Historia de Istambul: Diferenzas entre revisións
Contido eliminado Contido engadido
m Norrin strange moveu a páxina "Historia urbana de Istambul" a "Historia urbana de Estambul" |
Sen resumo de edición |
||
Liña 1:
'''[[
[[Ficheiro:Bizansist touchup.jpg|miniatura|600px|dereita|[[
== Situación xeográfica ==
{{Artigo principal|Estreito do Bósforo}}
Quizais o lugar onde se asenta '''[[
[[Ficheiro:Panoramic view of Constantinople-1876-6a23331r.jpg|miniatura|790px|[[Corno de Ouro]] en primeiro termo; [[Mar de Mármara]] ao fondo; entrambos a punta onde se asentou Bizancio; á esquerda discorre o Bósforo, perdéndose ao norte cara o Mar Negro; na outra beira, Asia.]]
Liña 50:
No civil, cabe destacar as singulares obras para asegurar o abastecemento de auga a cidade, un punto no que o promontorio onde se asenta é desvantaxoso. Xa nos tempos do emperador [[Valente]] ([[368]]) rematouse un acueduto que inda continúa en pé. Xustiniano mandou construír a Basílica Cisterna e a Cisterna de Filoxeno, obras subterráneas en bóveda de ladrillo realmente asombrosas.
Dende o [[século V]] no que Teodosio II erixiu unha [[castelo (fortificación)|fortaleza]], houbo un suburbio na beira oposta do Corno de Ouro: [[Gálata,
En conxunto, un organismo urbano que permanecería no esencial intacto case que mil anos.
Liña 60:
Pero en [[1204]] o debilitamento do imperio era evidente e unha promesa incumprida foi a escusa para que os exércitos da [[Cuarta Cruzada]] tomasen e saquearan a cidade impoñendo un efémero [[Imperio Latino]]. A poboación decrecera drasticamente de 500.000 a menos de 100.000 habitantes e inda o faría máis (30.000) ata que o avance turco polo leste terminara co asedio e [[caída de Constantinopla]], e con ela, o dun moribundo [[Imperio Bizantino]].
== Imperio Otomán:
[[Ficheiro:Map of Constantinople (1422) by Florentine cartographer Cristoforo Buondelmonte.jpg|miniatura|dereita|Mapa de Constantinopla (1422), polo cartógrado florentino Cristóforo Buondelmonte]]
[[Ficheiro:Sarayi Album 10a.jpg|miniatura|esquerda|120px|Sultán Mehmed II]]
Liña 73:
Asemade, para fornecer o comercio, comezou a erección do [[Gran Bazar]]<ref>[http://archnet.org/library/images/one-image-large.jsp?location_id=9181&image_id=55364 Imaxe do Gran Bazar]</ref> (vastamente agrandado no s.XVI) nas inmediacións do antigo foro de Teodosio.
Pero o reto para a nova capital foi conseguir repoboala. Non foi senón pola forza que '''[[
== Suleimán e Sinan ==
Liña 82:
Nela consegue a integración e claridade espacial que serán canónicas nos interiores das mesquitas otomás, mediante una cúpula central rodeada de catro semicúpulas<ref>[http://archnet.org/library/images/one-image-large.jsp?location_id=4388&image_id=137001 Imaxe do interior da Mesquita de Shezade]</ref>. A culminación conseguiuna coa [[Mesquita Suleimaniye]] ([[1557]]), onde volverá á valoración dun eixo lonxitudinal coma en Sta. Sofía eliminando dúas cúpulas laterais. A súa monumentalidade dominando o Corno de Ouro cos característicos minaretes otománs resulta abraiante<ref>[http://www.yusuftuvi.com/photo_large/Istanbul%20-%20Turkey.htm Imaxe de Hagia Sofia cos seus minaretes]</ref>.
Despois de Sinan, seguindo o seu modelo, erixíronse moitas máis mesquitas, entre as que cabe salientar a célebre [[Mesquita Azul]] ([[1609]]-[[1616|16]]) que se alza xunto ao Hipódromo e Sta. Sofía na punta da península, compoñendo un cadro urbano único.<ref>[http://cache.eb.com/eb/image?id=93158&rendTypeId=4 Imaxe da Mesquita Azul na punta da península]</ref> A cidade volvía a ser a maior do mundo.<ref>[http://historic-cities.huji.ac.il/turkey/istanbul/maps/jaspar_isac_before_1654_istanbul_b.jpg Plano de
== Século XIX ==
[[Ficheiro:Dolmabahce.jpg|miniatura|esquerda|250px|Pazo de Dolmabahçe]]
Pero coa decadencia do Imperio Otomán,
==
[[Ficheiro:Taksim Square.jpg|miniatura|200px|Praza Taksim]]
[[Ficheiro:Bosphorus.jpg|miniatura|400px|esquerda|Ponte sobre o Bósforo.]]
A proclamación en [[1923]] por [[Kemal Atatürk]] da República de [[Turquía]] con capital en [[Ankara]] supuxo a puntilla para a súa decadencia, aínda que nunca deixou de ser o centro económico, financeiro, industrial, comercial e cultural da rexión. Nas décadas de [[1950]] e [[1960]] a cidade sufríu un grande cambio estrutural cando a noutrora numerosa e próspera comunidade grega, procedente da poboación antiga, se viu mermada a consecuencia do [[Pogrom de
Durante esta época, o goberno de [[Adnan Menderes]] procurou desenvolver o país no seu conxunto e construíu novas estradas e fábricas na cidade. Grazas a isto,
Durante a década de [[1970]] a poboación comezou a medrar rapidamente ao chegaren inmigrantes da Anatolia na procura de traballo nas novas fábricas. Este aumento repentino provocou a construción apurada de edificios de vivendas de calidade e aparencia pobres, ao tempo que a metrópole se estendía polos arrabaldes.
Liña 110:
{{Commons|Category:History of Istanbul}}
=== Outros artigos ===
* [[
* [[Constantinopla]].
* [[Bizancio]].
Liña 119:
* [http://www.sinanasaygi.com/en/ Páxina sobre a obra do arquitecto otomano Sinan] (en inglés).
* [http://www.ibb.gov.tr/en-US/Organization/MunicipalHistory/Pages/AnaSayfa.aspx Historia de Istanbul na páxina oficial do concello] (en inglés).
{{ORDENAR:
[[Categoría:Artigos destacados]]
[[Categoría:
[[Categoría:Historia de cidades]]
|