado bovino, ovino e caprino, que non teñen valor emocional moi grande, os tratamentos e as operacións caras non son moi usadas, sendo destinados en xeral só aos animais de gran valor económico (como os reprodutores, campións, etc.).
Os científicos que traballan na área de Veterinaria son moi importantes en investigación [[farmacia|farmacolóxica]], [[química]] e [[bioloxía|biolóxica]].
{{Commonscat|Veterinary medicine}}
=== Ligazóns externas ===
* [http://www.cfmv.org.br/ Consello Federal brasileiro de Médico Veterinario]
[[Categoría:Veterinaria|Veterinaria]]
| 