Wikipedia

Accidente de Chernóbil: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Sen resumo de edición
Liña 47:
Ao pouco tempo, acadouse un nivel máis ou menos estable de potencia de 200 MW, e os preparativos para o experimento continuaron. Como parte do plan da proba, as bombas extra de auga foron activadas á 01:05 do [[26 de abril]], incrementando o fluxo de auga. O aumento de fluxo do refrixerante a través do reactor produciu unha subida da temperatura no refrixerante de entrada no núcleo do reactor, achegándose á temperatura de [[ebulición nucleada]] da auga e reducindo así a marxe de seguridade. O fluxo excedeu o límite permitido á 01:19. Ao mesmo tempo, o fluxo extra de auga baixou a temperatura xeral do núcleo e reduciu os ocos de vapor existentes nel. Dado que a auga tamén absorbe [[neutrón]]s (sendo mellor absorbente que o vapor canto máis densidade teña a auga líquida), accionáronse bombas adicionais decrecendo así aínda máis a potencia do reactor. Isto levou aos operadores a retirar as barras de control manualmente para manter a potencia.
 
Todas estas accións levaron a unha configuración do reactor extremadamente inestable. Case todas as barras de control foran retiradas, o que podería limitar o valor das barras de seguridade cando se insertaseninserisen inicialmente en condición de parada de emerxencia. Ademais, o refrixerante do reactor reducira o seu punto de [[ebulición]], pero cunha marxe moi escasa, polo que calquera variación de potencia podería producir a ebulición, reducindo a absorción de neutróns da auga. O situación do reactor era inestable, claramente fóra da marxe de seguridade establecida polos deseñadores.
 
=== Experimento e estoupido ===
Liña 54:
Á 1:23:40, como rexistrou o sistema centralizado de control SKALA, iniciouse un apagado de emerxencia (ou SCRAM) do reactor, que sen querer provocou o estoupido. O SCRAM iniciouse cando o botón EPS-5 (tamén coñecido como botón AZ-5) do sistema de protección de emerxencia do reactor foi presionado: este insería todas as barras de control, incluídas as manuais que se retiraran anteriormente incautamente. A razón pala que o botón EPS-5 foi presionado non se coñece, se se fixo como medida de emerxencia ou sinxelamente como un método rutineiro de apagar o reactor unha vez completado o experimento. Existe a opinión de que o apagado puido ser ordenado como unha resposta ao rápido aumento de potencia inesperado, aínda que non existen datos rexistrados que proben de xeito concluínte esta afirmación. Tamén se suxeriu que o botón non foi presionado, e no seu lugar o sinal foi producido automaticamente polo sistema de protección de emerxencia; porén, o SKALA rexistrou claramente un sinal de parada de emerxencia manual. A pesar disto, a pregunta de cando ou incluso se o botón EPS-5 foi premido ten sido obxecto de debate. Hai afirmacións de que a activación foi causada pola rápida aceleración de enerxía ao inicio, outras que din que o botón non foi presionado ata que o reactor comezou autodestruírse pero outras afirman que isto sucedeu antes e nunhas condicións de calma. Despois de que se premese o botón EPS-5, comezou a inserción das barras de control no núcleo do reactor. O mecanismo de inserción das barras moveunas a unha velocidade de 0,4 m/s, polo que tardaron de 18 a 20 segundos en percorrer toda a altura do núcleo, uns 7 metros. Un problema máis grande foi o deseño defectuoso das puntas de grafito das barras de control, que inicialmente desprazaron o refrixerante antes de inserir material absorbente de neutróns para ralentizar a rección. Como resultado, o SCRAM realmente incrementou a taxa de reacción na metade inferior do núcleo.
 
Poucos segundos despois do inicio do SCRAM, produciuse un pico de potencia masivo, o núcleo sobrequeceuse, e segundos despois este sobrequecemento resultou no primeiro estoupido. Algunhas das barras de combustible romperon, bloqueando as columnas das barras de control e causando que estas comezasen a atascarse a un terzo da inserción. En tres segundos a saída do reactor elevouse por riba dos 530 MW. O curso posterior dos acontecementos non foi rexistrado polos instrumentos: coñécese só como resultado dunha simulación matemática. Aparentemente, un gran aumento na potencia primeiro causou un incremento na temperatura do combustible e unha acumulación de vapor, o que levou a aumento da presión do mesmo. Isto destruíu os elementos combustibles e levou á ruptura das canles onde estes se atopaban. Entón, segundo algunhas estimacións, o reactor saltou a unha potencia de arredor dos 30 GW térmicos, dez veces a saída operativa normal. A derradeira lectura no panel de control foi de 33 GW. Non foi posible reconstruír a secuencia precisa dos procesos que levaron á destrución do reactor e ao edificio de alimentación da unidade, pero un estoupido de vapor, como puido ser o estoupido dunha caldeira por un exceso da presión do vapor, parece ser o seguinte evento. Hai un acordo xeral sobre que había vapor das canles destrozadasesnaquizadas entrando na estrutura interna do reactor que causou a destrución da súa cuberta, arrincando e levantando a súa tapa de 2.000 toneladas, á cal estaba fixada todo o conxunto do reactor. Aparentemente, este foi o primeiro estoupido que moitos escoitaron. Este estoupido rompeu máis canles de combustible, e como resultado o refrixerante restante converteuse en vapor e escapou do núcleo do reactor. A perda total da auga en combinación cun coeficiente de baleiro altamente positivo aumentou aínda máis a potencia do reactor.
 
Un segundo estoupido, aínda máis potente, ocorreu dous ou tres segundos despois do primeiro; as evidencias indican que foi resultado dunha excursión nuclear. A excursión nuclear dispersou o núcleo e finalmente rematou coa [[reacción nuclear en cadea]]. Porén, había agora un incendio de [[grafito]], contribuíndo en gran medida á propagación de material radioactivo a á contaminación das zonas periféricas. Houbo varias hipóteses iniciais sobre a natureza do segundo estoupido. Segundo unha opinión, o segundo estoupido foi causado polo [[hidróxeno]] producido xa pola reacción do vapor de [[circonio]] sobrequecido ou ben pola reacción do [[grafito]] incandescente co vapor que producía [[hidróxeno]] e [[monóxido de carbono]]. Outra hipótese apuntaba a que o segundo estoupido foi un estoupido térmico do reactor como resultado do escape incontrolado de [[neutrón]]s rápidos causado pola perda total de auga no núcleo do reactor. Unha terceira teoría era que o estoupido causouno o vapor. Segundo esta versión, o fluxo de vapor e a presión do mesmo causou toda a destrución que seguiu á expulsión dunha substancial parte de grafito e combustible.
Liña 90:
 
=== Xestión inmediata da crise ===
Os niveis de radiación nas zonas máis afectadas do edificio do reactor estimouse que eran de 5,6 [[roentgen]]s por segundo (R/s) (1,4 mili[[amperio]]s por quilogramo), equivalente a máis de 20.000 roentgens por hora. A dose letal está sobre os 500 roentgens (0.13 [[coulomb]]s por quilogramo) por riba das 5 horas, polo que nalgunhas zonas, os traballadores desprotexidos recibiron doses fatais en minutos. Porén, un dosímetro capaz de medir ata os 1.000 R/s (0,3 A/kg) era inaccesible debido ao estoupido, e outro fallou cando se acendeu. Todos os dosímetros restantes tiñan límites de 0,001 R/s (0,3 µA/kg) e polo tanto daban lecturas "fóra de escala". Polo tanto, o persoal do reactor só podía determinar que os niveis de radiación estaba nalgúns lugares por riba de 0,001 R/s (3,6 R/h, ou 0,3 µA/kg), mentres que os verdadeiros niveis eran moitísimosmoito máis elevados nalgunhas áreas.
 
Debido ás lecturas inexactas á baixa, o xefe do persoal do reactor Alexander Akimov asumiu que este estaba intacto. A evidencia das pezas de [[grafito]] e do combustible estendidas polos arredores do edificio foi ignorada, e as lecturas doutro dosímetro traído sobre as 04:30 foron depreciadas ao asumir que este era defectuoso. Akimov quedou co seu persoal no edificio do reactor ata a mañá, intentando bombear auga no reactor. Ningún deles levaba ningún tipo de protección. Moitos, incluído Akimov, morreron pola exposición á radiación nas seguintes tres semanas.
Liña 128:
 
==== Risco de estoupido de vapor ====
Dous pisos de piscinas baixo o reactor funcionaban como unha reserva de auga para as bombas de refrixeración de emerxencia, e como un sistema de supresión de presión capaz de condensar vapor no caso dunha pequena ruptura do conduto de vapor; o terceiro piso por riba deles, debaixo do reactor, servía como túnel de vapor. No caso da ruptura dunha tubaxe, O vapor veríase obrigado a circular por este nivel de condución e escapar a través dunha capa de auga, o que reduciría a súa perigrosidadeperigosidade. O soto e as piscinas estaban inundados debido á ruptura das bombas de auga refrixerante e pola acumulación da auga lanzada polos bombeiros. Este feito constituía agora un serio risco que podía conducir a un estoupido de vapor. O grafito, combustible e outros materiais que estaban por riba ardendo, a máis de 1.200 °C, comezaron a queimar o piso do reactor e a mesturarse co formigón fundido procedente do seu revestimento, creando [[corium]], un material radioactivo semilíquido comparable á [[lava]]. Se esta mestura derretía o piso e chegaba ás piscinas de auga, temíase que puidese levar a un importante estoupido de vapor que podería expulsar máis material radioactivo do reactor. Fíxose entón necesario baleirar a piscina.
 
A piscina burbulleante podía ser drenada abrindo as súas comportas. Voluntarios equipados con traxes de mergullador entraron na auga radioactiva e conseguiron abrir as comportas. Estes foron os enxeñeiros Alexei Ananenko (quen sabía onde estaban as válvulas) e Valeri Bezpalov, acompañados por un terceiro home, Boris Baranov, quen lles proporcionaría luz cunha lámpada, aínda que a lámpada fallou e tiveron que atopar as válvulas a tentas ao longo dunha tubaxe. Todos regresaron á superficie e segundo Ananenko, os seus colegas saltaron de alegría ao saber que conseguiran abrir as válvulas. A pesar do seu bo estado despois de rematar a tarefa, os tres sufriron enfermidades producidas pola radiación, e polo menos dous deles, Ananenko e Bezpalov, morreron posteriormente. Algunhas fontes afirman incorrectamente que morreron na central. É probable que a intensa [[radiación alfa]] [[hidrolización|hidrolizase]] a auga, xerando [[peróxido de hidróxeno]] (H<sub>2</sub>O<sub>2</sub>) de baixo [[pH]], solución semellante a un oxidante acedo. A conversión da auga da piscina de burbullas en H<sub>2</sub>O<sub>2</sub> confírmase pola presencia nas lavas de Chernóbil de [[estudtita]] e [[estudtita|metaestudtita]], os únicos minerais que conteñen peróxido.
Liña 141:
Moitos dos vehículos usados polos "[[liquidador]]es" continúan aparcados nun campo na zona de Chernóbil.
 
Durante a construción do sarcófago, un equipo científico entrou no reactor como parte dunha investigación para localizar e conter combustible nuclear para que non puidese producir outro estoupido. Estes científicos recolleron manualmente as barras de combustible frías, pero o núcleo aínda continuaba emanando moita calor. Os índices de radiación en distintas partes do edificio foron monitorizados facendo buratos no reactor e insertandoinserindo longos tubos de metal cos detectores. Os científicos estiveron expostos a altos niveis de radiación e de po radioactivo. Despois de seis meses de investigación, en decembro de [[1986]], descubriron coa axuda dunha cámara manexada por control remoto unha masa intensamente radioactiva no soto da unidade 4, de máis de dous metros de ancho e centos de toneladas de peso, á cal bautizaron como "o pé de elefante" pola súa forma enrugadaarrugada. A masa estaba composta por area, cristal e gran cantidade de combustible nuclear que escapara do reactor. Sacouse en conclusión que non representaba un risco adicional de estoupido.
 
== Causas ==
Liña 162:
* O reactor tiña un perigoso coeficiente de baleiro positivo. O coeficiente de baleiro e unha medida de como responde o reactor ao incremento de formación de vapor na auga refrixerante. A meirande parte dos outros deseños de reactores teñen un coeficiente negativo, é dicir, a velocidade da reacción nuclear diminúe cando as burbullas de vapor se forman no refrixerante, xa que como a fase de vapor no reactor aumenta, un menor número de neutróns se ralentizan. Os neutróns máis rápidos son menos propensos a dividir os [[átomo]]s de [[uranio]], polo que o reactor produce menos potencia. O reactor RBMK de Chernóbil, porén, usaba grafito sólido como moderador de neutróns para ralentizalos, e a auga que nel se atopaba, polo contrario, actuaba absorbendo neutróns. Así, os neutróns ralentízanse incluso se as burbullas de vapor se forman na auga. Por outra banda, debido a que o vapor absorbe neutróns moito menos rápido que a auga, o aumento da intensidade de vaporización significa que máis neutróns son capaces de dividir os átomos de uranio, incrementando a potencia de saída do reactor. Isto fai ao reactor RBMK moi inestable a baixos niveis de potencia, e cunha tendencia a aumentar de súpeto a produción de enerxía ata un nivel perigoso. Este comportamento é contrario á intuición, e esta propiedade do reactor era descoñecida polo persoal.
 
* Un fallo máis importante estaba no deseño das barras de control que se insertaninsiren no reactor para ralentizar a reacción. No deseño do reactor RBMK, a parte inferior de cada barra de control estaba feita de [[grafito]] e eran 1,3 metros máis curtas do preciso, e no espazo debaixo das mesmas había canles ocas cheas de auga. A parte superior da barra, a parte verdadeiramente funcional que absorbe os neutróns e polo tanto detén a reacción, estaba feita de [[carburo de boro]]. Con este deseño, cando as barras son insertadasinseridas no reactor dende a posición máis alta, as partes de grafito inicialmente desprazan algunha auga (a cal absorbe neutróns como se menciona arriba), efectivamente causando menos neutróns para ser absorbidos inicialmente. Así, durante os primeiros segundos da activación das barras de control, a potencia de saída do reactor increméntase, en vez de reducirse como se desexa. Este comportamento tamén é contrario á intuición e tampouco era coñecido polos operarios do reactor.
 
Outras deficiencias, ademais destas, foron atopadas no deseño do reactor RBMK-1000, ademais de non cumprir algúns estándares e requisitos de seguridade dos reactores nucleares.
Liña 219:
 
=== Emisión radioactiva ===
Como en moitas otrasoutras emisións de radioactividade ao medio ambiente, a emisión de Chernobyl foi dominada polas propiedades físicas e químicas dos elementos radioactivos do núcleo. Mentres que a poboación xeral adoita a percibir o [[plutonio]] como un combustible nuclear particularmente perigoso, os seus efectos son case eclipsados polos dos seus produtos de fisión. Especialmente perigosos son as particulaspartículas altamente radioactivas que se acumulan na cadea alimentaria, como poden ser algúns [[isótopo]]s de [[iodo]] e [[estroncio]].
 
Dous informes da emisión de radioisótopos están dispoñibles, un da oficina de información científica e récnicatécnica [[Estados Unidos de América|estadounidense]] e outro máis detallado da [[Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico]], ambos os dous de [[1998]]. En distintos momentos despois do accidente, diferentes isótopos foron responsables da meirande parte das doses externas. A dose calculada foi a da irradiación gamma externa recibida por unha persoa ao aire libre. A recibida por unha persoa no interior é moito máis difícil de estimar.
 
A emisión de [[radioisotopo]]s do combustible nuclear foi controlada en gran parte polos seus puntos de ebulliciónebulición, e a meirande parte da radioactividade presente no núcleo mantívose no reactor.
 
Todos os [[gas nobre|gases nobres]], incluidosincluídos [[cripton]] e [[xenon]], que estaban no reactor foron lanzados inmediatamente á atmosfera no primeiro estoupido de vapor.
 
Ao redor de 1760 [[becquerel|PBq]] ou 400 kg de [[Iodo-131|I-131]], o 55 % do [[iodo]] radioactivo no reactor, foi emitido, como unha mestura de vapores, particulaspartículas sólidas e compoñentes orgánicos de iodo.
 
O [[cesio]] (85 PBq Cs-137) e o [[telurio]] foron liberados en forma de [[aerosol]].
Liña 233:
Unha estimación inicial do combustible emitido ao medio ambiente foi de 3 ± 1,5 %; esta foi posteriormente revisada a 3,5 ± 0,5 %. Isto corresponde á emisión á atmosfera de 6 [[tonelada]]s de combustible fragmentado.
 
Dous tamaños de partículas foron liberadas: partículas pequenas de 0,3 a 1,5 micrómetros (diámetro aerodinámico); e partículas grandes de 10 micrómetros. As partículas grandes contiñan ao redor de entre o 80 % e o 90 % dos radioisótopos non volatilesvolátiles emitidos de [[circonio]]-95, [[niobio]]-95, [[lantanio]]-140, [[cerio]]-144 e os [[elementos transuránicos]], incluidosincluídos [[neptunio]], [[plutonio]] e os [[actínidos minoritarios]], incrustados nunha matriz de óxido de uranio.
 
=== Saúde dos traballadores e da poboación local ===
Liña 245:
 
==== Augas subterráneas ====
As augas subterráneas non se viron gravemente afectadas polo accidente de Chernóbil xa que os radionucleidos de curta-media vida decairondecaeron antes de que puidesen afectar aos suministrossubministros auga subterránea, e os de longa vida como o radiocesio e o radioestroncia foron absorbidos polo chan antes de que puidesen chegar á auga. Porén, transferencias significativas de radionucleidos a estas augas ocorreron en lugares de eliminación de residuos na zona de exclusión de 30 km ao redor de Chernóbil. Aínda que é posible que houbese unha transferencia destes radionucleidos fóra da zona de exclusión, o informe do OIEA sobre Chernóbil afirma que non é significativo<ref>[http://www-pub.iaea.org/MTCD/publications/PDF/Pub1239_web.pdf "Environmental consequences of the Chernobyl accident and their remediation"]</ref>.
 
==== Flora e fauna ====
Despois do desastre, 4 km² dun bosque de [[piñeiro]]s que estaba na dirección do [[vento]] volveuse dunha cor avermellada-marrón e as árbores morreron, gañándose o nome do "Bosque vermello". Algúns animais das zonas máis afectadas tamén morreron ou deixaron de reproducirse. A meirande parte dos animais domésticos foron evacuados, pero os [[cabalo]]s que quedaron nunha illa no río Pripyat, a 6 km da central, morreron cando as súas glándulas [[tiroide]]s foron destruidasdestruídas por doses de radioactividade de 150–200 Sv. Algún gando na mesma illa morreu e aquel que sobreviviu tivo retrasosatrasos no crecemento polo dano na [[tiroide]]. A seguinte xeración aparentemente saiusaíu normal<ref>The International Chernobyl Project Technical Report, IAEA, Vienna, 1991</ref>.
 
== Chernóbil despois do desastre ==
Despos do accidente xurdiron preguntas sobre o futuro da planta e o seu eventual destino. Os traballos nos reactores inacabados 5 e 6 detivéronse tres anos máis tarde. Porén, os problemas na planta de Chernóbil non remataron co accidente do reactor 4. Este foi selado e 200 metros cúbicos de formigón colocáronse entre o lugar do accidente e os edificios operacionais. O grovernogoberno ukraínoucraíno continuou mantendo os tres reactores restantes operativos debido a escasezescaseza de enerxía do país. En [[1991]] incendiouse o edficioedificio da turbina do reactor 2, e as autoridades declararon que non se podía reparar e parou a súa actividade. O reactor 1 foi dado de baixa en novembro de [[1996]] como parte dun contrato entre o goberno ukraínoucraíno e organizacións internacionais como a [[Axencia Internacional de ExerxíaEnerxía Atómica]], para rematar as operacións na planta. O [[15 de decembro]] do [[2000]], o entón presidente [[Leonid Kuchma]] en persoa apagou o reactor 3 nunha cerimonia oficial, cesando así totalmente as actividades da planta<ref>[http://www.lavozdegalicia.es/hemeroteca/2000/12/15/335506.shtml?utm_source=buscavoz&utm_medium=buscavoz La Voz de Galicia - Chernóbil cierra y entra en la historia como hito de los cataclismos nucleares {{es}}]</ref>.
 
No ano [[2011]], [[Ucraína]] planeou abrir a zona selada ao redor do reactor de Chernóbil para os turistas.
Liña 259:
 
[[Categoría:Accidente de Chernóbil]]
[[Categoría:Historia de Ucraína]]
 
{{Link FA|ru}}
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Accidente_de_Chernóbil»