Judo: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Judcosta (conversa | contribucións)
Sen resumo de edición
Nerk (conversa | contribucións)
m erratas, linguaxe e ligazóns
Liña 14:
|practicante = [[Judoka]]
}}
O '''judo''' ou '''Judoyudo''' (en {{Lang-ja|&#26580;&#36947;}}) é unha [[artes marciais|arte marcial]], un [[deporte]] e unha [[filosofía]] con orixe no [[Xapón]]. O judo foi creado a partir de algunhasdalgunhas escolas clásicas de [[Jujitsu|jujutsu]] por [[Jigoro Kano]] (&#22025;&#32013;&#27835;&#20116;&#37070;) en [[1882]]. A pesar de ser unha arte marcial completa, o judo tamén se practica como deporte oficial dos [[Xogos Olímpicos]] dende [[1964]] na competición masculina e [[1992]] na feminina. No occidente[[Occidente]], o aspecto deportivo do judo é probabelmente o máis difundido.<ref name="ref1">{{Cita libro|lingua=portugués|título=O Que É Judô|autor=Vieira, Silvia|coautor=Freitas, Armando|editor=Casa da Palavra|localización=Rio de Janeiro|ano=}}</ref>
 
Na forma deportiva, homes e mulleres combaten separadamente (a pesar de moitas veces adestrárense xuntos), e os atletas son divididos por clases de idade e categoría de peso, incluíndo unha clase libre enna que poden participar todos os pesos poden participar.
 
O Judo é practicado sobre esteiras especiais chamadas ''tatamis'' que poden ser de palla de arroz cubertascuberta por lona de algodón, ou poden ser sintéticas fabricadas a partir de polímeros de borracha[[caucho]]. Os practicantes, chamados (''[[judoka]]s''), visten un equipamento de algodón branco, composto por unha chaqueta, unhaun calzapantalón e unhaun cinto. A cor do cinto indica a graduación do judoka.
 
Nunha competición de judo, dous judokas enfróntanse sopresobre oa tapeteesteira mentres un árbitro os avalía, cose os puntos e as penalidadespenalizacións dos atletas sendoson rexistrados nun panel. O ''ippon'' é o "KO[[K.O.]]" do judo. Un golpe bo, mais ou menos perfecto, chámase ''waza-ari'' e vale medio punto. Dous deses garanten unha vitoria. A loita pode ser decidida pola acumulación de puntos menores, comocoma o ''yuko'' ou o ''koka''. Calquera falta (''keikoku'' e ''shido'') cometida por un dos loitadores durante un combate (''shiai'') aumenta a puntuación do opoñente. Se a falta for grave, comocoma o ''hansoku-make'', o árbitro declara a vitoria do ofendido.
 
== Historia ==
=== Desenvolvemento ===
NaA sociedade feudal de Xapón, a vida eraestaba dividida en clases, comas as dos (guerreiros, agricultores, ou comerciantes, etc.). Nese ambiente, a clase guerreira ocupábase, entre outras tarefas, da seguridade interna e externa, polo que se detiña en estudar as varias modalidades de combate, con e sen armas. Xurdiron entón diversas modalidades de loita, ''[[kenjutsu]]'' (arte da espada), ''[[iaijutsu]]'' (arte de sacar a espada), ''[[naginatajutsu]]'' (arte da lanza ''[[naginata]]'') e outras,. eNese nesemomento ínterimxurdiu o ''jujutsu'', ou "arte suave", que durante a Historiahistoria do Xapón recibiu moitos e variados nomes, coma ''wajutsu'', ''kumiuchi'', ''yawara'', ''taijutsu'', etc., Todastodos estaspara diferentesse denominacións referíansereferir á mesma cousa, a loita desarmada contra un ou máis opoñentes, portandoque portasen armas ou non, e que era chamado dechamada "arte suave" porque erase practicadapracticaba sen armas, é dicir sen a rixidez das armas.<ref name="ref4">{{Cita libro|lingua=inglés|título=Kodokan Judo|nome=Jigoro|apelidos=Kano|páxina=15|localización=New York|editor=Kondansha|ano=1994}}</ref>
 
O ''jūjutsu'' desenvolveuse como unha das artes que os [[Samuraisamurai]]s deberíandebían dominar, porque no campo de batalla un guerreiro podía verse sen a súa espada, de aí ele debería ser capaz de seguir loitando co inimigo. Os samurais estaban sempre baixo o mando dun líderxefe, un ''[[Daimyōdaimyō]]'', o que significadeu lugar a que, así como existían varios líderesxefes, acabaronchegasen pora existir varias familias ou clans. E neses clans todas as artes marciais, todas elas, pasaron a evolucionarevolucionaron de forma máis ou menos independente, nacendo así as varias escolas, ou ''[[koryu|koryū]]'' ({{lang|ja|古流}}, escola vella), as calesque ensinaban todatodas formaas formas de combate.
 
Por un longo tempo a Historiahistoria do Xapón foiestivo marcada pola dominación dos samurais, e a historia do Judo comeza exactamente cando as cousas noo Xapón estánestá debaixonun intenso proceso de cambio, a [[Era Meiji]], ena candoque Jigoro Kano, o seu creador, nacenaceu e crececreceu. A historia do Judo como arte marcial ou deporte vai relacionada ácoa historia dedo mestre Kano. Ambos son froito da súa sociedade e do seu tempo, o auxe da Era Meiji.
 
Cando o neno Jigoro Kano ingresou na escola e, o ambiente que atopou foi de rivalidade entre os alumnos, o que acabou acabou motivándollemotivándoo a buscar unha forma de defensa. Ese ambiente hostil foi máisatopouno outra vez atopado cando el ingresou na universidade, pois, aínda que estivese en proceso de franca modernización, a mentalidade guerreira existíaera moi forte na sociedade xaponesa, pero moitos esqueceronesquecían os valores de honra e disciplina que limitaban esa agresividade.<ref name="ref2">{{Cita libro|lingua=inglés|título=The Way of Judo: A Portrait of Jigoro Kano and His Students|nome=John|apelidos=Stevens|localización=Boston|editor=Shambhala|ano=2013}}</ref>
 
{{Artes Marciais}}
Resolto quea iríair buscar un instrutor de ''jūjutsu'', Kano non obtivo éxito nas primeiras tentativas, porque coa caída do [[Shogunato Tokugawa]], durante a [[Restauración Meixi]] de [[1868]], o prestixio das artes marciais tíña diminuídodiminuíra nun país que viña valorando os costumes occidentais máis que oscós seus propios. Os vellos mestres, despois de perderperderen a súa función de guerreiroguerreiros, foron obrigados a deixar de ensinar e facerdedicarse a outras actividades para sobrevivir. Algúns simplesmentesimplemente desistendesistiron e abandonanabandonaron completamente os valores e o modo de vida tradicional.<ref name="ref4">{{Cita libro|lingua=inglés|título=The Judo Textbook in Practical Application|autor=Hayward Nishioka|coautor=James R. West|editor=Ohara|localización=Santa Clarita|páxina=176}}</ref>
 
Nakai Umenari, un soldado retirado coñecido do pai de Kano e un soldado retirado, acordou amosarlle os ''kata'', pero non coa intención de ensinar. O vixilante da casa de seu pai, Ryuji Katagiri, era tamén coñecedor de ''jujutsu''. Porén, elporén non estaba disposto a ensinar aesta arte marcial, se non fose para un uso coherente e porque tamén consideraba oao mozo Kano moi inmaturo. Imai Genshiro, do estilo {{nihongo|[[Kyushin-ryu|Kyūshin-ryū]]|扱心流}}), que frecuentaba a residencia da familia Kano, tamén o rexeitou.<ref name="ref4"/><ref>{{Cita web|lingua=inglés|título=History of Judo|url=http://www.marketdraytonjudoclub.co.uk/#!history-of-judo/c44b|dataacceso=28 de febreiro de 2014}}</ref>
 
Despois dalgúns anos de insistente busca, Jigoro Kano coñeceu a Teinosuke Yagi, que fora profesor do estilo [[Tenjin Shinyo-ryu|Tenjin Shinyō-ryū]] ({{lang|ja|天神真杨流}}), de jujutsu, pero que xa non esinabaensinaba. Aínda así, en [[1877]] Yagi asentiuconsentiu en presentarlle o mestre Hachinosuke Fukuda, tamén do estilo ''Tenjin Shinyō-ryū'', que tiña un pequeno [[dojo|dojō]] onde ensinaba a unha clase de cinco alumnos.<ref>{{Cita libro|lingua=inglés|título=The Judo Handbook|nome=Roy|apelidos=Inman|editor=D&S|localización=New York|páxina=8|ano=2008}}</ref>
 
O estilo ''Tenjin Shinyō-ryū'' era coñecido pola súa eficacia e polaa énfase na combinación de técnicas de puñadas e patadas con técnicas de inmobilización, e polos medios de manexo óseo. Dicíase que o fundador deste estilo o perfeccionouperfeccionouno con loitas de rúa. A mediados de maio de [[1879]], o mestre Fukuda faleceu, só catro días despois de unhadunha demostración ao ex-presidente dos EEUU[[EUA]].<ref name="ref2"/>
 
Sentíndose carente de máis coñecementocoñecementos, Kano continuou o seu adestramento en ''[[Tenjin Shinyo-ryu|Tenjin Shinyō-ryū]]'' co mestre Masamoto Iso, fillo do fundador do estilo, o mestre Mataemon Iso. En [[1881]], o mestre Masamoto morreu, e Kano quedou unha vez máis sen un instrutor. Neste escenario, el foi practicar o estilo [[Kito-ryu|Kitō-ryū]] ({{lang|ja|起倒流}}), co mestre Tsunetoshi Iikubo, que, diferente do pragmatismo do ''Tenjin Shinyō-ryū'', era dunha escola máis filosófica e que daba máis importancia aos golpes de lanzamento. Outra característica do estilo era o emprego do ''"[[kiQi (enerxía)|qi]]"'', unha enerxía (etérea) que existe en todo eaquelo quedo seque se pode facer uso durante unha loita.<ref name="ref5">{{Cita libro|lingua=italiano|título=Il padre del judo. Una biografia di Jigoro Kano|nome=Brian|apelidos=N. Watson|editor=Mediteranee|ano=2004|localización=Roma}}</ref>
 
Kano comezacomezou unha busca para elaborar un principio unificador das técnicas que aprendeuaprendera. Así, el formulaformulou o concepto da máxima eficiencia co menor gasto de enerxía, porque só aquelas técnicas que preservasen ao máximo o loitador é que realmente funcionanfuncionasen, e deberían ser parte das ensinanzas da súa futura escola,; porquepara el unha persoa non debería esgotarse para se librar dunha agresión, ao contrario, debería empregar o máximo da enerxía allea en favor de siseu.<ref>{{Cita web|lingua=castelán|título=Judo. La fuerza humana con la máxima eficiencia disponible|editor=Conade|url=http://www.conade.gob.mx/Documentos/Publicaciones/Judo.pdf|dataacceso=23 de xaneiro de 2014}}</ref>
 
O ''dojō'' de Jigoro Kano, que foi aberto en [[1882]], que recibiría o nome de Kodokan, no Templo Eishoji.<ref>{{Cita web|url=http://www.judobrasil.net/historia2.htm|título=História do Judô|lingua=portugués|dataacceso=19 de xaneiro de 2014|editor=Judô Brasil}}</ref> Porén, Kano non cría que o seu estilo de jujutsu estivese completo e acabado.<ref>{{Cita web|url=http://www.kodokan.org/e_basic/history.html|título=History of Kodokan Judo|lingua=inglés|editor=Kodokan|dataacceso=21 de xaneiro de 2014}}</ref> A base ficaba asentada nos dous estilos que máis practicou, pero recibiría influencia doutros estilos e doutras formas de loita, comocoma o [[sumo]], o [[aikido]] e mailo [[karate]].
 
Tras a inauguración do instituto Kodokan, o mestre continuou a practicar judo cos seus mellores alumnos, coa intención de mellorar as súas propias habilidades e en consecuencia facer que a arte marcial medrase en calidade. MestreO mestre Kano estudaba e adestraba con toda a súa dedicación, emporiso, el cría que a práctica dun deporte comocoma o judo debería ser a única actividade duna persoa, pero soa unha desas actividades, quepara contribuiríancontribuír á súa formación.
 
Ao resultado das súas investigacións e adestramento nas artes marciais, el chamou dechamouno ''jūdō'', substituíndo a partícula "jutsu", que significa "arte" ou "profesión", pola partícula "do", que significa "camiño".<ref>{{Cita web|lingua=hebraico e inglés|url=http://www.kanjijapanese.com/he/%D7%9E%D7%99%D7%9C%D7%95%D7%9F-%D7%99%D7%A4%D7%A0%D7%99%D7%AA-%D7%90%D7%A0%D7%92%D7%9C%D7%99%D7%AA/%E8%A1%93|título={{lang|he|יפנית-אנגלית תרגום:: 術 :: מילון}}|dataacceso=22 de xaneiro de 2014}}</ref><ref>{{Cita web|lingua=hebraico e inglés|url=http://www.kanjijapanese.com/he/%D7%9E%D7%99%D7%9C%D7%95%D7%9F-%D7%99%D7%A4%D7%A0%D7%99%D7%AA-%D7%90%D7%A0%D7%92%D7%9C%D7%99%D7%AA/%E9%81%93|título=יפנית-אנגלית תרגום:: 道 :: מילון|dataacceso=22 de xaneiro de 2014}}</ref> Antes, as martesartes marciais eran vistas só como instrumento de loita, de guerra, pero non era ese máissoamente o seu obxectivo, porquepois elaspara el deberían ser un modo de evolución persoal e físico.<ref>{{Cita libro|lingua=italiano|título=Close combat. Combattimento corpo a corpo|nome=Maurizio|apelidos=Maltese|editor=Mediterranee|localización=Roma|ano=2001}}</ref>
 
O repertorio de técnicas quedou asentado en tres grandes conxuntos: técnicas de proxección ou lanzamento (''nage waza''), técnicas de chan (''katame waza'' e ''ne waza'') e técnicas de pancadas (''atemi waza''). As técnicas de lanzamento viñeron do estilo ''Kitō-ryū'', que tamén contribuíu coas nocións de tempo e uso de enerxía. Do ''Tenjin Shinyō-ryū'' viñeron as técnicas de control en chan e de puñazos e patadas, dode calonde veñen aínda a idea da práctica repetida dos ''kata'' e dasas loitas con seguridade (''randori'').<ref name="ref3">{{Cita web|url=http://judoinfo.com/jhist.htm|título=The History of Kodokan Judo|lingua=inglés|dataacceso=21 de xaneiro de 2014}}</ref>
 
Como o mestre era profesional da educación, el utilizou deseese coñecemento para estruturar as clases e o proceso de aprendizaxe do judo, e tamén para transformar unha arte marcial, con focoenfocadanaá guerra e naa seguridade, nunha disciplina moral, un deporte e mais un instrumento educativo. Foi taménTamén cambiadacambiou a ética combativa: pasou a ser vergoñenta a demostración pública das habilidades de loita pasou a ser vergoñenta, pois todo coñecemento só é útil se axudar a comunidade e axudar un compañeiro nos seus estudios, e xamais debería ser usado de forma egoísta ou por mera xactancia.<ref name="ref3"/><ref name="ref4"/><ref>{{Cita web|lingua=castelán|url=http://www.sinchijudokan.com/03historia/JUDO%20TRADICIONAL%20Y%20JUDO%20DEPORTIVO.pdf|nome=Nestor|apelidos=Figueroa|título=Judo Tradicional Y Judo Deportivo|dataacceso=22 de xaneiro de 2014}}</ref>
 
Xunto co instituto, medraron o recoñecemento e a influencia do judo. ''De facto''feito, o instituto Kodokan non foi aberto co fin específico de ser un centro de formación e perfeccionamento só de judo, perosenón, antes de todo, estaba a serera un lugar de formación xeral e de recreación.<ref>{{Cita libro|título=Introducción al judo|lingua=castelán|nome=Miguel|apelidos=Villamón|localización=Barcelona|editor=Hispanoeuropea|páxina=139|ano=2011}}</ref>
 
EnO [[11 de xuño]] de [[1886]], a Academia Nacional de Policía, coa intención de resolver oso debatesdebate sobre cal sería a escola de arte marcial que sería encargada do adestramento da forza policial, realizou un torneo de jujutsu no calque o Kodokan disputouloitou coa tradicional escola Totsuka. De todastodos asos loitascombates, os alumnos do Instituto Kodokan conseguiron vencer doce, perder dúasdous e empatar unhaun.<ref name="ref5"/>
 
En maio de [[1922]], foi realizadarealizouse unha gran exposiciónexhibición de artes marciais, na calque estaríanestiveron algúns representantes do [[karate]] de [[Okinawa]]., elaque xa ouviraouviran falar desa arte marcial e atémesmo xa tiñativeran secorrespondencia correspondido conco mestre [[Gichin Funakoshi]], convidándoo para ensinar, mais foi soamente nese evento quecando Jigoro Kano o coñeceu. Funakoshi tiña como obxectivo divulgar a arte marcial de [[Okinawa]] no resto do país.<ref>{{Cita libro|lingua=italiano|título=I maestri del budo. M. Ueshiba, G. Funakoshi, J. Kano|nome=John|apelidos=Stevens|localización=Roma|editor=Mediteranee|ano=1997}}</ref>
 
As técnicas mostradas nanesa ocasión, movementos de ataque e desvío moi veloces e fluídos, provocaron boa impresión no mestre Kano, polo que o fixeron convidarconvidou o mestre de karate, para que fose dar algunhas clases no Kodokan. Desa experiencia de influencia mutua foron incorporadas no judo técnicas do karate nalgúns ''kata'', mais o ''kata'' que máis foi afectado foi o ''Kime-no-kata'', ou forma de resolución, no calque están compilados moitos golpes de autodefensa e de loita real, con enfoque en chimpar oao opoñente.<ref>{{Cita web|url=http://www.esperance-karate.net/index.php/historique/gichin-funakoshi|lingua=francés|título=L'histoire de Gichin Funakoshi|dataacceso=8 de marzo de 2014}}</ref><ref>{{Cita web|url=http://www.karatemiguelangel.com/karate/historia.htm|lingua=castelán|título=Historia Karate Shotokan|dataacceso=8 de marzo de 2014}}</ref>
 
Un dos moitos practicantes de judo foi [[Kenji Tomiki]], que empezou a adestrar ao redor de [[1910]] e obtivo o 1&ordm; [[dan]] en [[1919]]. A partir de aí foise destacando cada vez máis, até obter o 4&ordm; dan en [[1922]].<ref>{{Cita web|lingua=portugués|url=http://fpbujutsu.weebly.com/kenji-tomiki.html|título=Kenji Tomiki|editor=Federação Portuguesa de Bujutsu|dataacceso=9 de marzo de 2014}}</ref> En [[1926]], por consello do mestre Kano, Tomiki foi estudar [[Aikidoaikido]] con [[Morihei Ueshiba]], obtendo por fin o 8&ordm; dan en [[1940]].<ref>{{Cita web|url=http://www.fullcircleaikido.com/archive.htm|lingua=inglés|título=Kenji Tomiki (1900–1979)|dataacceso=9 de marzo de 2014}}</ref>
 
Entrementres, en [[1930]], o mestre Kano viu o adestramento de [[Aikido]]aikido e quedou moi impresionado coa súa disciplina e a súa técnica. Entón, mestre Kano mandou dous alumnos seus, para adestrarense adestrar e estudar Aikidoo aikido no seu nome.<ref>{{Cita web|lingua=portugués|url=http://www.lasites.net/goshinaikido/br/default.asp?menu=aikido&menu2=tomiki_judo|título=Tomiki Aikido e o Judo|dataacceso=23 de xaneiro de 2014}}</ref> Como resultado do intercambio entre asestas artes marciais, foi creadocreouse o kata ''Kodokan goshin-jutsu'', que é composto por técnicas de autodefensa, conenfocadas enfoque ena desarmar e someter oao contrario.<ref>{{Cita libro|lingua=italiano|título=Judo Tecnico: un percorso formativo dalla pratica all'insegnamento|nome=Donato|apelidos=Di Pierro|editor=Lulu|ano=2009|páxina=14|isbn=9781409272014}}</ref><ref>{{Cita web|lingua=inglés|url=http://www.usa-jjf.org/articles/goshin.htm|título=Goshin Jutsu of Kodokan Judo (Methods of Self-Defense)|editor=United States Ju-Jitsu Federation|dataacceso=9 de marzo de 2014}}</ref>
 
=== Entrada nas escolas ===
En [[1897]], Jigoro Kano foi nomeado para o posto de director nada Escola de Formación Avanzada de Profesores, onde formaba os futuros educadores do Xapón, e nesa tarefa el esforzábaseesforzouse en proporcionar unha educación de máis alta calidade, invitando regularmente a instrutores superiores de judo, [[kendo]] e [[natación]] á escola como medio de mellorar a educación física. Con eseesa focoidea, el tamén fixo una petición ao Ministerio de Educación para estender o período educativo para a certificación do profesorprofesorado desdede 3 anos a 4 anos.<ref name="ref3">{{Cita web|lingua=portugués|editor=Federação Portuguesa de Judo|url=http://www.fpj.pt/o-judo/a-vida-de-jigoro-kano|título=A vida de Jigoro Kano|dataacceso=13 de marzo de 2014}}</ref>
 
Traballando como educador, o mestre Kano erafoi un promotor incansable deda educación física para os alumnos, pois cría na idea de que as forzas tanto físicas coma mentais son compoñentes importantes na formación da persoa., Eldo que el mesmo daba o exemplo. Co obxectivo de aumentar a forza física, mellorar o carácter, e contribuír oao desenvolvemento deda súa arte marcial, Jigoro adestrara a moitos da maneira do Kodokan. ElTamén tamén estudabaestudou o tema incesantemente, ao punto de realizar sesións de adestramento de loita contra 30 judokas enseguida. Como os estudantesalumnos que estudaran baixocon el se volvíaneran activos en diversas partes do país, o judo pasou a ser reputado como unha forma excelente de promover e axudar na educación das persoas, sendo adoptado por moitas escolas.
 
=== Noutras partes do mundo ===
ParalelosEn paralelo aos esforzos de divulgación do judo como instrumento educativo, tamén foronse gastosgastou moimoito tempo e enerxía para mostrar o judo a outros pobos. Con esa finalidade, Jigoro Kano viaxou polapor Europa en [[1889]] e demostrouamosou a súa arte. Mesmo cando era ridiculizado ou subestimado, o mestre aproveitaba daa situación negativa para mostrar todo o potencial do judo, ás veces, utilizándoseutilizando daá propia persoa que fixera comentarios xocosos. Nin mesmo a [[Primeira Guerra Sino-Xaponesa]] foi unha adversidade, polo contrario, Kano aproveitou a oportunidade para levar o Judo até a China e para levar estudantes chineses ao Xapón, para practicar judo.<ref>{{Cita web|formato=PDF|lingua=portugués|url=http://www.lume.ufrgs.br/bitstream/handle/10183/70326/000875879.pdf?sequence=1|autor=Willy Adolfo Schneider|editor=Universidade Federal do Rio Grande do Sul|dataacceso=13 de marzo de 2014|título=Memórias do judô master no Rio Grande do Sul}}</ref>
 
Alén diso, foron enviados varios dos mellores alumnos do Kodokan para axudar na divulgación da arte marcial, como foi o caso do Conde Koma, que pasou polas [[América]]s e se radicou no Brasil, onde o seus esforzos tiveron moito éxito e conseguiron até xerar artes marciais derivadas directamente, comocoma o [[Jiu-jitsu brasileiro]].<ref name="ref6">{{Cita web|lingua=portugués|url=http://www.travinha.com.br/lutas-e-artes-marciais/76-judo/134-judo-a-origem|dataacceso=18 de marzo de 2014|título=História do Judô no Mundo}}</ref>
 
Conforme a fama do Instituto KdodokanKodokan crecía, algúns estranxeiros, que tiñan oído falar sobre o asunto, que chegaban ao Xapón procuraban medios de comezar a practicar o judo ou, se xa adestraban noutros sitios e países, buscaban algunha forma de perfeccionaren os seus coñecementos.<ref>{{Cita web|lingua=inglés|dataacceso=18 de marzo de 2014|url=http://www.judo-voj.com/contents/splidarity.html|título=The Penetration of Judo in the World and Japan}}</ref><ref>{{Cita libro|lingua=italiano|páxina=129|título=Il padre del judo. Una biografia di Jigoro Kano|autor=Watson, Brian|localización=Roma|editor=Mediterranee|ano=2005}}</ref><ref>{{Cita web|lingua=inglés|formato=PDF|url=http://100yearlegacy.org/english/Kano_Jigoro/pdf/kj_panph_English.pdf|título=LEGACY ― Prof. Jigoro Kano|dataacceso=18 de marzo de 2014}}</ref>
 
=== Deporte olímpico ===
En [[1909]], Jigoro foi convidado polo embaixador xaponés en [[Francia]] para se tornarser membro do [[Comité Olímpico Internacional]], pois o própiomesmo [[Pierre de Frédy |Barón de Coubertin]], creador dos Xogos Olímpicos modernos, pedira ao embaixador paraque atoparatopase unha persoa apropiada.<ref name="ref3"/>
 
En [[1911]], como resultado dos esforzos de preparación do Xapón para a primeira participación nos [[Xogos Olímpicos de 1912]], foi fundada a Asociación Atlética Nacional de Xapón, con Jigoro Kano como presidente. Nese posto, el traballabatraballou para conseguir reunir un equipo xaponés, e pasou a convidarconvidou atletas de todas as partestodo doo país.
 
O judo entrou como deporte de competición nos [[Xogos Olímpicos de 1964]].<ref>{{Cita web|url=http://web-japan.org/kidsweb/virtual/judo/judo01.html|dataacceso=18 de marzo de 2014|título=The History of Judo|lingua=inglés}}</ref><ref name="ref6"/>
 
== Graduación (Cintos) ==
Sendo un educador, Kano comprendía que o modelo tradicional de graos non sería o máis adecuado. Así, el elaborou o sistema de cores con varios niveis, que foi unha adaptación do sistema [[Dan-i]], no calque os alumnos máis novos (''mudansha'') con nivel inferior (''[[Kyu]]'') reciben cintos coloridosde diferentes cores.<ref>{{Cita libro|lingua=portugués|título=Historia dos esportes|nome=Orlando|apelidos=Duarte|páxina=321|localización=São Paulo|editor=SENAC}}</ref>
{|align="center" style="border:ridge 1px;"
|-
Liña 106:
|6.||3&ordm; ''kyu'' ({{lang|ja|三級}}, ''sankyū'')||{{Arte marcial/cinto|cor=verde|texto=Verde}}
|- bgcolor="FAFAFA"
|7.||2&ordm; ''kyu'' ({{lang|ja|二級}}, ''nikyū'')||{{Arte marcial/cinto|cor=roxo|texto=RoxaMorado}}
|-
|8.||1&ordm; ''kyu'' ({{lang|ja|一級}}, ''ikkyū'')||{{Arte marcial/cinto|cor=marrón|texto=Marrón}}
Liña 133:
== Técnicas ==
{{VT|Técnicas do judo}}
O judo, a pesar de ser unha forma nova de arte marcial, aínda ten moita influencia das escolas tradicionais, polo que todo o seu contido técnico foi reunido e sistematizado nos ''kata'', que sanson unha forma secuencial de movementos e tenteñen a finalidade de desenvolver e fixar os conceptos e técnicas. Mesmo non sendo unha forma de loita combinada, ten o propósito de preparar o practicante para un escenario real de combate.<ref>{{Cita web|url=http://ejmas.com/tin/2014tin/tinart-boylan1402.html|lingua=inglés|título=What Kata Are Not|editor=The Iaido Journal|data=Febreiro de 2014|dataaccesso=8 de marzo de 2014}}</ref> Os kata do judo son: {{nihongo|''Randori no kata''|乱取りの形}} — {{nihongo|''[[Nage no kata]]''|投の形}} e {{nihongo|''[[Katame no kata]]''|固の形}} —, {{nihongo|''[[Kime no kata]]''|決めの型}}, {{nihongo|''[[Ju no kata]]''|柔の形}}, {{nihongo|''[[Kodokan goshin-jutsu]]''|講道館護身術}}, {{nihongo|''[[Itsutsu no kata]]''|五の形}}, {{nihongo|''[[Koshiki no kata]]''|古式の形}}, {{nihongo|''[[Seiryoku zenyo kokumin taiiku no kata]]''|精力善用国民体育の形}}.<ref name="ref7">{{Cita web|url=http://www.iudo.es/judo/katas.html#nage-no-kata|título=Katas de Judo|lingua=castelán|dataacceso=8 de marzo de 2014}}</ref>
 
MestreO mestre Jigoro Kano, non satisfeito co modo tradicional de ensinar as artes marciais, baseadabaseado basicamenteprincipalmente no condicionamento físico e na repetición das formas preestabelecidas das técnicas, quería un modelo secuencial que levasetivese en conta a evolución gradual do alumno, desde un nivel máis básico ata os máis complexos, e elaborou un novo esquema pedagóxico, chamado de {{nihongo|[[Gokyo no waza]]|五教の技}}. É un paradigma en que son organizadas as varias técnicas conforme a súa natureza e o seu grao de complexidade. Serve tamén para introducir os ''kata'' como forma de facelos máis comprensibeiscomprensíbeis.<ref>{{Cita web|lingua=castelán|formato=PDF|autor=Nestor Figueroa Ortiz|dataacceso=23 de marzo de 2014|url=http://www.sinchijudokan.com/05topicos_tecnicos/pejdo10.pdf|título=La pedagogia del judo}}</ref><ref>{{Cita web|lingua=castelán|url=http://www.sinchijudokan.com/04teoria/gokyo_no_waza.html|título=El gokyo no waza|dataacceso=23 de marzo de 2014}}</ref>
 
Ó contrario do que poidan demostrar as competicións de judo nos campionatos nacionais e mundiais, e así tamén nos [[Xogos Olímpicos]], trátaseo dunhajudo é unha arte marcial bastante completa, con todos os tipos de técnicas e golpes, que son adestradas nos máis variados xeitos e simulando as máis diversas situacións de loita ou de ameaza. E, a despeito de non ser unha modalidade que use armas como instrumentos, son ensinadas técnicas adecuadas polapara lidar con elas, sexan armas tradicionais, comocoma espadas e coitelos, sexan armas de fogo.<ref name="ref7"/>
 
Adecuando a natureza dos golpes e os seus eventuais resultados nos adversarios, foron algunhas técnicas foron clasificadas como prohibidas, ou {{nihongo|[[kinshi waza]]|禁止技}}, as calese non son permitidas nas competicións, principalmente. Así foiFoi feito así porque o judo, máis do que ensinar a defenderse, pretende ensinar honra e respecto ás perdoaspersoas. Con ese mesmo espírito, outras técnicas, tamén consideradas moi perigosas, comocoma as patadas, foron alénamais de prohibidas reservadas ao adestramento daquelesdos máis graduados e considerados responsábeis.<ref>{{Cita libro|lingua=castelán|título=JUDO. Iniciación y perfeccionamiento|autor=Marwood, Des|páxina=21|editor=Paidotribo|localización=Barcelona|ano=2002}}</ref>
 
Desde que foi formalmente compilado porpolo seu creador, aínda que se saiba que elo prefeccionouoperfeccionou ata o seu pasamento, o judo evolucionou conforme medraba e predominaba o aspecto deportivo predominaba. Debido a iso, as técnicas de proxección e inmobilización pasaron a sobresaír sobre as demais, por canto son as técnicas analizadas e puntuadas nas competicións. Paulatinamente, outras técnicas foron engadidas á listaxe das técnicas prohibidas.<ref>{{Cita web|formato=PDF|lingua=italiano|título=Istituzioni scolastiche secondarie di
I grado|url=http://www.fijlkam.it/fileadmin/Image_Archive/federazione/Promozione-scuola/JUDO_-_SCHEDE_TECNICHE_GSS.pdf|dataacceso=23 de marzo de 2014}}</ref><ref>{{Cita web|formato=PDF|lingua=portugués|título=Golpes proibidos|editor=Federação Paulista de Judô|dataacceso=23 de marzo de 2014|url=http://www.fpj.com.br/novo/wp-content/uploads/2012/04/Golpes+Proibidos.pdf}}</ref>
 
Liña 183:
|}
 
== Regras e penalidadespenalizacións ==
* ''Ippon'': É o golpe que deixa o adversario sen acción e ten un efecto equivalente ao KOK.O. no [[boxeo]]. Quen o consegue garante a vitoria. Pode ser obtido cun golpe de técnica en pé, inmobilización do opoñente por trinta segundosegundos (osae-komi), chave de brazo (kansetsu) ou estrangulamento (shime-waza).
 
* ''Waza-ari'': Vale medio ''ippon''. Dous waza-ari tamén dan a vitoria. Un ''waza-ari'' pode ser unha técnica de proxección mal executada ou unha inmobilización por 25 segundos.
 
* ''Yuko'': Golpe menos perfecto que o ''waza-ari''. Técnica de proxección mal executada ou inmobilización inferior a 20 segundos.
 
* ''Koka'': Cando o opoñente bate unha parte do corpo no chan despois da caída ou unha inmobilización superando os dez segundos. É un golpe menos perfecto que aínda vale a anotación dos xuíces.
 
* ''Shidó'': É unha penalidadepenalización leve. O adversario gaña o equivalente a un ''koka''.
 
* ''Chui'': Falta media. O adversario recibe os puntos equivalentes a un ''yuko''.
 
* ''Keikoku'': Penapenalización grave. O loitador recibe medio punto. O outro judocajudoka recibe esa puntuación por medio do ''wazari''.
 
* ''Hansoku-make'': DesclasificaciónDescualificación en xeral
 
* ''Kumikata'': É unhaun pegadamovemento en que o loitador colle polapolo golacolo do ''judogui'' doao judocajudoka adversario.
 
== Galería de imaxes ==