Iosif Stalin: Diferenzas entre revisións

Tamén foi coñecido comocoma Koba (nome dun heroe popular de [[Xeorxia]]) e empregou varios [[pseudónimo]]s: David, Nijeradzé, Chijikov, Ivanóvich, ata adoptar o de Stalin que empregouusou despois da [[Conferencia Bolxevique de Tammerfors]] ([[Finlandia]]). O nome Stalin deriva da palabra rusa ''stal'' (aceiro) co mesmo sufixo posesivo persoal ''-in'' que tamén empregouempregara o seu predecesor [[Lenin]].

NadoÓs en15 [[Gori]],anos ósIosif 15 anosStalin entrou no seminario ortodoxo de [[Tiflis]]. Influído polas ideas revolucionarias, en [[1898]] ingresou no [[Partido Obreiro Socialdemócrata Ruso]] (POSDR). Un ano despois foi expulsado do seminario por realizar propaganda [[Marxismo|marxista]] e, a partir de entón, converteuse nun revolucionario “profesional”. Deportado a [[Siberia]] ([[1903]]), escapou ó ano seguinte e uniuse á facción bolxevique do POSDR. Novamente deportado a [[Siberia]] (1907-08), volveu escapar. En 1913 foi enviado a [[Viena]] como emisario do Comité Central para tomar contacto cos grupos bolxeviques do exterior. Alí escribiu a súa primeira obra, ''O marxismo e o problema das nacionalidades''.

Elixido membro do Comité Central, participou na [[Revolución Rusa de 1917]] e formou parte do primeiro Goberno de [[Lenin]] ([[novembro]] de [[1917]]) como comisario das Nacionalidades. Elixido [[Secretario Xeral]] do Comité Central ([[1922]]), comezou o dominio do aparato do Partido Comunista. Despois da morte de Lenin ([[1924]]) acumulou progresivamente a meirande parte dos órganos de dirección política. Fronte áa tese de [[Lev Trotski]] sobre a [[Revolución permanente]], mantivo as teses de Lenin da [[Revolución Ininterrompidaininterrompida]] e, polo tanto, a posibilidade do [[socialismo nun só país]] (''Acerca dos principios do leninismo'', 1924) e canalizou tódolos criterios políticos cara á consolidación do réxime [[Socialismo|socialista]] dentro da [[URSS]]. Apoiado maioritariamente pola gran masa do Partido, composta polos revolucionarios "do interior" -é–é dicir aqueles que non se exiliaran nas décadas previas á revolución-revolución–, apartou das súas funcións a Trotski, Kamenev e Zinoviev no XV Congreso do [[Partido Comunista da Unión Soviética]] ([[1927]]).

En [[1928]] iniciou un programa de [[industrialización]] intensiva e de coletivizacióncolectivización da [[agricultura]] soviética, impoñendo unha gran reorganización social. Na década de 1930 consolidou a súa posición a través dunha política de modernización da industria. Como arquitecto do sistema político soviético, creou unha poderosa estrutura militar. Mandou prender e deportar opositores, ó mesmo tempo que cultivaba o [[culto da personalidade]] como arma ideolóxica. A acción persecutoria de Stalin estendeuse mesmo a territorio estranxeiro, imputándoselle o asasinato de Trotski, entón exiladoexiliado en [[México]]. Por máis que Trotski tomase todas as medidas para protexersese protexer de axentes secretos, [[Ramón Mercader]], membro do [[Partido Comunista Mexicano]], conseguiu gañar a confianza do disidente para executalo cun golpe na cabeza.

Desconfiando de que as reformas económicas que implantara producían descontento entre a poboación, Stalin dedicouse, nos anos 30 a consolidar o seu poder persoal. Tratou de expulsar toda a oposición política. En [[1934]], [[Sergei Kirov]], principal líder do [[Partido Comunista da Unión Soviética|Partido Comunista]] en Leningrado (actual [[San Petersburgo]]), apareceu morto. Foi o inicio dunha serie de presións que pasaron á historia coma a "[[Gran Purga]]", que tivo lugar entre [[1934]] e [[1937]]. Stalin concedeu un trato duro a todos os que tramasen contra o estado soviético. Entre as vítimas máis destacadas desta acción estaban os oficiais e membros de maior importancia do [[Exército Vermello]], incluíndo trece dos quince xenerais do exército, comocoma [[Mikhail Tukhachevski]], unha das súas máis famosas vítimas, quen sufriu a acusación de ser axente do servizo secreto [[Alemaña|alemán]], razón pola calque foi executado, mentres que outros moitos foron deportados a [[Siberia]]., Conco isoque foise enfraquecidoenfraqueceu o comandomando militar soviético.

A [[Primeira Guerra Mundial]], a [[Guerra Civil Rusa|Guerra civil rusa]], a intervención por parte das 14 potencias estranxeiras despois da toma do poder polos bolcheviquesbolxevique e a mesma revolución, tiveron un efecto devastador na economía do país. A producciónprodución industrial de [[1922]] foi un 13 % menor cá de [[1914]]. Baixo a [[Nova Política Económica]] (NEP), impulsada por Lenin perante a situación apremianteurxente, que permitía certo grao de flexibilidade no mercado dentro do contexto do socialismo, produciuse unha recuperación. AgotadaEsgotada a NEP, esta política foi substituída por un sistema centralizado e suxeito aos [[Plan Quinquenal (URSS)|plans quinquenais]] a partir de [[1928]]. Estes plans perseguían ambiciosos programas de [[industrialización]] e de [[colectivización]] e [[estatizaciónestatalización]] da [[agricultura]].

O obxectivo da industrialización era tanto reacondicionar as vellas fábricas e empresas industriais, de tecnoloxía atrasada e en estado de práctico abandono, comocoma construír unha poderosa [[industria pesada]]. A industrialización era considerada fundamental na construción do socialismo, xa que garantiría a alianza obreira-campesiñade comoobreiros e campesiños coma base da [[ditadura do proletariado]], e a defensa da URSS, e elevaría notablemente o nivel de vida da poboación.

Sen capitais iniciais, con escaso comercio internacional e virtualmente sen [[infraestrutura]] moderna, o gobiernogoberno de Stalin financiou a industrialización a partir das ganancias obtidas polas fábricas e empresas do Estado, polo comercio, os bancos e o transporte. EnEntre 1926- e 1927, invertíronseinvertéronse na industria cerca de mil millóns de rublos; tres anos despois, puideron invertirinverter xa nela uns 5.000 millóns.

A década de 1930 conseguiu a produción por primeira vez na historia da Unión Soviética dunha ampla gama de novos produtos comocoma [[motocicleta]]s, [[reloxo]]s e [[Cámara de fotos|cámaras fotográficas]], así como as máquinas e ferramentas necesarias para producir estes e outros bens. Na industria química produciuse o desenvolvemento da industria dos [[plástico]]s, na [[metalurxia]] desenvolveusedesenvolvéronse novos tipos de aliaxes de alta calidade e diversos metais non ferrosos foron manufacturados por primeira vez.

Tamén mellorou notablemente a escala e a eficiencia coa calque se fabricaban os produtos existentes. Na industria do [[ferro]] e do [[aceiro]], a finsfinais da década de 1930 o tamaño medio dos novos fornos de fundición era un 40 % maior con respecto a dez anos antes. Moitas innovacións estaban baseadas exclusivamente en desenvolvementos técnicos locais. Na industria aeronáutica, por exemplo, os enxeñeiros soviéticos produciron avións que eran comparables a deseños estranxeiros; na industria militar, pola súa parte, desenvolvéronse [[Carro de combate|tanques]] que non tiñan equivalentes no mundo occidental. A Unión Soviética foi tamén o primeiro país en producir [[Caucho|goma]] sintética de polibutadieno.

O goberno de Stalin promoveu a colectivización da agricultura co fin de aumentar a produción agrícola a partir das granxas mecanizadas a grande escala, o que permitía manter os campesiños baixo un control político máis directo e para que a recadación de impostos fose máis eficiente. A colectivización significou cambios sociais drásticos nunha escala nunca vista dende a abolición da [[Servo|servidume]] en [[1861]].

A colectivización forzada da agricultura comezou a inicios da década de 1930, formándose a asociación obrigatoria de todas as granxas nos chamados ''[[koljós]]'' (ou granxagranxas colectivacolectivas), unha estrutura fortemente centralizada. A supresión dos dereitos da propiedade sobre a terra foi unha consecuencia da forma como se decidiu resolver o antigo conflito da [[loita de clases]]. Ademais, de acordo coa visión económica da época, os ''koljós'' debían traballar con maior eficiencia debido á aplicación da [[tecnoloxía]] e áa división do traballo. Nos primeiros anos da colectivización estimábase que a produción agrícola e industrial debería aumentar un 200 % e un 50 % respectivamente; porén, a produción agrícola diminuíu.

Os campesiños ricos, os chamados ''[[kulaks]]'', con independencia de se resistían ou non aos cambios impostos e a colectivización, eran postos a traballar directamente nos campos, ou ben eran trasladados a [[Siberia]] ou ao leste do país. A política de industrialización da agricultura seguida por Stalin requiriu grandes cantidades de equipamento e maquinaria, que se conseguiu ao exportarexportando [[trigo]] e outros bens agrícolas ao estranxeiro. Os ''koljós'' foron obrigados mediante plans específicos a entregar ao Estado a súa produción agrícola. Estas medidas trouxeron como consecuencia unha drástica caída na calidade de vida do campesiñado e na produción agrícola.

Para evitar o aillamentoillamento do réxime soviético, Stalin decidiu a entrada da URSS na [[Sociedade de Nacións]] ([[1934]]), e a aproximación a [[Gran Bretaña]] e [[Francia]]. Na política interior procurou eliminar calquera tipo de oposición: entre [[1936]] e [[1938]] organizou procesosos chamados (procesos de [[Moscova]]) e deportacións contra os principais mandos militares e contra toda oposición aono seo do Partido e do Estado. Baseándose nos datos subministrados trala ''[[perestroika]]'' e documentados polo [[Gulag]], foron detidas máis de 1.300.000 persoas polospor motivos políticos. Delas case 700.000 foron fusiladas. Durante o seu goberno iniciouse un controvertido programa para ''rusificar'' os diferentes estados da URSS, enviando rusos ás distintas repúblicas soviéticas para que casasen cos locais e así aumentar a porcentaxe de rusos na rexión.

O [[23 de agosto]] de [[1939]] asinou con Hitler o [[Pacto Ribbentrop-Molotov]], un pacto de non-agresión que recibiu o nome dos ministros de exteriores [[Alemaña|alemán]] e [[soviético]]. Stalin esperaba gañar tempo e reorganizar a forza industrial-militar da cal a Unión Soviética non podería prescindir con vistas a un enfrontamento coa [[Nazismo|Alemaña nazi]], que para algúns sempre fora inevitable. Por outra parte, Hitler estaba ansioso por evitar un enfrontamento inmediato cos soviéticos, pois naquel momento ía ocuparse de [[Gran Bretaña]] e [[Francia]]. Mais a [[Operación Barbarroxa|invasión da Unión Soviética polas forzas alemás]] en [[1941]] levouno a aliarse co [[Reino Unido]] e os [[Estados Unidos da América|Estados Unidos]] durante a [[Segunda Guerra Mundial]]. Baixo a súa forte dirección, o exército soviético conseguiu facer recuar os invasores —non–non sen terribles perdas humanas—humanas– e ocupar terras na [[Europa Oriental]], contribuíndo decisivamente á derrota da Alemaña nazi.

Os seus críticos, como [[Lev Trotski]], denunciaron o pacto co goberno nazi comocoma unha traizón imperdoable e un máis dos crimes do [[estalinismo]] contra o movemento obreiro internacional. O estalinismo sempre o considerou unha xenial manobra de Stalin argumentando que impediu o avance nazi, gañando tempo, o que lle permitiu vencer ana [[Segunda Guerra Mundial]].

O [[Exército Vermello]], moi debilitado polas purgas de finais dos 30, atopábase virtualmente sen mando competente, polo que as forzas alemás avanzaron rapidamente polas terras chásestepas occidentais da URSS. Hitler predecíapredicía que a guerra co xigante ruso duraría polo menos 6 meses e que o pobo ruso mesmo eliminaría a Stalin.

A diferenza de Hitler, Stalin deu ciertacerta autonomía aos xenerais na toma de decisións e fixo traer dende a fronteira algúns dos seus mellores xenerais, como [[Gueorgui Zhúkov|Zhúkov]] e [[Nikolái Vatutin|Vatutin]], permitindo ademais o envío dende as frentesfrontes orientais de milleiros de soldados das tropas siberianas adestradas xa no combate cos xaponeses.

Durante a [[Batalla de Smolensk (1941)|Batalla de Smolensk]], o seu fillo [[Yákov Dzhugashvili]] foi capturado: Stalin soubo desta situación pero permaneceu indiferente á sorte corrida polo seu fillo. Yákov permaneceu anónimo no [[campo de concentración]] de [[Sachsenhausen]] até que foi delatado. IntentounoIntentárono adoutrinar para a propaganda alemá pero non cambiou de bando. Entón decidiuse o seu troco polo mariscal [[Friedrich Paulus]], pero Stalin negouse. Yákov morreu en estrañas circunstancias o [[15 de abril]] de [[1943]] no mesmo campo. Stalin xamais demostrou publicamente algún tipo de consideración pola sorte corrida por Yákov.

Mantívose en [[Moscova]] o inverno de 1941, cando os alemás ameazaban a cidade, a (42 km), e organizou alí uno contraataque soviético. Ao ano seguinte tivo éxito ao manter a estratexiaestratéxica cidade de [[Stalingrado]], última defensa da zona petroleira do [[Cáucaso]], pese á enorme cantidade de baixas entre os seus homes (Stalin, a través dos seus comisarios políticos, ordenou disparar contra os seus propios soldados se estes se retiraban dun combate ao consideralos desertores) e posteriormente ([[1943]]) tamén derrotou o exército alemán na [[batalla de Kursk]] co que todo o curso das accións militares tivo un cambio, sendo agoraentón os soviéticos os que obrigaban a retirarse aos alemáns. Así, en maio de [[1945]], as forzas de Stalin foron as primeiras en entrar en [[Berlín]], forzando o suicidio de [[Hitler]] e a capitulación alemá.

No seu papel de comandante en xefe, Stalin procuraba sempre manter un control persoal pero flexible no mando, sobre todo á frentefronte de batalla, as reservas militares e a economía de guerra. Esta actitude non se mostrou eficaz, xa que deixaba nun só home todas as decisións, pero logo Stalin foi aprendendo dos erros e comezou a delegar decisións militares ao contrario do seu rival, Hitler, quen monopolizou o mando.

Como Xefe de Estado, Stalin participou en varios encontros cos líderes aliados, comocoma o chamado "osdos tres grandes", con [[Winston Churchill]] e [[Franklin D. Roosevelt]] en [[Ialta]] e en [[Potsdam]] (ambos os dous en 1945), nasnos que logrou o reconocimentorecoñecemento internacional dunha esfera de influencia soviética na Europa do Leste e mostrándose como un formidable negociador segundo o propio secretario do exterior británico, Sir [[Anthony Eden]]. Así mesmo, o [[4 de setembro]] de 1943, reuniuse con 3tres metropolitas da Igrexa para restablecer o Santo Sínodo e convocar o Concilio Episcopal para elixir como Patriarca de Moscova un dos tres anterioresdeles (Serguéi) 5cinco días despois, por primeira vez en 17 anos.

AoCando rematarrematou a [[Segunda Guerra Mundial]], Stalin foi visto como o gran líder que conducira o pobo soviético á vitoria na súa loita contra a [[Alemaña Nazi]]. A finais da década de 1940 o patriotismo ruso foi en ascenso por causa dos éxitos propagandísticos. Por exemplo, algunhas invencións e descubrimentos científicos foron reclamados pola propaganda rusa. Exemplos diso son a [[máquina de vapor]], reclamada polo pai e o fillo da familia Cherepánov; a [[lámpada incandescente]], por [[Pavel Yablochkov]] e [[Aleksandr Lodyguin]]; a [[radio (medio de comunicación)|radio]], por [[Aleksandr Stepánovich Popov]]; e o [[avión]], por [[Aleksandr Mozhaiski]]. Continuaron as súas políticas represivas (incluso nos territorios recentemente anexionados), pero nunca chegaron aos extremos da década de 1930.

Os comunistas controlaron a maior parte de China, mentres que os nacionalistas refuxiáronsese refuxiaron nun pequeno estado na [[illa de Formosa]] (actualmente [[Taiwán]]). A [[Unión Soviética]] recoñeceu pronto as "fazañas" de Mao pouco despois da fundación da [[República Popular de China]], que éfoi considerada comocoma un novo aliado. A República Popular reivindicou Taiwán, a pesar de que nunca se conmemorouconsolidou a súa autoridade na illa.

En [[Europa]] existían zonas de ocupación soviética, tanto en [[Alemaña]] coma en [[Austria]]. [[Hungría]] e [[Polonia]] estaban prácticamentepracticamente ocupadas militarmente. Dende [[1946]] a [[1948]] foron elixidas en [[Polonia]], [[Checoslovaquia]], [[Hungría]], [[Romanía]] e [[Bulgaria]] gobernos de coalición integrados por comunistas, e os movementos comunistas accederon ao poder en [[Iugoslavia]] e [[Albania]].

Estas nacións coñecéronseforon coñecidas comocoma o [[Bloque do Leste]] ou Bloque Comunista. [[Gran Bretaña]] e os [[Estados Unidos]] apoiaron a loita contra os comunistas na [[Guerra Civil Grega]] e os soviéticos foron sospeitosos de apoiar aos comunistas gregos, aínda que Stalin abstívosese abstivo de involucrarse en [[Grecia]], despedindodesestimando áo circulaciónmovemento prematuramentepor consideralo prematuro. [[Albania]] seguiu sendo un aliadoaliada da [[Unión Soviética]], pero [[Iugoslavia]] rompeu coa [[URSS]] en 1948.

Ámbalas dúas [[superpotencia]]s viron [[a Alemaña]] comocoma país clave. En represalia á formación da "Trizona" occidental, Stalin decidiu tomar medidas. Grazas á información do axente británico [[Donald Maclean Duart]] e outros axentes de [[Servizo de intelixencia|espionaxe]] británicos e estadounidenses, Stalin era perfectamente coñecedor de que os Estados Unidos non procederan á produción masiva de [[Bomba atómica|armamento atómico]], de feito, nin sequera produciran ningunha dende [[Nagasaki]]. UnSería preciso un gran número fora preciso para destruír ásas forzas comunistas, xa fose en [[Europa]] ou no [[Extremo Oriente|Lonxano Oriente]]. PoloPor tanto, ordenou uno bloqueo ende Berlín, que estaba baixo dominio británico, francés e estadounidense.

En 1948 Stalin apoiou inicialmente a creación do estado de [[Israel]]. A [[Unión Soviética]] foi un dos primeiros países en recoñecer o novo país, e nese mesmo ano [[Golda Meir]] chegou a [[Moscova]] como primeiroprimeira embaixadorembaixadora. Porén, máis tarde cambiou de opinión e opúxose a Israel.

Ao contrario que a política de Estados Unidos de armamento restrinxido (proporcionou equipo limitado á infantería e as forzas da policía de [[Corea do Sur]], Stalin apoiou con armas a [[Kim Il Sung]] en [[Corea do Norte]]: o exército e as forzas aéreas con equipamento militar (incluído os Tanques [[T-34]]/85) e "asesores" moi por riba do que se requiría para fins defensivos, co fin de facilitar a Kim (ex oficial da Unión Soviética) unhaa conquista do resto da península coreana. Pilotos soviéticos voaron en avións soviéticos dende bases chinesas contra aeronaves das [[Nacións Unidas]] en defensa de [[Corea do Norte]]. Investigacións na Unión Soviética, posteriores á [[Guerra Fría]] revelaron que a [[guerra de Corea]] foi iniciada por Kim Il Sung coa autorización expresa de Stalin.

A segunda muller de Stalin foi [[Nadezhda Alliluyeva]], que morreu en [[1932]]. A causa oficial da súa morte éfoi unha grave enfermidade. Xuntos tiveron un fillo ([[Vassili Dzhugashvili]]) e unha filla ([[Svetlana Dzhugashvili]]). Vassili conseguiu rangos militares na [[Forza Aérea Soviética]], morrendo a causa do alcol en [[1962]]. Svetlana abandonou a [[URSS]] en [[1967]], regresando décadas máis tarde.