Sequoia: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Xqbot (conversa | contribucións)
m Bot: "de:Küstenmammutbaum" é un artigo bo; cambios estética
Nerk (conversa | contribucións)
mSen resumo de edición
Liña 26:
[[Ficheiro:As cernadas.jpg|thumb|300px|right|Sequoias novas a medrar nas Cernadas, [[Lira, Salvaterra de Miño|Lira]], [[Salvaterra de Miño]]]]
 
A '''sequoia común''' é unha árbore do xénero '''''Sequoia'''''., este xéneroque consta dunha única especie, '''''Sequoia sempervirens''''', comunmente chamada sequoia común ou sequoia vermella de California, da familia dos [[Alcipreste|alciprestes]] (''Cupressaceae''). É unha árbore [[perennifolio|perennifolia]] moi lonxeva (entre 2.000 e 3.000 anos) e a máis alta do mundo, chegando a atinxir máis de 112 m de altura e 7 m de diámetro na súa base.
 
Atopámolas nalgúns parques urbanos e arboredos de Galicia. Salientan os exemplares do [[Castelo de Soutomaior]], en Pontevedra.
 
== Etimoloxía ==
O nome galego sequoia, que coincide co normalmente empregado internacionalmente para apelar a estas coníferas típicas da Alta California e do Oregón, vén da homenaxe ao xefe [[cheroqui]] chamado [[Sequoyah]], se ben cabe consignar que os cheroqui e a súa confederación moraban no centro-leste de América do Norte e nunca nos locaislugares onde medran estas árbores medran.
 
== Descrición ==
[[Ficheiro:Coast redwood bark.jpg|thumb|left|Detalle da casca.]]
O tronco é recto, cilíndrico, con pólas horizontais lixeramentelixeiramente curvas para abaixo e posúe unha casca moi grosa, suave e dunha brillante cor parda-avermellada que vai escurecendo exposta á intemperie. As [[folla]]s son de tamaños variábeis: entre 15-25 mm, longas e aplanadas en árbores novas e gromos á sombra na zona inferior da copa dos exemplares vellos, até 5-10 mm de longo en gromos expostos a pleno sol na parte superior da copa de árbores máis vellas; entre ambos os extremos hai unha ampla transición de tamaños. Son de cor verde escura nas partes superiores e inferiormente posúen dúas bandas con [[estoma]]s branco azuladas. A disposición da folla é espiral, aínda que as máis grandes e sombreadas están xiradas para a base para conservar unha posición plana e obter a máxima luz posíbel. Os [[cono (botánica)|conos]] son ovoides, de 15-32 mm de longo e con 15-25 escamas dispostas en espiral; maduran entre 8-9 meses despois da [[polinización]] a finais do inverno. Cada escama destes conos contén entre 3 a 7 [[semente]]s, cada unha de 3-4 mm de longo e 0,5 de ancho, con dúas alas de 1 mm. Estas sementes son liberadas cando as escamas maduran e se abren ao secarsesecar.
 
== Usos ==
Liña 41:
 
== Hábitat e distribución ==
O seu hábitat natural, que se encontra en sistemas montañosos bastante húmidos eonde medran en grupogrupos, resgardándose de fortes ventos e xeadas, encóntrase nunha estreita faixa do oeste de [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]] que abrangue desde a zona meridional dode [[Oregon]] até a [[California]] central, onde a podemose verdáse tanto en zonas chás comocoma nas húmidas dos outeiros costeiros. Foi introducida en [[Europa]] en 1843 e hoxe en día é popular en parques europeos dado o seu alto valor ornamental.
 
En [[Cantabria]] existe un arboredo de sequoias, declarado [[monumento natural]] en 2003, "Monumento Natural de las Secuoyas del Monte Cabezón", con 848 pés de ''Sequoia sempervirens'' e 25 pés de [[piñeiro de Monterrei]] (''Pinus radiata''), plantados a finais dos anos 40.
 
En [[Galicia]] plantouse en xardíns urbanos e [[Pazo|palaciegos]]. Hai bos exemplares no [[Parque de Castrelos]] en [[Vigo]], na [[Carballeira de Santa Susana]] en [[Santiago de Compostela]], nos xardíns de [[Padrón]], ou no arboredo do [[Pazo de Lourizán]], en [[Marín]].
 
== Ecoloxía ==
As sequoias da costa americana ocupan unha estreita faixa duns 750 km de lonxitude e 8-75 km de largura ao longo da beiramar pacífica de [[América do Norte]]. A elevación do terreo varía dos 30 até os 750 metros, de cando en vez , baixando até o nivel do mar e culminando os 920 metros (Farjon, 2005). SoenAdoitan medrar nas montañas onde hai máis precipitaciónprecipitacións debido á humidade que despide odo océano. As árbores máis altosaltas e máis vellas atópanse en vales e cavorcos fondofondos sondeonde flúen regueiros todo o ano e as brétemas son habituais. Non medran ben na beiramar, pois non aturan nin o sal nin os ventos excesivos. Os neboeiros si son de importancia na ecoloxía da sequoia costeira do parque nacional ''Redwood National Park''.
 
A fronteira norte da súa extensión, delimítase por dous arboredos no Chetco River na periferia do oeste das Klamath Mountains, 25 quilómetros ao norte da liña entre California- e Oregón. As poboacións máis grandes e máis altas están en Redwood National and State Parks (condados Del Norte e Humboldt) e Humboldt Redwoods State Park (Humboldt County, California).
Esta zona nativa fornece un ambiente único con choivas estacionais fortes (até 2.500 mm ou 100 pulgadaspolgadas anualmente). O ar fresco mariñán e mais a brétema manteñen unha humidade constante durante todo o ano nestas fragas. Varios factores, incluíndo as precipitacións fortes, crean un solo con menormenos nutrientes dos necesarios, causando que as sequoias dependan moito de toda a comunidade biótica do bosque, cunha reciclaxe completa das árbores mortas. Esta comunidade biótica inclúe as especieespecies saa seguir: [[Abeto de Douglas]], ''[[Tsuga heterophylla]]'' (tsuga de Alberta), ''[[Lithocarpus densiflorus]]'', ''[[Arbutus menziesii]]'' (érbedo do Pacífico), e outras árbores ademais de unha gran variedade de [[fento]]s, [[briónBrión (botánica)|brións]]s e [[cogomelo]]s. As sequoias fornecen un hábitat para una gran variedade de mamíferos, paxaros, réptiles e anfibios. Os [[Tronco (árbore)|troncos]] vellos e podres de subministran un hábitat axeitado para especies ameazadas coma a curuxa pintada (''[[Strix occidentalis]]'') ou o páxaropaxaro mariño californiano ''[[Brachyramphus marmoratus]]''.
 
A grosa casca, rica en [[tanino]]s, combinada coa follaxe que comeza a se desenvolver a grendegrande altura, subministran unha boa protección fronte as frecuentes vagas de lumes ou os danos que causan as pragas de insectos, o que contribúe á lonxevidade das sequoias. A sequoia costeira máis vella coñecida ten arredor dos 2.200 anos;<ref name="gymnosperm1">{{cita web
|url = http://www.conifers.org/cu/se/index.htm
|título = Sequoia sempervirens
|dataacceso =23 de agosto de 2008
|obra = The Gymnosperm Database
}}</ref> mais é normal que moitos exemplares pasen dos 600 anos en [[Fraga (botánica)|fragas]] primarias. As numerosas declaracións da existencia de árbores aínda máis vellavellas, son incorrectas. Curiosamente, e por mor do aparente período de vida eterna das mesmas, as sequoias costeiras denomináronse “Sequoias eternas” a principios do [[século XIX]]; en latín “sempervirens” significa sempre verde ou eterno, unha coincidencia descoñecida a todo aquel que nomeou a eses xigantes.
A localización prehistórica dos fósiles do “genus” é considerabelmente maior cunha distribución cosmopolita que inclúe Europa e Asia até hai uns 5 millóns de anos.
 
Liña 69:
|editorial = Department of Integrative Biology, University of California-Berkeley
|formato = PDF
}}</ref> Pode ser que a baixa viabilidade sexa unha adaptación para desanimar aos depredadores de sementes, os cales non queren gastar o tempo a buscar entre as sementes comestíbeis. As sementes que presentan unha especie de ás na súa periferia, son miúdas e lixeiras, chegando a pesar entre 3,3 e 5 mg (200-300 semente/gramo). As "ás" non son efectivas para un espallamento amplo, e o vento espalla asespállaas entre 60- e 120 metros de media da distancia da árbore naiorixinaria. O crecemento das plantas de [[pebideiro]] é moi axiñarápido, e coñécense casos de árbores novas que acadanacadaron os 20 metros de altura en 20 anos.
 
== Lonxevidade e tamaño ==
A sequoia vermella máis vella ten uns 2.200 anos; moitas outras exceden os 600 anos. Aínda que das sequoias é moi coñecida a súa [[lonxevidade]], hoxe en día é o [[ser vivo]] máis grande do planeta. No pasado foi superado por [[eucalipto]]s e [[abeto]]s hoxeagora en díaxa extintos. A forma en que está deseñada ada súa estrutura é rechamangueira: a partir da mesma [[raíz]] medran torostroncos independentes mais moi próximos uns dos outros, de xeito que se un fora danado, os demais desenvolveranse independentemente, aínda que achegando [[Zume (botánica)|seiva]] ao tronco que a necesita.
 
=== As sequoias máis grandes ===
[[Hyperión (árbore)|Hyperion]] é o nome que o equipo de [[Chris Antkins]] deu á árbore que polo de agora é o ser vivo máis alto do mundo., Unhaunha sequoia vermella deque mide 115,55 m de alto.
 
Esta árbore, xunta outras tres que bateron a marca da [[Stratosphere giant]] (112,9 m), atópanse no [[Parque Nacional de Redwood]], aono norte de [[San Francisco, California|San Francisco]], [[California]].<ref name=sillett>[http://www.humboldt.edu/~sillett/redwoods.html Prof Stephen Sillett's webpage]</ref>
 
A seguir subminístrase unha listaxe dos exemplares máis grandes desta especie: