Illa de Nova Guinea: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Fendetestas (conversa | contribucións)
a edición de este artigo procede da información de en:New Guinea
Fendetestas (conversa | contribucións)
wikificar
Liña 112:
As hortas das [[Nova Guinea Highlands]] son antigas, a [[permacultura]] intensiva, adaptada ás altas densidades de poboación, moi altas precipitacións (tan altas como 10.000 mm / ano), os terremotos, zonas accidentadas e xeadas ocasionais. Coberturas complexas, rotación de cultivos e labranza utilízanse en rotación en terrazas con complexos sistemas de irrigación. Os agrónomos occidentais aínda non entenden todas as prácticas, e observouse que os labregos nativos teñen tanto ou máis éxito que a maioría dos agricultores científicos na crianza de certos cultivos.<ref>Diamond, Jared. ''Collapse''. (German translation), Frankfurt 2005, p. 350.</ref> Hai evidencia de que os labregos de Nova Guinea inventaron a rotación de cultivos antes que os europeos occidentais.<ref>Diamond, Jared. ''Collapse''. (German translation), Frankfurt 2005, p. 351.</ref> Unha característica única da permacultura de Nova Guinea é a [[silvicultura]] da ''Casuarina oligodon'', unha arbore [[Casuarinaceae | ironwood]] alta e robusta, adecuada para utilizar a súa madeira ou como combustible, con nódulos nas raíces que fixan o nitróxeno. [[Palinoloxía | Estudos de pole]] mostran que foi adoptado durante unha época antiga de deforestación extrema.
 
En milenios máis recentes unha nova olaonda de persoas chegou ás costas de Nova Guinea. Estes foron os [[Pobos Austronesios]], que se estenderon cara abaixo desde [[Taiwan]], a través do sueste de Asia por mar, colonizando moitas das illas no camiño. Os pobos austronesios tiñan a tecnoloxía e habilidades extremadamente ben adaptadas para viaxar no océano, e as persoas que falan [[Linguas austronesias]] están presentes ao longo de gran parte das zonas costeiras e as illas de Nova Guinea. Estes emigrantes austronesios considéranse antepasados da maioría dos habitantes nas illas do sueste de Asia desde [[Sumatra]] e [[Xava]] ata [[Borneo]] e [[Sulawesi]], e a costa de Nova Guinea.<ref>{{Cite book
| title = Austronesian diaspora and the ethnogeneses of people in Indonesian archipelago:proceedings of the international symposium
| publisher =Yayasan Obor Indonesia
Liña 138:
 
[[Ficheiro:New Guinea (1884-1919).png| thumb | 250px | left | Nova Guinea de 1884 a 1919. Os [[Holanda | Holandeses]] controlaban a metade occidental de Nova Guinea, [[Imperio Alemán | Alemaña]] a parte nordeste, e [[Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda | Gran Bretaña]] a parte sur oriental]].
Produciuse unha sucesiva demanda europea en 1828, cando os Países Baixos reivindicaron formalmente a metade occidental da illa como [[Nova Guinea Neerlandesa]]. En 1883, logo dunha breve anexión francesa de [[Nova Irlanda]], a [[colonia británica]] de [[Queensland]] anexouse o sueste de Nova Guinea. Pero, as autoridades superiores do goberno de Queensland no [[Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda | Reino Unido]] revogaron a reclamación, e (formalmente) asumiron a responsabilidade directa en 1884, cando [[Imperio Alemán | Alemaña]] reclamou o nordeste de Nova Guinea como protectorado, a [[Nova Guinea Alemá]] (tamén chamada [[Kaiser-Wilhelmsland]]).
 
As primeiras bases do goberno holandés establecéronse en 1898 e en 1902: Manokwari na costa norte, Fak-Fak no oeste e Merauke no sur na fronteira ca [[Territorio de Papua | Nova Guinea británica]]. Os administradores coloniais alemáns, holandeses e británicos intentaron reprimir as prácticas dos redutores de cabezas aínda xeneralizadas nanas guerraguerras entre aldeas, dentro dos seus respectivos territorios.<ref>White, Osmar. ''Parliament of a Thousand Tribes'', Heinemann, London, 1965</ref>
 
En 1905 o goberno británico transferiu parte da responsabilidade administrativa sobre o sueste de Nova Guinea a Australia (que chamouna "[[Territorio de Papúa]]"), e en 1906, transferiu toda a responsabilidade restante a Australia. Durante a [[Primeira Guerra Mundial]], as forzas australianas se incautaron deda Nova Guinea alemá, que en 1920 converteuse no [[Territorio de Nova Guinea]], que será administrado por Australia en virtude dunha [[Mandato da Sociedade de Nacións|orde]] da [[Sociedade de Nacións]]. Os territorios baixo administración australiana foron coñecidos colectivamente como os territorios de Papúa e Nova Guinea (ata febreiro de 1942).
 
Antes de 1930, os mapas europeos mostraban as terras altas como bosques deshabitados {{Citation needed | data = novembro 2010}}. Cando o primeiro avión sobrevoou a zona, observáronse numerosos asentamentos con terrazas agrícolas e empalizadas. O descubrimento máis sorprendente tivo lugar o 4 de agosto de 1938, cando [[Richard Archbold]] descubriu o [[Baliem Valley | Grand Valley]] do río Baliem no que foron descubertos 50.000 agricultores da Idade de Pedra que vivían en aldeas ordenadas. O pobo, coñecido como os [[Pobo Dani| Dani]], foron a última sociedade do seu tamaño en ter o primeiro contacto co resto do mundo Diamond, Jared.<ref>Diamond, Jared. ''The Third Chimpanzee''. Harper Collins, 1993</ref>
Liña 153:
=== Logo da Segunda Guerra Mundial ===
Tralo retorno á administración civil logo da 2ª Guerra Mundial, a zona australiana era coñecida como o Territorio de Papua-Nova Guinea (1945-1949) e logo como Papúa e Nova Guinea. Aínda que o resto das Indias Orientais Neerlandesas logroulograron a independencia con Indonesia o 27 de decembro de 1949, os Países Baixos recuperaron o control do oeste de Nova Guinea.
 
Durante a década de 1950 o goberno holandés comezou a preparar a [[Nova Guinea Neerlandesa]] para a plena independencia e permitiu eleccións en 1959; o elixido [[Consello Nova Guinea]] asumiu o cargo o 5 de abril de 1961, o Consello decidiu o nome de Papúa Occidental para o territorio, xunto cun emblema, [[Bandeira de Papúa Occidental | bandeira]], e o himno para complementar os dos Países Baixos. O 1 de outubro de 1962, os holandeses entregaron o territorio á [[Autoridade Executiva Temporal das Nacións Unidas]], ata o 1 de maio de 1963, cando [[Indonesia]] tomou o control. O territorio foi renomeado como West Irian e logo Irian Jaya. En 1969 Indonesia, baixo o [[Acordo de Nova York]] de 1962, organizou un referendo chamado [[Lei de Libre Elección]], na que os líderes tribais de Papúa chegaron a un consenso para continuar a unión con Indonesia. {{Citation needed|date=July 2011}}
 
[[Ficheiro: New Guinea.png | thumb | left | Mapa de Nova Guinea, cos nomes de lugares que se utilizaban en Inglés na década de 1940]]
Houbo resistencia á integración e a ocupación indonesia,<ref name=celerier/> tanto a través da desobediencia civil (por exemplo, o uso da bandeira) xa a través da formación do [[Organisasi Papúa Merdeka]] (OPM, ou Movemento Papúa Libre) en 1965. [[Amnistía Internacional]] estimou enque máis de 100.000 papúes, unha sexta parte da poboación, morreron como resultado da violencia patrocinada polo goberno indonesio contra os cidadáns de Papúa Occidental.<ref>[http://www.usyd.edu.au/news/84.html?newsstoryid=651 Report claims secret genocide in Indonesia - University of Sydney]</ref>
 
Desde 1971, o nome de Papua Nova Guinea utilizouse para o territorio australiano. O 16 de setembro de 1975, Australia outorgou plena independencia a [[Papúa Nova Guinea]].
 
En 2000, Irian Jaya foi renomeada oficialmente "A Provincia de [[Provincia de Papúa|Papúa]]" e foi aprobada unha Lei de Autonomía Especial en 2001, A Lei estableceu unha [[Asemblea Popular de Papúa]] (MRP) con representantes das diferentes culturas indíxenas de Papúa. O MRP estaba facultado para protexer os dereitos dos papúes, elevar o status das mulleres en Papúa, e aliviar as tensións relixiosas en Papua, foron asignadas subvencións en bloque para a aplicación da lei tanto, 266 millóns de $ en 2004.<ref>{{Cite news|url=http://www.thejakartaglobe.com/columns/the-thinker-pending-in-papua/416800|title=The Thinker: Pending in Papua|first=Oktovianus|last=Pogau|date=2011-01-13|accessdate=2011-04-18|publisher=[[Jakarta Globe]]}}</ref> Os [[sistema da Corte de Indonesia | tribunais indonesios]] na aplicación da Lei de Autonomía Especial bloquearon a creación de subdivisións de Papúa: aínda que o presidente [[Megawati Sukarnoputri]] foi capaz de crear unha provincia separada [[Papúa Occidental (provincia) | Papúa Occidental]] en 2003 como [[feito consumado]], os plans para unha terceira provincia no oeste de Nova Guinea foron bloqueadasbloqueados polos tribunais. (King, 2004, p nbsp;. 91) Os críticos argumentan que o goberno de Indonesia mostrouse contrario a establecer ou emitir varios regulamentos de desenvolvemento, para que as disposicións legais da autonomía especial podéranse por en práctica, e como resultado a autonomía especial en Papúa fallou.<ref>[http://www.etan.org/issues/wpapua/1207spaut.htm Special Autonomy Issue - ETAN]</ref>
 
== Canibalismo ==