Idade de Bronce: Diferenzas entre revisións

[[Ficheiro:Sword bronze age.JPG|miniatura|Espada da Idade de Bronce]]A '''Idade do Bronce''' é un período na [[civilización]] en que se desenvolveu o emprego deste metal na [[metalurxia]], resultado da mestura de [[cobre]] e [[estaño]]. FoiO bronce foi inventado en [[oriente medio]] cara o [[IV milenio a. C.]] substituíndo ao cobre, que dera lugar ao período [[Calcolítico]], aínda que noutros lugares esta última idade foi descoñecida e o bronce substitúesubstituíu directamente ao período [[Neolítico]]. Na [[África]] negra o [[Neolítico]] éfoi seguido da [[Idade de Ferro]].

* Na [[China]] adóptao a [[dinastía Shang]] (1766 a.C.- 1122 a.C.).

Aparecen tamén os [[tholoi]], que son construcións de planta circular, cubertas por unha bóveda ou unha falsa cúpula.

Nas illas [[Cícladas]] úsanse cistas conde forma trapezoidal, con inhumación individual.

Con respecto á [[cerámica]], nas illas [[Cícladas]] hai un predominio das decoracións impresas e incisas, mentres que en [[illa de Creta|Creta]] a decoración máis frecuente é a pintada. Na [[Grecia]] continental, a cerámica leva un recubrimento arxiloso vermello.

A base da economía é a agricultura e a gandaría, amais da caza e a pesca. Introdúcese o cultivo da oliveira e a vide. A gadaríagandaría máis importante é a da cabra e a ovella.

No [[mar Exeo]] establécese unha área de intenso comercio do metal en [[Chipre]], onde existían minas de cobre,; o estaño traíase incluso das illas británicas.

O imperio [[minoico]] apareceu grazas a este comercio, e foi substituído máis tarde polo [[Período micénico|micénico]] no bronce recente.

Hai metais preciosos nos enxovais das tumbas. Estes enxovais nos falan dunha elite pouco numerosa, que acumulaba a riqueza nas súas mans e, posibelmente, foi a clase dominante. A sociedade micénica estaba moi xerarquizada, cunha clara diferenciación nas sepulturas de soberanos, aristocracia, traballadores e artesáns.

Aparecen palacios, no caso de [[Tirinto]], [[Pilos]] e [[Micenas]]. Deberon ser centros administrativos e de almacenamento. Os núcleos urbanos creceron en torno a estes palacios. OOs restorestos de asentamentos sitúanse na súa maioría en outeiros ou promontorios facilmente defendíbeis.

O estilo micénico de cerámica caracterizasecaracterízase por pintura brillante de cores vermella ou negra, sobre fondo claro.

Aínda non se xeneralizou o bronce propiamente dito. Gran parte do comercio desenvólvese en canoas que remontan os cursos fluviais, preferentemente para distribuír cobre. As rexións do norte de Europa e a Península Ibérica relaciónanse por este comercio. A agricultura e a gadaríagandaría seguenseguiron sendo a base económica dominante, cuxacunha produción que aumentou co uso do carro e do arado.

* No oeste acostuman ser poboados moi pequenos e sen defensas,; posibelmente son poboados estacionais.

Esta idade introduciuse cara o ano ([[-1800|1800 a.C.]] - [[-1600|1600 a.C.]]), seguida do período do bronce medio ([[-1600|1600 a.C.]] - [[-1200|1200 a.C.]]), caracterizado polos enterramento en [[túmulostúmulo]]s, que demostran un alto grao de estratificación social. Destacan dúas culturas:

* [[Unetice]] ou [[Aunxetitz]]: Esta cultura controla as rotasrutas comerciais europeas, sendo oa intermediariointermediaria entre o Báltico, a [[Grecia Micénica]] e as Illas Británicas. Explotan as minas de cobre, e a súa economía é gandeira, complementada cos cereais. As sepulturas son de inhumación individual xeralmente en foxas e cistas xeralmente.

* [[Otomani]]: SonTrátase de pobos de carácter guerreiro, pobos de gran mobilidade, grazas sobre todo ao uso do cabalo como montura. A súa economía baséase na cría de bois, cabalos e cochos, e tamén polono cultivo de cereal.

* A aristocracia guerreira domina osaos indíxenas

* A aristocracia guerreira domina osaos indíxenas.

* Entre o 1600 a.C. e 1400 a.C predomina o rito deda incineración.

Caracterízase pola [[Cultura dos Túmulos]]. Esta cultura esténdese desde o [[Rin]] até os [[Cárpatos]] occidentais, e desde os [[Alpes]] ao [[Mar Báltico]]. Chámase así polas sepulturas de inhumación individual con túmulos. Os túmulos son montículos de terra, xeralmente circulares ou ovalados xeralmente, construídos sobre unha sepulturasepulturas, tanto individuais comocoma colectivas. É frecuente o depósito de restos óseos de animais nos enterramentos, ao igual que a existencia de enterramentos dobres.

Xeneralízase o uso do bronce, con producións en serie, realizadas con moldes de pedra. A base económica fundamental foi a metalurxia, xa que permitía a aparición de melloras no armamento e nos útiles domésticos. OsProliferan os adornos en metal proliferan.

Os lugares de habitación non son moi grandes, e están situados en zonas altas, con defensas naturais, ás veces rodeados de murallas de madeira e terra, cun ou máis fosos. As vivendas son de planta rectangular ou trapezoidal, construídas con madeira e materiais perecedoiros.

As sepulturas son tumularestumularias, agrupadas en necrópoles, ás veces ao longo de vías naturais de comunicación. Os enxovais son ricos, sobre todo constituídos por armas.

Danse principalmente dúas culturas, ambas dúas na Península Itálica:

* No norte da península itálica orixínase a [[Cultura das Terramaras]], eque presenta as seguintes características:

* No centro da península itálica desenvólvese a [[cultura Apenínica]], a cal presenta osestes trazos que expoñemos:

* Francia:

O Bronce tardío desenvólvese cara (a [[-1300|1300 a.C.]] - [[-700|700 a.C.]]), e caracterizase pola incineración dos cadáveres, práctica que continúa en Polonia até o ano [[-500|500 a.C.]] dentro xa da [[Idade dedo Ferro]] no período cultural [[Cultura de Hallstatt|Hallstatt]], ([[-700|700 a.C.]] - [[-450|450 a.C.]]).

Dáse a [[Cultura dos Campos de Urnas]], caracterizada polas seussúas necrópoles de incineración e a grande expansión que levaron a cabo no século XIII  a.C.

Os pobos indoeuropeos occidentais afincados ao norte dos [[Alpes]] compartían unha cultura común desde o século XV  a.C. ([[Cultura dos Túmulos]]). No século XIII estenderaseestendérase o costume da incineración e o depósito das cinzas nas características urnas. Coincidindo con este fenómeno cultural, estes pobos, entre os que se encontran os [[celtas]], [[itálicos]] e [[ilirios]], inician unha rápida expansión que os leva a conquistar gran parte dos [[Balcáns]] e porcións menores de Europa occidental. Tamén destruíron o [[Imperio Hitita]], apoderándose do segredo da [[metalurxia]] do [[ferro]]. Posteriormente (s. XII) proseguiron as súas campañas por mar, atacando [[Exipto]] e colonizando [[Filistea]]. Case con seguridade, estes centroeuropeos, xa helenizados, constitúen a misteriosa orixe dos [[dorios]] que invadirían [[Grecia]] no s.século I, destruíndo a civilización micénica (véxase [[Micenas]]).

Acostuman ter defensas artificiais ou naturais, e en ocasións ambas. As casas constrúense maioritariamente con madeira e barro, en forma rectangular e trapezoidal.

O común é o rito deda incineración. Hai tamén outras variantes:

* Os enterramentos son agrupados en grandes necrópoles, e vaise xeneralizando o rito deda incineración.

Hai diferenzas rexionais, aínda que se acentúa a influencia da [[Cultura dos Campos de Urnas]], sobre todo nas armas, e influencias fenicias. A economía é agrícola, e os cabalos úsanse, tanto para tiro comocoma elemento de prestixio.

No sur da península itálica dáse un importante comercio con Grecia e co norte da propia península. Hai necrópoles de incineración, con cremacións individuais. Os asentamentos acostuman situarse en lugares elevados, e fortifícanse a base decon murallas. A cerámica faise á man.