Lublin: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
Historia: actualizada con referencias |
|||
Liña 12:
=== Idade Media ===
[[Ficheiro:5 Lublin 34.jpg|thumb|270px|left|A Cidade Vella.]]
A aldea foi albo de ataques por parte de [[tártaros]] ([[1241]], [[1259]] e [[1287]]), [[ruteno]]s, [[iotivinxiano]]s e [[Lituania|lituanos]] e foi destruída varias veces. Recibiu o título de cidade en [[1317]],bsendo Maciej de Opatowiec o seu primeiro gobernador<ref name=":2"><nowiki><ref name=historia>{{</nowiki>Cita web |http://www.um.lublin.eu/en/index.php?t=200&id=47590 |título=Historia de Lublin |editor=<nowiki>[http://www.lublin.eu/]</nowiki> |dataacceso=23 de abril de 2014 de 2014 |lingua=inglés <nowiki>}}</ref></nowiki> </ref>. [[Casimiro III da Polonia|Casimiro o Grande]], avaliando a importancia estratéxica do lugar, mandou erguer con pedras un castelo acompañado dunha capela da Santísima Trinidad en [[1341]] e cercou a cidade con murallas.
En [[1392]], a cidade recibiu do rei [[Ladislau II de Polonia|Władysław Jagiełło]] importantes privilexios na área de comercio, e co establecemento da paz entre Polonia e [[Lituania]] acabou transformándose nun grande centro comercial entre os dous países. Nesta época realizáronse os murais ruso-bizantinos da capela da Santísima Trinidad. En [[1474]] a área ao redor de Lublin foi escollida para formar a [[Provincia de Lublin]], da que Lublin segue sendo capital hoxe en día<ref name=":1" />.
=== Idade de ouro: séculos XV e XVI ===
Nos [[século XV|séculos XV]] e [[século XVI|XVI]] a cidade tivo un rápido crecemento.
Durante o [[século XVI]] as reunións do parlamento ([[sejm]]) aconteceran en Lublin innúmeras veces. No día [[26 de xuño]] de [[1569]], unha das máis importantes sesións do parlamento proclamou a [[Unión de Lublin]], que uniu Polonia e Lituania.
[[Ficheiro:Unia Lubelska.JPG|270px|thumb|dereita|A [[Unión de Lublin]]. Cadro de [[Jan Matejko]].]]
Algúns dos [[artista]]s e [[escritor]]es do [[Renacemento]] polonés viviran e traballaran en Lublin, inclusive [[Sebastian Klonowic]] e [[Jan Kochanowski]], que morreran na cidade en [[1584]]. En [[1578]] o Tribunal da Coroa estabeleceuse na cidade, e así pasou a contar co máis alto tribunal da rexión da [[Pequena Polonia]] (Małopolska).
Desde a segunda a metade do [[século XVI]], movementos da [[Reforma Protestante]] xurdirán en Lublin, e unha grande congregación de [[Protestante|Irmáns]] [[Polonia|poloneses]] estivo presente na cidade<ref name=":1" />. Unha das máis importantes comunidades [[Xudaísmo|xudaicas]] de Polonia tamén se estableceu en Lublin neste período. Esta comunidade continuou sendo unha parte vital da vida da cidade até que foi exterminada durante o [[Holocausto]] [[Nazismo|nazi]]. Entre [[1580]] e [[1764]] o Consello Xudeu das Catro Terras (''Va'ad Arba' Aratzot'') celebrouse en Lublin. Setenta delegados de comunidades xudaicas locais (''kahals'') xuntábanse para discutir asuntos de tributos e outros importantes temas de interese para as comunidades.
Viñan estudantes para Lublin de todas partes de [[Europa]] para estudar no [[yeshivá]]. O yeshivá tornouse un centro de aprendizaxe do [[Talmud]] e da [[Cabala]]. A grande bolsa de estudos para aqueles que estudaban aláí levaron á cidade a ser nomeada a ''[[Universidade de Oxford|Oxford]] xudía''; o [[Rosh yeshivá]] recibía o título de reitor e dereitos iguais aos das universidades polonesas coa autorización do Rei en [[1567]].
=== Decadencia: séculos XVII a XIX ===
No [[século XVII]], a cidade sufriu un declinio debido
No comezo do [[século XIX]] leváronse a cabo varios desenvolvementos urbanos modernos, co xurdimento de novas prazas, rúas, xardíns e edificios públicos<ref name=":2" />.
=== Século XX ===▼
[[Ficheiro:5 Lublin 08.jpg|thumb|200px|left|Parte do interior da catedral de Lublin.]] ▼
Lublin uniuse ó Levantamento de Novembro, a revolución pola que os polacos intentaron liberarse a dominación rusa en 1830, revolta que foi esmagada polas tropas rusas en 1831. En [[1877]] foi construída unha conexión de [[camiño de ferro]] para [[Varsovia]] e [[Kovel]], que impulsou o desenvolvemento [[Industria|industrial]] na cidade. A poboación de Lublin creceu de 28.900 habitantes en [[1873]] a 50.150 en [[1897]] ata case 80.000 xusto antes da I Guerra Mundial, dos aue os xudeus representaban o 50%, os católicos o 40% sendo o resto da poboación ortodoxos ou protestantes<ref name=":1" />.
O dominio ruso terminou en [[1915]], cando a cidade foi ocupada polos exércitos [[Alemaña|alemán]] e [[austrohúngaro]]. Despois da derrota da [[Tripla Entente]] en [[1918]], o primeiro goberno da Polonia independente operou en Lublin por un breve período de tempo. Entre a [[Primeira Guerra Mundial|Primeira]] e a [[Segunda Guerra Mundial]], a cidade continuou a se desenvolver. A poboación creceu de forma que a comunidade [[Xudaísmo|xudaica]] representaba case 40% dos habitantes da cidade. Realizáronse investimentos industriais importantes, inclusive a primeira fábrica de [[avión]]s de Polonia - ''Zakłady Mechaniczne A. Plage i T. Laśkiewicz''. A fábrica produciu aeronaves entre [[1920]] e [[1935]], cando foi nacionalizada como ''Lubelska Wytwórnia Samolotów'' - LWS. ▼
▲=== Século XX ===
▲O dominio ruso terminou en [[1915]], cando a cidade foi ocupada polos exércitos [[Alemaña|alemán]] e [[austrohúngaro]]. Despois da derrota da [[Tripla Entente]] en [[1918]], o primeiro goberno da Polonia independente operou en Lublin por un breve período de tempo. Entre a [[Primeira Guerra Mundial|Primeira]] e a [[Segunda Guerra Mundial]], a cidade continuou a se desenvolver. A poboación creceu
A [[Universidade Católica de Lublin]] foi fundada en [[1918]]. Despois da invasión de Polonia pola [[Alemaña nazi]] en [[1939]], a cidade pasou a depender do [[Goberno Xeral]]. Durante a ocupación alemá, a poboación da cidade foi albo de intensa represión por parte dos ocupantes, cun destino particularmente severo reservado para os habitantes xudeus. Os alemáns realizaron varios plans para transformar Lublin nunha cidade xermanizada e a proporción da poboación de etnia alemá pasou de 20-25% do total, en 1944, a un 30-40% no ano seguinte.
|