Illa de Nova Guinea: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Fendetestas (conversa | contribucións)
a edición de este artigo procede da información de en:New Guinea
→‎Xeografía: wikificar
Liña 70:
[[Ficheiro:Melanesian Cultural Area.png| thumb | 360px | Nova Guinea situado con respecto a [[Melanesia]]]]
[[Ficheiro:New Guinea Topography.png| thumb | Mapa topográfico de Nova Guinea]]
Nova Guinea é unha illa no norte do continente [[Sahul]], tamén coñecido como [[continente australiano| Australia]]. Atópase illada polo [[Mar de Arafura]] ao oeste e o [[Estreito de Torres]] e o [[Mar do Coral]] cara ao leste. Ás veces considerada como a illa máis oriental do [[arquipélagoArquipélago malaioMalaio]], que se atopa ao extremo norte de [[Australia]], [[Golfo de Carpentaria]] e [[península do Cabo York]], e ao oeste da [[Arquipélago Bismarck]] e a [[Illas Salomón (arquipélago) | Arquipélago das Illas Salomón]].
 
A forma de Nova Guinea é a miúdo comparado co dun [[paradisaea | ave do paraíso]], e isto dá lugar aos nomes habituais dos dous extremos da illa: o'' [[península Cabeza de Paxaro]]'' no noroeste ('' Vogelkop'' en holandés,'' Kepala Burung'' en Indonesia, tamén coñecida como a'' Península Doberai''), e o'' [[cola do Paxaro Península]]'' no sureste (tamén coñecido como o'' Península de Papúa'').
 
Unha columna vertebral das montañas de leste a oeste, o [[Nova Guinea Highlands]], domina a xeografía de Nova Guinea, que se estende máis de {{convert | 1600 | km | a miña | -2 | abbr = on}} da "cabeza" da "cola" da illa. O [[o oeste de Nova Guinea | metade occidental]] da illa de Nova Guinea contén as montañas máis altas de Oceanía, o aumento de ata {{convert | 4884 | m | ft | 0 | abbr = on}} alta, e a garantía dunha constante fornezo da choiva da atmosfera ecuatorial. A liña de árbores é de ao redor de {{convert | 4000 | m | ft | -2 | abbr = on}}. Elevación e os picos máis altos conteñen permanente ecuatorial [[glaciar]] s-que se han de retirarse polo menos desde 1936 .<ref>Prentice, MLM.L. eand G. S. Hope (2006). "OClimate climaof de PapúaPapua". Ch.. 2.3 enin Marshall, A. J., eand Beehler, B. M. (eds.). AThe ecologíaEcology deof Papua. SingapurSingapore: Periplus Editions. ''The Osauthors autoresnote sinalan quethat "AThe magnitude daof recesiónthe dosrecession glaciaresof the Carstensz Glaciers, asits súascauses, causasand eits as súas consecuencias para o cambioimplications climáticofor local, rexionalregional, eand global climate sechange coñecenare cualitativamenteonly qualitatively known. AThe recesiónrecession doof the Carstensz GlaciaresGlaciers defrom ~11 kilometros km<sup>2</sup> enin 1942 parato 2,.4 kilometros km<sup>2</sup> enby 2000 representarepresents aproximadamenteabout unha disminución doan 80% nodecrease áreain de xeoice area.".'' </ref><ref>[http://www.easternsnow.org / proceedings/2004/kincaid_and_klein.pdf Kincaid eand Kline, "RetiroRetreat of dothe Irian Jaya GlaciaresGlaciers from 2000-2002, medidoto a2002 partiras deMeasured imaxesfrom deIKONOS satéliteSatellite IKONOSImages", documentopaper presentadopresented noat 6161st ªEastern daSnow Conferencia Este de a neveConference, de Portland, Maine, 2004] </ref><ref>[http://www.nichols.edu/DEPARTMENTS/Glacier/glacier_retreat.htm recentesRecent DescriciónGlobal xeralGlacier Retreat GlaciarOverview]</ref> Varios outras cordilleras máis pequenas producen tanto ao norte e ao oeste das sierras centrais. Excepto nas elevaciones altas, a maioría de áreas posúen un clima cálido e húmido durante todo o ano, con algunha variación estacional asociada coa tempada de monzón do noreste.
 
O [[Lista das montañas máis altas de Nova Guinea | picos máis altos da illa de Nova Guinea]] son:
Liña 87:
Nova Guinea contén moitos dos tipos de ecosistemas do mundo: os glaciares, [[tundra alpina]], [[sabana]], [[montano]] e [[terras baixas selva]], [[manglar]] s, [[humedales]] s, o lago e [[ecosistema fluvial]] s, [[seagrass]] é, e algúns dos máis ricos [[arrecife de coral]] s no planeta.
 
Antes da década de 1970, os arqueólogos chaman a única masa de terra Pleistoceno co nome ''Australasia'', aínda que esta palabra utilízase máis a miúdo para unha rexión máis ampla que inclúe as terras como Nova Zelanda que non están na mesma plataforma continental. A principios da década de 1970 introduciuse o término ''Maior Australia'' para o continente do Pleistoceno. Logo, nunha conferencia de 1975 e a consiguiente publicación, estenderon o nome ''Sahul'' do seu uso anterior por só o [[Sahul útil]] para cubrir o continente.
 
== Divisións políticas ==